1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Раушангүлділер тұқымдасы
2 слайд
Бөлім: Жабықтұқымдылар- Angiospermae
Класс: Қосжарнақтылар- Dicotyledoneae
Қатар: Розидтер- Rosales
Тұқымдас тармағы:Тобылғылар- Spiraeoideae
Итмұрындар- Rosoideae
Алмалар- Romoideae
Алхорылар- Prunoidae Систематикасы
3 слайд
Раушангүлділер тұқымдасының
төрт тұқымдас тармағы бар
Раушангүлділер
3000/35 түр ҚР
Тобылғылар
300 түр Раушангүлділер
1700түр Алмалылар
600түр Өріктер
400 түр
4 слайд
Раушангүлділер
тұқымдасы
5 слайд
6 слайд
Раушангүлділер тұқымдасы
3000/35 түр ҚР-да
•
Ағаш, бұта, шөптесін.
•
Гүлдері: қос гүлсерік, 5 тостағаншасы
біріккен, 5 күлте жапырақша,
аталығы шексіз,кейде 4-8-9, аналық
саны 1, өте көп
•
Жемісі – көп сүйекті , жидек, сүйекті-
шырынды, жаңғақты, көп
жаңғақшалы құрғақ жеміс.
•
Гүл формуласы
Т(5) К5 А ∞ Ж1
7 слайд
Раушангүлділер
гүлі
8 слайд
Раушангүлділер т. өсімдіктерінің тіршілік формасы
Ағаштар
Мойыл,шетен,
алма, алмұрт Бұталы
Раушан,
Итмұрын Шөптесін
Шыршай, байғұт,
қойбүлдірген
9 слайд
Раушангүлділер т. өсімдіктерінің жапырағы
Жай
Күрделі
Алма
Алмұрт
Долана
Өрік
Шие Үшқұлақты
Бүлдірген,
құлпынай,
таңқурай Саусақ салалы
Жатаған қараған Қауырсын тәрізді
Итмұрын, қараған,
шетен
10 слайд
Раушангүлділер
Мәдени –
алмұрт,
шие
Жабайы –
тікенгүл,
Шетен, итмұрын
Дәрілік –
таңқурай,
құлпынай
Сәндік – раушан
25000 іріктеме
11 слайд
Итмұрын- Т (5) К 5 А ∞ Ж 1
Жабайы алхоры- Т(5) К 5 А 20 Ж 1
Алма гүлі – Т (5) К 5 А ∞ Ж (5)Гүл
формулалары
12 слайд
Білгенге
маржан Алма. Бетке әжім түсіруді
тежейді. Ұйқыға жатарда
піскен алманың бір данасын
жеп жатсаңыз, тістегі
бактериялардың 96,7 % алма
құрамындағы органикалық
қышқылдардың әсерінен
жойылып кетеді.
Өрік. Оны «денсаулық жемісі» деп
атайды. Құрамын-да органикалық
қышқылдар, нектин, хош иісті заттар,
минералды тұздар (калий,) натрий,
кальций, т.б. және коротин бар.
Алмұрт. Оның шырыны несепті
айдау үшін өте пайдалы.
Алмұрт шырынын қуық-қа тас
байланғанда да ішеді.
Алмұрттың шырыны мен
тұндырмасы несептің бөлінуін
күшейтіп қана қоймай, түсін де
ашып, бактерияларды жоюға
әсер етеді
13 слайд
Қызыл түсті раушан 1930 жылы генетикалық мутация
жолымен алынған.
Табиғатта раушанның көк түсіне жауап беретін ген,
көк түсті пигмент дельфинидин болмаған.Бірақ көп
жылдық австралиялық және жапондық
компаниялардың бірігіп жұмыс істеуі нәтижесінде
2004 жылы «көк» раушан гендік инженерия әдістері
арқылы шығарылдыКөк раушан
14 слайд
Раушан гүлінің тарихы жер бетінде адамзат баласы
пайда болмай тұрғанда, яғни осыдан 25 миллион жыл
бұрын басталатындығына көптеген ғалымдардың
еңбектеріндегі деректер дәлел бола алады.
Раушан туралы қолжазбалардағы ең көне деректер
Тигр мен Ефрат өзендерінің арасында орын тепкен
Ура қаласындағы патша моласынан табылған
(осыдан 5000 жыл бұрын).
Конфуцийдің еңбектеріне сүйенер болсақ, ежелгі
Қытайдың патшалық кітапханасында раушан туралы 600
кітап болған екен. Және сол кездің өзінде қытайлықтар
раушан майын дайындау тәсілін жетік білген. Б.з.д. 372-287
жылдары өмір сүрген Теофраст раушан гүлдің жабайы
және бақта өсетін түрлерін ажыратып берген. Ал, көненің
көзі саналатын Алтай қорғандарынан (б.з.д. V – IV ғ.ғ.)
раушандар бейнеленген күміс тиындар табылған.Раушан гүлінің тарихы
15 слайд
Раушандар әлеміндегі соңғы жаңалықтар
• Әр түрлі елдердің селекционерлерінің арқасында бүгінде
раушанның шамамен 25 000 сұрпы алынған
• Раушанды сұрыптауды жүргізіп отырған алпауыт мемлекеттердің басында
Франция, АҚШ және Англия тұр.
• Раушан гүлдері ақ, алқызыл, сары тіпті қара және көгілдір түсті
болып келеді. Гавай аралдарының көгілдір аспандарының астында
көгілдір күлтелі раушандар жайқалып тұрады.
• Раушандардың ең сирек кездесетін түрі – меруерт раушандар.
Мұндай гүлдер Румынияның Клуж қаласындағы «Напока»
ботаникалық бағында өсіріледі. Күлтелері ашық жасыл түсті бұл
таңғажайып раушандар инеліктің қанатын еске түсіреді.
• Италияда өткен гүлдер көремесіне сабағында бірде-бір тікен жоқ ақ
раушан гүлі қойылған.
16 слайд
Роза гүлінің емдік қасиеті
Бағзы заманнан бұл гүл, гүлдердің патшайымы болып есептеледі. Көне Индияда
әлемнің сұлуы деп есптелген сұлу Лакшми, розаның гүлінен пайда болыпты да оның
бесігі — роза гүлі жаратушы құдыреттің құпиясының айғағы екен деген аңыз. Көне
индияның заңында патшаға роза гүлін әкелген адам одан сұрайын деген
затын(нәрсесін) сұрап алған екен.
Мұсылмандар аңызында Жердің бүткіл өсімдіктері Алладан ылғи шала ұйқыда
немесе өте паң Лотостың орнына басқа бұйырушы(повелитель) беруін сұрағанда
Аллаһ оларға ең керемет гүл — Розаны жасап беріптіміс.
Персияда розаны кереметтей көретіндіктен сол елдің өзі Гүлстан аталып кетуіне
себеп болды.
Ал гректерде — өмірдің тым қысқалығының символы ретінде яғни осы бір әсемде
хош иісті гүлдің жаратылысы мен солуындай деп қарайды. Оларда: «Егер сен розаны
байқамай жанынан өтіп кетсең қайта іздеме» — деген мәтел бар… Қысқасы —
аңыздар көп!
Емдік қасиеттері: Қызыл немесе ақ түсті гүлдерінің жапырағынан жасалған тұнба
немесе сироп бедеулікті емдеуде қолданылып халық арасында оның емдік қасиеті
мақұлдандыда. Себебі ол жапырақтар Е дәруменіне өте бай . Халық емінде өкпе
ауыруына, тыныс жолдарын емдеуге де қолданылады
17 слайд
Назарларыңызға
рахмет!!!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз