1 слайд
М.ҚОЗЫБАЕВ АТЫНДАҒЫ СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ
Тақырып : А ғза мен ортаның экологиялық
байланысы . -
Өсімдік тірі ағза және оның
.
байланысы
Студент :
Турсынбек Ырысты
: -19 -2
Группа Дов К
2 слайд
Өсімдіктер – тірі ағза, олардың сан алуан
түрлері түрлі ортада тіршілік етеді.
Ғалымдардың есептеуі бойынша жер
бетінде тек гүлді өсімдіктердің ғана 300
мыңға жуық түрі өседі. Кейінгі кездері
мектеп, балабақша, салтанат сарайында,
әсем ғимарат орындарында гүл өсіру
мәселесіне аса мән берілетінін көріп
жүрміз. Түрлері де көп. Ендеше гүлді тек
жердің көркі деп түсінбей, үй жайларда
өсіріп, шұғылданумен айналыссақ еш
артықтық етпейді. Оларды аялап, күтсең
оның да саған деген пайдасы болмақ. Адам
баласының өсімдік өсіруге ерте кезден-ақ
әуестенгені бізге мәлім. Өсімдіктерді
бірнеше мақсатпен өсіреді, соның бірі —
бөлме өсімдіктерінің сәндік мақсатта
өсірілуі. Тіршілік үшін өсімдіктің алатын
маңызы зор.
3 слайд
ЖАЛПЫ М ӘЛІМЕТ
Өсімдіктердің 375 000-
ға . жуық түрі бар
Өсімдіктер
тұқымтобының ең
-
үлкені гүлдейтін
немесе жабық тұқымды
.
өсімдіктер Олардың
250 000-
нан астам түрі
.
бар Өсімдіктер күн
сәулесінің көмегімен
( )
фотосинтез өз қорегін
.
табады
Саңырауқұлақтар
бұрын өсімдіктер
қатарына
,
жатқызылатын алайда
өз қорегін өндірмейтін
,
болғандықтан қазір
олар жеке класқа
.
жіктелген Олардың
100 000-
ға жуық түрі
бар
4 слайд
Өсімдіктердің тыныс
алуы
Күн радиациясы энергиясын
пайдаланып, фотосинтез процесінде
органикалық заттарда жинақталған
энергия екі түрлі жолмен
босатылады, олар тыныс алу және
ашу. Тыныс алу — бұл органикалық
заттардың аэробты жағдайда
оттегінің қатысуымен тотығып,
энергия бөлінуі және жай,
органикалық емес заттарға дейін
ыдырауы. Бұл жағдайда электрондар
акцепторы ролін оттегі атқарады.
5 слайд
Өсімдіктерді қорғау
жолдары
: 1) Көгалдар мен жайылымдарды сақтау үшін жер
; 2)
бетіп лас нәрселерден тазарту керек топырақ
; 3)
құнарлылығын сактау керек улы
өсімдіктермен тұрақты күресу
. -
керек Өсімдіктіердің түр түрінің көп болуы
.
адамдарға байланысты Олар өсімдікті қолдан
,
өсіру арқылы оның түрлерін көбейтуге де дұрыс
пайдаланбау нәтижесінде кейбір бағалы өсімдік
.
түрлерін жойып жіберуге де мүмкіндігі бар
,
Мысалы адамдардың дұрыс карамау
30
нәтижесінде дүние жүзіндегі өсімдіктердің
, 25
мың түрі жоғалып кетті казір оның мың түрі
.
құрып кету дәрежесінде түр Елімізде өсімдіктің
20 , 5.6
мың түрі болса оның мыңнан астамы
. 300- «
Қазақстанда өседі ден астамы Қызыл
» . 600-
кітапқа енгізілген Біздің елімізде өсімдіктің
дей жабайы түрі жаңа өсімдіктер түрін жасау
..
үшін пайдаланылады Осыншама айтылған
— ,
бағалы табиғат байлығы орманды өсімдіктерді
—
қорғау еліміздің экономикасын нығайта
,
берудің экологияны жақсарта берудің басты
.
шарты
6 слайд
Өсімдіктер жамылғысы
. Құрлық бетінде өсімдіктер жамылғысы бірдей емес Олар жерге
түсетін ылғалдың мөлшеріне және осы ылғалдың маусымға
байланысты қаншалықты жауатыңдығына қарай мәңгі жасыл
( ) , ,
жаңбырлы ормандар ылғалдығы құбылмалы болып келетін
,
жапырақтары түсіп отыратын ормандар ксерофильді сирек
, ,
ағашты ормандар мен бүталарды саванналарды ал суы тасып
—
отыратын теңіздің жағалауларында мангр ағаштарынан
.
тұратын ормаңдар түзеді Экватордан солтүстікке қарай жасыл
,
өсімдіктердің жолағынан кейін аса үлкен ормансыз кеңістіктер
— , , .
шөл шөлейт приерии орналасады Біршама биік ендікте
.
қайтадан мәңгі жасыл ормаңдардың жолағы кездеседі Бірақ
олар тропиктердегі секілді жапырақты ормандар емес қылқан
( ) .
жапырақты тайга ормаңдар болып келеді Тайгадан солтүстікке
, ( ),
қарай полюстың айналасында цикумполярно тундра мен
.
солтүстік мұзды мұхиттың салқын суы созылып жатады
.
Экватордан оңтүстікке қарай құрлық біршама аз болады
Полюстерге жақын жерлерде және биік таулардың басында
. -
мәңгі мұздар мен қарлар жатады Мүңдай түрлі түсті өсімдіктер
, ,
жылдың әртүрлі кезеңдеріне қарай әсіресе қыста құрлықтың
( ) , 40° . .
континенттің үлкен кеңістігін шамамен с е және одан
, .
жоғары қарай қар басқан кезде көп өзгеріске ұшырайды
7 слайд
Қоршаған ортамен
байланысы
Өсімдіктердің өмірі қоршаған
,
ортамен әсіресе топырақпен
және климатпен тығыз
.
байланыста болады Жасыл
өсімдіктер ауадан
,
көмірқышқыл газын күннен
— ,
энергияны ал топырақтан
—
су мен минералдық
.
тұздарды алады Көмір
қьшқыл газының ауадағы
0,03%- ,
мөлшері тен аспайды ал
өсімдікке қажетті тұздар мен
судың мөлшері топырақтың
құрамында өте аз және
.
шашыраңқы түрде болады
8 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ ОЙ
, Қорыта келгенде тіршілік атаулыны өсімдіксіз елестетуге
. – « »
болмайды Өсімдік жер шарының өкпесі деп бекер
.
айтылмаған Сирек және дәрілік өсімдіктерді де қорғау
.
баршаның ісі Біздің жеріміз дәрілік өсімдіктерге өте
.
бай Орман мен өсімдіктерді қорғау ересектермен қатар
.
мектеп оқушыларының да міндеті Өсімдік әлемінің адамға
.
берері көп десе де болады
–
Өсімдіктерді сақтап қалудың ең басты жолы адам
,
баласының саналы жауапкершілігі экологиялық білімі және
.
мәдениеті Әрине өсімдіктердің тірі ағза екендігі мұнымен
,
шектелмейді жұмысымның көлемінің шектелуіне
.
байланысты өісмдіктердің кейбір мәселелері ғана сөз болды
,
Өсімдіктердің тірі ағза екендігін аша түсу оның табиғатқа
, —
қосқан үлесін анықтап лайықты бағасын беру алдағы
.
күннің міндеті Әрбір азамат өзінің туған өлкесі мен оның
,
байлығының иесі ретінде сезіне отырып табиғатты қорғау
ережелерін қатаң сақтаған жағдайда болашақ ұрпақ
.
алдындағы борышын ақтаған болар еді
9 слайд
:Пайдаланған әдебиеттер тізімі
, « » 2-
А Құралұлы Ұлттық дүниетаным сыныпқа
, « » 2002, 25 .
арналған оқу құралы Алматы Өнер бет
- , 5 ,
Шаңырақ үй тұрмыс энциклопедиясы том Алматы
2003, 598 .
бет
http://www.tarbie.kz/
10 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒ
А РАҚМЕТ !
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз