1 слайд
Астрономия – аспан денелері мен құбылыстарын
зерттейтін ғылым
2 слайд
Сабақтың мақсаты:
Студенттердің ой- өрісін, ойлау
қабілеттерін жетілдіре отырып, сабақты
түсіндіру.
3 слайд
Астрономия грекше «Астрон» - жұлдыз, «номос» -
заң деген ұғымды береді. Астрономия да физика
сияқты – табиғат туралы көне ғылымдардың бірі.
Оның дамуына ертедегі адамдардың тұрмыс –
тіршілігіне байланысты қажеттілік себеп болды. Ол
кезе уақытты, бағыт – бағдарды дәл көрсететін
құралдар мен жабдықтар болмаған. Сондықтан
адамдар Күн мен Айға, аспандағы жұлдыздарға қарап
жыл мерзімі мен уақытты айыратын болған. Сөйтіп
практикалық қажеттілік астрономия ғылымының
тууына ең басты түрткі болды.
4 слайд
Аспан денелеріне: галактикалар, жұлдыздар, планеталар,
олардың серіктері, астероидтар мен кометалар, метеориттер
мен шаң – тозаңдардан тұратын бұлттар жатады. Тұңғыш рет
аспан денелерін жай көзбен емес, арнайы құрал – үлкейткіш
оптикалық түтіктің жәрдемімен зерттеген италиян
оқымыстысы Г.Галилей болды. 1608 жылы Голландияда
денені үлкейтетін дүрбі жасалғанын біліп, онымен түнгі
аспанды бақылап көрейін деп шешті. Ол өзі де бар болғаны
кішісі -3 есе, үлкені 32 есе ғана үлкейтетін оптикалық
түтіктерді құрастырып, ұлы жаңалықтар ашты.
5 слайд
1. Ай – теп- тегіс «хрусталь шар» емес, жер сияқты ойпаттар
мен қыраттардан тұратынын;
2. Шолпанның – планета екендігін, ол күн сәулесін
шашырататынын, пішінін өзгертетінін; жерді айналатынын;
3. Күннің бетінде дақтар бар екенін; өз осінен айналатынын;
4. Алып планета – Юпитердің төрт серігін ашты.
5. Ай- жердің табиғи серігі екендігін;
6. Жер де басқа планеталар да Күнді айнала қозғалады деді.
7. Құс жолының орасан мол жұлдыздардан тұратынын ашқан
болатын.
6 слайд
Планеталарды анықтау
7 слайд
Қойылаттын талаптар:
•
Ар топтан топ басшы сайланат.
•
Бір жауап қана қабылданат.
•
Әр сұраққа ойлануға 30 секунт берілет.
•
Тыныштық сақталынат.
8 слайд
Меркурий кіші шолпан
9 слайд
Нептун
8
10 слайд
Сатурн
Қоңырақай 62
11 слайд
Күн
12 слайд
Уран
13 слайд
Шолпан
14 слайд
Юпитер
15 слайд
Жер
16 слайд
Марс
17 слайд
2.Шоқ жұлдыздарды орналастыр •
22д
18 слайд
Меркур
ий Сатур
н Ура
н Непт
ун
Юпите
р
Шолп
ан Жер МарсКу
н
19 слайд
3.Шоқ жұлдыздарды тап.
20 слайд
Жеті қарақшы
21 слайд
Аққу
22 слайд
Айда
23 слайд
Мұхаммет ибн Мұса
әл-ХорезмиӘбу Әли иби-СинаМұхаммед Тарағай
Ұлықбек 4.Сәйкестендір
24 слайд
Бекіту сұрақтары
25 слайд
1 топ
• 1.Астрономия нені зерттейді?
• а) табиғат құбылыстарын1 топ
• ә) ғарыш кеңістігіндегі денелер жүйесіндегі құбылыстарды
• б) галактикаларды
• ә) ғарыш кеңістігіндегі денелер жүйесіндегі құбылыстарды
2. Әуелі күннен табылған газ-
• а) сутек
• ә) оттек
• б) гелий
• б) гелий
• 3. Астрономия нысандарын физикалық әдістермен зерттейтін бөлігі-
• а) астрофизика
• ә) ғарышкерлік (космонавтика)
• б) ғарыштану (космогония)
• а) астрофизика
26 слайд
2 топ
•
1. Әлем кеңістігіндегі ғарыш аппараттарының қозғалысын зерттейтін –
•
а) астрофизика
•
ә) ғарышкерлік (космонавтика)
•
б) ғарыштану (космогония)
•
ә) ғарышкерлік (космонавтика)
•
2. аспан денелерінің пайда болуын және дамуын зерттейтін –
•
а) астрофизика
•
ә) ғарышкерлік (космонавтика)
•
б) ғарыштану (космогония)
•
б) ғарыштану (космогония)
•
3. Галактика деген –
•
а) планеталар жүйесі
•
ә) жұлдыздар жүйесі
•
б) тұмандықтар мен бұлттар
•
ә) жұлдыздар жүйесі
27 слайд
3 топ
•
1 . Күннен жарық Жер бетіне
•
а) 3 минутта жетеді
•
ә) 8 минутта жетеді
•
б) 300 минутта жетеді.
•
ә) 8 минутта жетеді
•
2. Біздің Галактика –
•
а) спиральдық
•
ә) эллипстік
•
б) бұрыс
•
а) спиральдық
•
3. Біздің Галактиканың жасы –
•
а) 5 млрд. жыл
•
ә) 15 млрд. жыл
•
б) 12 млрд. жыл
•
б) 12 млрд. жыл
28 слайд
•
Назарларыңызға рахмет!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз