1 слайд
•
Қабыну – әр түрлі агенттердің әсерімен
тудырылған зақымдалуға деген кешенді
тамырлы-мезенхимальды реакция.
•
Биологиялық маңызы – түр сақталуы.
•
Медициналық категория ретінде,
қабыну – аурудың көрінісі мен
зақымдаушы бастаманы алып тастауға
және репарацияға, яғни аурудан
сауығуға бағытталған патологиялық
үрдіс.
2 слайд
Қабынулық жауап кинетикасының
морфологиясы
Пролиферация мен дифференциялану ЭкссудацияАльтерация
3 слайд
Альтерация
•
Альтерация – қабыну реакциясының ары
қарай дамуын анықтайтын
медиаторлардың шығарылуына әкелетін
қабынудың инициальды сатысы. Ол
дистрофия және некрозбен көрінеді.
•
Қабыну медиаторлары аутокаталитикалық
жүйе тәрізді әрекет етеді. Олар плазмалық
және жасушалық болады.
4 слайд
Қабыну медиаторлары
Плазмалық
Тамырлық
өткізгіштік,
полиморфты-
ядролық
лейкоциттердің
(ПЯЛ) фагоцитоз
үшін хемотаксисі,
қабыну ошағы мен
қоздырғышты
шектеу үшін ҚШҰ Жасушалық
Тамырлық өткізгіштік,
хемотаксис,
фагоцитоз ;
зақымдаушы агент
элиминациясы үшін
иммундық жауаптың
қосылуы;
пролиферация мен
дифференциялану
жолымен репарация
5 слайд
Экссудация
•
Экссудация – тамырлы арнаның
шектерінен қанның сұйық бөлігі және
формалық элементтерінің шығуы.
•
Экссудат – құрамында ақуыз бен
формалық элементтер болатын
қабынулық сұйықтық.
•
Қабынулық жасушалық инфильтрат –
тіндерде жасушалардың жинақталуы.
6 слайд
Кезеңдері
I. Қан реологиялық қасиеттерінің
бұзылуымен микроциркуляторлық
арнаның реакциясы
II. Микроциркуляторлық арна
өткізгіштігінің жоғарылауы
III. Сұйықтық пен плазма ақуыздарының
шығуы
IV. Жасушалар эмиграциясы
V. Фагоцитоз
VI. Экссудат пен қабынулық жасушалық
инфильтраттың түзілуі
7 слайд
•
Экссудат жасушаларының құрамы әр
түрлі:
•
Алғашқы 6-24 сағатта ПЯЛ мөлшері
басым.
•
24-48 сағат кезеңінде моноциттер-
макрофагтар саны арта бастайды.
•
Жедел типті гиперсезімталдығының
реакцияларымен байланысты қабыну
кезінде экссудатта эозинофилдер басым
болады.
8 слайд
Пролиферация
•
Қабынудың аймағында пролиферацияға
қабілетті жасушалардың (макрофагтар,
камбиальды мезенхимальды жасушалар,
тегіс бұлшықеттік және эпителий
жасушалары) көбеюімен;
•
Жасушалардың дифференцировкасы
және трансформациясымен (макрофаг
эпителоидты және алып жасушаға, В-
лимфоцит плазмалық жасушаға,
камбиальды мезенхимальды жасуша
фибробластқа айналады) сипатталады.
9 слайд
Қабыну мен иммунитет
•
Қабынудың иммунитетпен репарация үшін
байланысуы ағзаның барлық қорғаныс
жүйелерінің қабынудың мәнін құрайтын
терминальды тамырлар мен дәнекер тінінің
ерекше реакциясында қатысуымен
қамтамасыз етіледі.
•
Қабыну кезіндегі иммунитеттің
қалыптасуында фагоцитоздың да,
комплемент жүйесінің де маңызы зор.
•
Фагоциттер, әсіресе макрофагтар,
антигендер тазалануы мен олардың
иммуногенді формаға қайта өңделуіне
қатысады.
10 слайд
•
Комплемент жүйесі өз компоненттерін
антиденелер молекулаларына қосу
арқылы антигендік субстанциялардың
лизисін қамтамасыз етеді.
•
Фагоцитоз да, комплемент те
иммунологиялық реактивтілік
формаларын толықтырады.
•
Сонымен, қабыну кезінде иммунды
жауаптың қосылуы бейспецификалық
қорғаныстың 2 жасушалық жүйесімен
қамтамасыз етіледі:
•
Моноцитті фагоциттер жүйесі;
•
Плазмалық жүйе – комплемент жүйесі.
11 слайд
Жас шамасына байланысты
ерекшеліктері
•
Қабыну барлық салдарымен жатыр ішілік
дамудың соңғы кезеңдерінде ғана пайда
болады. Ұрық, жаңа туған нәресте және
балаларда кездесетін қабыну ерекшеліктері:
•
Альтеративтік және пролиферативтік
түрлерінің басым болуы.
•
Иммуногенез мүшелері мен тосқауылдық
тіндердің жеткіліксіз дамуымен байланысты
жергілікті үрдістің таралу мен
генерализацияға бейім болуы.
12 слайд
Қабынудың жіктелуі
Пролифе
ративтікЭкссу
дативтік Қабыну
сатысының
басымдығына
байланысты
Альтеративтік
(паренхиматоздық) Жүру сипатына
байланысты
Жедел Жеделасты Созылмалы
13 слайд
Альтеративтік
(паренхиматоздық) қабыну
•
Локализация : паренхиматоздық мүшелер, ми
мен жұлын тіндері, перифериялық жүйкелер.
•
Морфологиялық көрінісі : паренхиматоздық
мүшелер болбыр, жылтыр емес, кесіндіде
қайнаған етке ұқсайды.
•
Себебі : химиялық заттар мен бактериялар
токсиндерінің әсері.
•
Соңы : некроздық өзгерістер склероз.
•
Маңызы : әсіресе қауіпті – миокард пен жүйке
жүйесіндегі альтеративтік қабыну.
14 слайд
Экссудативтік қабыну
•
Экссудативтік қабыну
микроциркуляторлық тамырлардың
реакциясының басымдығы және
экссудат түзілуімен сипатталады.
•
Экссудат сипатына қарай жіктеледі:
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз