Ашық сабақ "Ж.Б. Ламарктің эволюциялық ілімі"

1 слайд
О ңтүстік Қазақстан облысы Білім басқармасы № 4 колледж ЖЖ .Б. Ламарктің .Б. Ламарктің эволюциялық эволюциялық іліміілімі

2 слайд
Сабақтың мақсаты: Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларды Ж. Б. Ламарктің эволюциялық ілімдерімен таныстыру. Дамытушылық: Тіршіліктің жалпы заңдылықтары және даму тарихы туралы дүние танымын дамыту. Тәрбиелік:Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

3 слайд
І. Ұйымдастыру бөлімі: а) студенттермен сәлемдесу, түгелдеу. б) студенттерге сабақтың мақсаты мен міндетін түсіндіру.

4 слайд

5 слайд
1 1 сұрақ.сұрақ. Эволюция ұғымы нені Эволюция ұғымы нені білдіреді?білдіреді?

6 слайд
2 2 сұрақ.сұрақ. Эволюция терминін енгізген Эволюция терминін енгізген ең алғашқы ғалым?ең алғашқы ғалым?

7 слайд
3 3 сұрақ.сұрақ. Карл Линнейдің “табиғат Карл Линнейдің “табиғат жүйесі” атты енбеңі қай жүйесі” атты енбеңі қай жылы шықты ?жылы шықты ?

8 слайд
4 4 сұрақ.сұрақ. Эволюциялық түсініктердің Эволюциялық түсініктердің даму кезеңдерін атадаму кезеңдерін ата

9 слайд
5 5 сұрақ.сұрақ. Карл Линнейдің жануарлар Карл Линнейдің жануарлар жүйесін қандай белгілеріне жүйесін қандай белгілеріне қарап топтастырды және қарап топтастырды және классқа бөлді?классқа бөлді?

10 слайд
6 6 сұрақ.сұрақ. Эволюция ілімінің ғылыми Эволюция ілімінің ғылыми негізін салған кім?негізін салған кім?

11 слайд
7 7 сұрақ.сұрақ. Карл Линнейдің негізгі Карл Линнейдің негізгі ғылымға сіңірген еңбегін атағылымға сіңірген еңбегін ата

12 слайд
XVII ғасырда микроскоптың ашылуы, оның түрлі биологиялық зерттеулерге қолданыла бастауы, көптеген ғалымдардың тірі табиғатқа деген көзқарасын өзгертіп, ой - өрісін дамытты. Эмбриология мен палеонтология өз алдына ғылым болып қалыптасты. Француз ғалымы Жан Батист Ламарк биологияда Дарвинге дейінгі органикалық дүниенің дамуы туралы ғылыми теорияның негізін салды. Ж. Б. Ламарктің эволюциялық теориясының артықшылығы: нақты деректерге сүйеніп, өсімдіктер мен жануарлардың құрылысын тереңірек зерттеуінде. "Зоология философиясы" (1809 ж.) деген еңбегінде органикалық дүниенің өзгеретіндігін көптеген мысалдармен дәлелдеп берді, Ж. Б. Ламарк жануарларды жүйелеу жұмыстарымен де айналысты. Ұқсастық белгілеріне қарап, омыртқасыздар және омыртқалылар деп бөліп, 6 сатыға, 14 класқа топтастырды. III. III. Жаңа сабақЖаңа сабақ

13 слайд
№ Терминдер С ә йкестен діру 1 Транформизм Тіршіліктің өзгергіштігіне трансмормациясына сенген ғалымдар 2 Градация Өрме сатылау ұғымы 3 Эволюция Өрлеу, даму 4 Авогенез Жұмыртқа жасушасының даму процесі. 5 Мутация Өзгеру деген мағына береді.

14 слайд

15 слайд
Жан Батист Ламарк (1744 — 1829) — алғашқы эволюциялық теориянын негізін қалаушы француз жаратылыстанушысы. Организмдердің бейімделушілік қасиетін сыртқы орта жағдайымен байланыстыра зерттеді. Бұл эволюциялык. теориянын дамуына қосқан зор үлесі болып есептеледі. Ғылымға "биология" терминін алғаш енгізген ғалым. "Француз флорасы", "Зоология философиясы" және т. б. ірі еңбектер жазған Омыртқасыздарды 10 класқа бөлді.  1. Кірпікшелі кебісшелер.  2. Полиптер..  3. Сәулелілер.  4. Құрттар.  5. Буынаяқтылар.  6. Өрмекшітектестер.  7. Шаянтектестер  8. Қылтандылар.  9. Мұртаяқтылар.  10. Ұлулар(былқылдақденелілер).

16 слайд
Ж.Б.Ламарктың пікірі бойынша жасалған сызбанұсқа Мойны қ ысқа жайлаңдар жапыраққа жетуге ұмтылып, мойнын созып жаттықты. Ең ынталы жайлаңдардың баласы ұзын мойынды болып туды. Жайлаңдар пайдалы нәтижелерін жаттығу және ұрпақтарына табыстыру нәтижесінде осы заманғы түрге жетті.

17 слайд
Шаянтектестер мен өрмекшітектестер қазіргі кезге дейін сақталып, класс ретінде оқытылуда. Ұлулар (былқылдақденелілер) мен қылтанды кұрттар типке біріктірілді. Осылайша Ламарк жіктеудегі табиғи жүйенің негізін қалады. Ламарк: "Тіршілік өте қарапайым тірі денеден пайда болады. Қарапайымнан күрделіге, төменгі сатыдан жоғары сатыға қарай дамиды және бұл кұбылыс өте баяу жүреді", — деп көрсетті. Ламарктің эволюциялық идеялары көптеген деректермен дәлелденгендіктен эволюциялық теорияға айналды. Ламарк жаңа түрдің пайда болуында эволюциянын негізгі факторы — сыртқы орта жағдайы мен уақыт екендігін ұсынды. Сыртқы орта жағдайы, әсіресе жер бетіндегі гидрогеологиялық жағдайдың ауысуы мен климаттың өзгеруіне байланысты болатындығын атап көрсетті. Дегенмен организмдердің өзгеру себептерін, эволюцияның қозғаушы күшін дұрыс түсіндіре алмады.

18 слайд
Ж.Б.Ламарк жасаған теория трансформизм идеясының шыңы болып табылады. Ол бүкіл тіршіліктің біртіндеп өзгеруі туралы түсінікке негіз болып, ғылыми баянды етті. Жылқылар 56 жыл бойына жетілді. Олардың дене мөлшері біртіндеп үлкейіп, осы заманғы келбетке келді. Соңғы 2 млн жылда олар онша өзгерген жоқ.

19 слайд
Ламарк эволюциянын негізгі факторы — сыртқы орта жағдайына неғұрлым көбірек жаттыққан мүшелердің өзгеретіндігі, ал жаттықпаған мүшелердің өзгермейтіндігі деп есептеді. Өзгермеген мүшелер қалады немесе кішірейіп, жойылып кетеді деп оған бірнеше мысалдар келтірген. Мысалы, а) жираф мойнының ұзын болуы: оның арғы тегінің құнарсыз топырақты жерде мекендеп, ағаш жапырағымен коректену үшін мойнын биікке жиі созуына байланысты; ә) жыланның жорғалап қозғалуы: денесінің ұдайы созылуына қарай аяғы пайдасыз болғандықтан арғы тегінде аяқ болса да жаттықпаудың әсерінен жойылған. Ламарк — көп әрі белсенді қимылдаған мүшелерде қан ағысы күшейіп, ондай мүше жақсы өседі және тұқым қуалайды деп түсіндірді.

20 слайд
IV. IV. Жаңа сабақЖаңа сабақ тыты бекбек ітуіту (алма ағашы)(алма ағашы)

21 слайд
Сергіту сәтіСергіту сәті (Адасқан сөздер)(Адасқан сөздер)

22 слайд
V. V. БағалауБағалау - - Өте жақсыӨте жақсы - - жақсы жақсы - - қанағаттандырарлыққанағаттандырарлық

23 слайд
VI . Қорытынды. Биологиялық эволюция – тірі табиғаттың қайтымсыз және белгілі бір дәрежеде бағытталған тарихи дамуы. Эволюцияның тарихи дамуы жөніндегі ілім – Дарвинизм теориясы. Эволюцияның нәтижесі - табиғаттағы түрлердің  көптүрлілігі мен  организмдердің қоршаған орта жағдайларына бейімделгіштігі.

24 слайд
VII. VII. Үй тапсырмасыҮй тапсырмасы Ж.Б. Ж.Б. Ламарктің теориясына сипаттама беру, Ламарктің теориясына сипаттама беру, кестені толтыру, 38-42 беттерді оқу.кестені толтыру, 38-42 беттерді оқу. № Теорияны ң негізгі қағидасы Беделі Жетіспеушіліктері (қателіктері)

25 слайд
Назар қойып Назар қойып тыңдағандарыңызға тыңдағандарыңызға рахмет!!! рахмет!!!