Атом күрделі бөлшек

1 слайд
Сабақтың тақырыбы : Атом – к үрделі бөлшек

2 слайд
• «Изотоп» пен «нуклидтің» физикалық мағынасын түсіну. Сабақтың мақсаты:

3 слайд
Бағалау критерийлері - Атомның құрылысын біледі; - Атомның протон, нейтрон және электрон санын дұрыс анықтайды; - Бір элементтің әртүрлі изотоптарын анықтайды және атайды; - «Изотоп» ұғымының мағынасын біледі; - Изотоптарды нуклидтерден ажырата алады; - Атом құрылысы арқылы элементтерді анықтай алады;

4 слайд
Глоссарий • Атом – Атом – Atom • Атом моделі – Модель атома – Atomic model • Электрон – Электрон – Еlectron • Протон – Протон – Рroton • Нейтрон – Нейтрон – Neutron • Ядро – Ядро – Nucleus • Нуклон – Нуклон – Nucleon • Массалық сан – Массовое число – Мass number

5 слайд
• Атом дегеніміз не? • Оның құрам бөліктері қандай? • Атомдық масса дегенді қалай түсінесіңдер? • Атомның массасы қайда шоғырланған?

6 слайд
• Қазіргі таңда 118 элемент белгілі • Табиғатта 340 нуклид кездеседі (250 тұрақты және 90 радиоактивті) • 3000 жуық нуклидтер жасанды жолмен алынып қасиеттері сипатталған. • Э. Резерфорд 1911 ж атом құрылысының ядролық (планетарлық) моделін ұсынды.

7 слайд
1-жаттығу. Жеке тапсырма Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендіріңіз. 

8 слайд
Тест № 1 сұрақ Атомдағы электрондардың квант сандары нені білдіреді? А) кеңістіктегі электрондардың және атомдық орбитальдің бағытталуы Б ) электронның күйі мен атомдық орбиталь типінің энергетикалық параметрлері В) атомдық орбитальдің пішіні С) электронның энергетикалық күйі

9 слайд
№ 2 сұрақ Басты квант саны қандай мәндерді қабылдай алады? A. 1-ден  n  – 1-ге дейінгі мәндер B. 0-ден 7-ге дейінгі мәндер C. 0-ден  n  – 1-ге дейінгі мәндер D. 1-ден бастап кез келген бүтін санды мәндер ( n  = 1, 2, 3, ...)

10 слайд
№ 3 сұрақ Орбиталь квант саны қандай мәндер қабылдай алады? A. 0-ден  n  – 1-ге дейін B. – 1-ден  n -ге дейін C. – 1-ден  n  – 1 дейін D. n -нен 0-ге дейін

11 слайд
Бағалау критерийлері • Қате жіберілмесе, «Мен білемін» – басбармақ жоғары қарайды • 1-2 қате жіберілсе, «Мен жартылай білемін» – басбармақ жанына қарайды • 3 тен көп қате жіберілсе, «мүлдем сенімсізбін» – басбармақ төмен қарайды

12 слайд
Атомдық масса Протон мен нейтрон сандарының қосындысы атомдық массаға (А) тең. А = Z + N Жалпы протонның массасы да,нейтронның массасы да 1-ге тең деп есептеледі m  p =1836∙ m e ≈1,67 . 10 -27   кг ,    m  n =1839∙m e . ≈1,67∙10 -27  кг Нейтрон электрлік бейтарап бөлшек болып табылады .           

13 слайд
! Элементтердің атомдық массасы оның табиғатта таралған барлық табиғи изотоптарының массаларының орташа шамасына тең. Қазіргі таңда уранның 26 изотопы белгілі. Табиғатта уранның үш изотопы кездеседі: •   234 U, (үлесі 0,0055 %),  235 U (0,7200 %),  238 U (99,2745 %).

14 слайд
1. Уранның үш изотобының атом құрылысында қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар? 2. Изотоп дегеніміз не?

15 слайд
Ядроларында протон саны бірдей, бірақ массалары әр түрлі, белгілі бір элементті құрайтын атомдар – изотоптар деп аталады. Мысалы, сутегінің үш түрлі изотоптары бар 1 Н 1 , 1 Н 2 , 1 Н 3 протий

16 слайд
Бірдей элемент атомындағы нейтрондар саны әр уақытта бірдей бола бермейді!!!

17 слайд
Уран ядросының 92 U 238 заряды (q Я = + 92 · е) заряд саны Z =92 Химиялы қ элемент z Х А Z - рет саны, протон саны А - нуклон саны Ядроның заряды (q Я = +Z · е) анықталады. Z санын заряд саны деп атайды. N = A – Z Заряд саны Массалық сан Нейтрон саны N = A – Z Заряд саны Массалық сан Нейтрон саны Массалық сан Атомдық сан = протон саны Элементт ің химиялық таңбасы Нейтрон саныN = A – Z N = A – Z

18 слайд
Химиялы қ элемент z Х А A = N + Z Нақты бір элеменнтің ядроларындағы протондар саны ( Z ) өзгермейді, нейтрондар саны әртүрлі болып кездеседі. Осыған сәйкес химиялық элементтің ядролардағы нук-лондар саны ( А ) өзгеріп отырады. Атом ядросындағы протон және нейтрондарды бір атпен нуклондар деп атайды, олар ядролық бөлшектер. Массалық сан Заряд саныНейтрон саныA = N + Z

19 слайд
Элементар бөлшектер Элементар бөлшектер Протон Электрон Нейтрон P А=1 Z= + 1 А=1 Z= 01 +1 0 e А=0 Z= - 1

20 слайд
Жұптық жұмыс Мына берілген элемент атомдарының нуклондарын анықтаңдар Si, P,Ca, Fe, Cr, Cu, Br

21 слайд
Қорытынды: • Бір элемент атомының массасы екінші бір элементтің массасынан айырмашылығы бар. • Изотоп – атомның массалық саны бірдей элементтің нуклидтерінің жиынтығы деген қорытынды жасайды .