Азық-түлік тауарлар тауартануы "Қант"
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
ҚАНТ
1 слайд
ҚАНТ
2 слайд
2 слайд
3 слайд
Қанттың отаны Үндiстан Қанттың шыққан жерi Ежелгi
Үндiстан деп есептеледi.
Бiздiң елiмiзде қанттың қант қызылшасынан өндiрiлетiнiн
бiлемiз. Бiрақ қант жасауды дәл 1747 жылдан басталғанын
екінiң бiрi бiле бермейдi.
Нақ сол жылы немiстiң А. С. Маргграф деген химигi не болар
екен деген оймен қызылшадан ақ кристалл зат шығарып, дәмiн
татып көргенде борық қантынан аумайтынын байқайды.
Алайда жұрт бұған мүлдем ден қоймай, бұл әдiс елу жылдай
елеусiз қала берген.
Қант өндiрудiң өнеркәсiптiк технологиясын жасап 1802 жылы
Кунер қаласында алғашқы қант зауытын салдырған. А. С.
Маргграфтың дарынды да iскер шәкiртi Ф. К. Ахард болды.
Қазiргi уақытта қант қызылшасы мен, қант борығы жер
шарында әрқайсысы шамамен 7миллион гектар алқапта
өсiрiледi.
Дегенмен қызылшада қант аз болғандықтан дүние жүзiнде
қанттың 60‰-ы қант борығынан өндiрiледi.
3 слайд
Қанттың отаны Үндiстан Қанттың шыққан жерi Ежелгi Үндiстан деп есептеледi. Бiздiң елiмiзде қанттың қант қызылшасынан өндiрiлетiнiн бiлемiз. Бiрақ қант жасауды дәл 1747 жылдан басталғанын екінiң бiрi бiле бермейдi. Нақ сол жылы немiстiң А. С. Маргграф деген химигi не болар екен деген оймен қызылшадан ақ кристалл зат шығарып, дәмiн татып көргенде борық қантынан аумайтынын байқайды. Алайда жұрт бұған мүлдем ден қоймай, бұл әдiс елу жылдай елеусiз қала берген. Қант өндiрудiң өнеркәсiптiк технологиясын жасап 1802 жылы Кунер қаласында алғашқы қант зауытын салдырған. А. С. Маргграфтың дарынды да iскер шәкiртi Ф. К. Ахард болды. Қазiргi уақытта қант қызылшасы мен, қант борығы жер шарында әрқайсысы шамамен 7миллион гектар алқапта өсiрiледi. Дегенмен қызылшада қант аз болғандықтан дүние жүзiнде қанттың 60‰-ы қант борығынан өндiрiледi.
4 слайд
4 слайд
5 слайд
5 слайд
6 слайд
6 слайд
7 слайд
Төртбұрышты үлгідегі шақпақ (рафинад) қантын ең бірінші
болып чех оқымыстысы Рад Кристоф Яков ойлап тапқан.
Ол өзінің ең бірінші Ол өзінің ең бірінші 350 түйірден
тұратын бір қорап шақпақ қантын әйеліне тарту еткен. Бұл
1841 жылы болатын. Содан кейін бас көтермей жұмыс істеп
тәжірибесін жалғастырды. Алғашқы шақпақ қанттар
сатылымға 1843 жылы шыға бастады. Радтың саудаға
шыққан алғашқы шақпақ қанттары бір қорапта 250 түйір
болды және олар «Шай қанты» деп аталды.
7 слайд
Төртбұрышты үлгідегі шақпақ (рафинад) қантын ең бірінші болып чех оқымыстысы Рад Кристоф Яков ойлап тапқан. Ол өзінің ең бірінші Ол өзінің ең бірінші 350 түйірден тұратын бір қорап шақпақ қантын әйеліне тарту еткен. Бұл 1841 жылы болатын. Содан кейін бас көтермей жұмыс істеп тәжірибесін жалғастырды. Алғашқы шақпақ қанттар сатылымға 1843 жылы шыға бастады. Радтың саудаға шыққан алғашқы шақпақ қанттары бір қорапта 250 түйір болды және олар «Шай қанты» деп аталды.
8 слайд
Алдымен теріліп әкелінген қызылша үлкен астауға салынады.
Содан кейін бірінен соң бірі кезекте тұрған машиналар жоғары
көтеріп, жуын, оны майда тіліктерге кеседі. Тіліктерден
шырын бөлінеді. Бірақ түсі ақ қызылша қара сөл бөледі. Осы
сөлдер үлкен ыдыста жиналып түтікшелер арқылы өңдеуден
өткенде, оның түсі мөлдір болады.
Қызылшадан алынған сөл қою болуы үшін үлкен мұнарада
оның құрамындағы артық суларды буландырып шығарып
тастайды. Шыққан затты тағы да тазартудан өткізіп, оған қант
ұлпаларын себеді. Ұлпалар қоймалжың шәрбатқа араласып
түйіршік болып «өсе» бастайды. Осылай қант кристалдары
пайда болады. Кристалдарды арнайы қондырғыда жуып
кептірген соң шекер пайда болады. Ал шекерден шақпақ қант
жасалады. Міне, бір түйір қант жасалу үшін үлкен жұмыстар
істеліп, көп тер төгіледі.
8 слайд
Алдымен теріліп әкелінген қызылша үлкен астауға салынады. Содан кейін бірінен соң бірі кезекте тұрған машиналар жоғары көтеріп, жуын, оны майда тіліктерге кеседі. Тіліктерден шырын бөлінеді. Бірақ түсі ақ қызылша қара сөл бөледі. Осы сөлдер үлкен ыдыста жиналып түтікшелер арқылы өңдеуден өткенде, оның түсі мөлдір болады. Қызылшадан алынған сөл қою болуы үшін үлкен мұнарада оның құрамындағы артық суларды буландырып шығарып тастайды. Шыққан затты тағы да тазартудан өткізіп, оған қант ұлпаларын себеді. Ұлпалар қоймалжың шәрбатқа араласып түйіршік болып «өсе» бастайды. Осылай қант кристалдары пайда болады. Кристалдарды арнайы қондырғыда жуып кептірген соң шекер пайда болады. Ал шекерден шақпақ қант жасалады. Міне, бір түйір қант жасалу үшін үлкен жұмыстар істеліп, көп тер төгіледі.
9 слайд
Қантты күніне қанша грамм тұтынғанымыз дұрыс?
Қанттың тәуліктік физиологиялық нормасы гр ды құрайды.
Бірақ оны адамның жасына, денсаулығына байланысты дифференциалдау керек.
Жасөспірімдерге бір күнде 25 грамм ғана ( ең көп дегенде) қант
беруге болады екен. Мұны бір шай қасықпен есептегенде алтауы шығады.
«Circulation» басылымының жазуы бойынша, 2 жас пен 18 жасқа
дейінгі жасөспірімдер күніне 6 шай қасық қанттан көп пайдаланбағаны абзал.
Егер балалардың біркүндік қант мөлшері 25 граммнан асатын болса, жүрек-қан
тамырлары, созылмалы және семіздік секілді ауруларға тез шалдығу көрсеткіші
жоғарылайды екен. Сондай-ақ басылым сарапшылары біркүндік қант мөлшерін бір
шай қасықпен өлшеп қана қоймай, күнделікті тұтынатын сусындары мен
тағамдарының құрамындағы тәттінің мөлшеріне де мән беруге кеңес береді.
Екі жасқа толмаған сәбилерге қант берудің тіпті қажеті жоқ. Қант - cәбидің
денсаулығына кері әсерін тигізеді.
Ал екі жастан кейін де баланың тәттіге айрықша құмар болуына жол керек екен.
Айта кетейік, жақында Ньюкасл университетінің (Ұлыбритания)
ғалымдары жүрек пен қан тамырлары, сусамыр мен тіс ауруларынан сақтану үшін
күніне 5 шай қасық қанттан артық пайдаланбау туралы ғылыми-сараптамалық
қорытындысын жариялаған болатын.
9 слайд
Қантты күніне қанша грамм тұтынғанымыз дұрыс? Қанттың тәуліктік физиологиялық нормасы гр ды құрайды. Бірақ оны адамның жасына, денсаулығына байланысты дифференциалдау керек. Жасөспірімдерге бір күнде 25 грамм ғана ( ең көп дегенде) қант беруге болады екен. Мұны бір шай қасықпен есептегенде алтауы шығады. «Circulation» басылымының жазуы бойынша, 2 жас пен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер күніне 6 шай қасық қанттан көп пайдаланбағаны абзал. Егер балалардың біркүндік қант мөлшері 25 граммнан асатын болса, жүрек-қан тамырлары, созылмалы және семіздік секілді ауруларға тез шалдығу көрсеткіші жоғарылайды екен. Сондай-ақ басылым сарапшылары біркүндік қант мөлшерін бір шай қасықпен өлшеп қана қоймай, күнделікті тұтынатын сусындары мен тағамдарының құрамындағы тәттінің мөлшеріне де мән беруге кеңес береді. Екі жасқа толмаған сәбилерге қант берудің тіпті қажеті жоқ. Қант - cәбидің денсаулығына кері әсерін тигізеді. Ал екі жастан кейін де баланың тәттіге айрықша құмар болуына жол керек екен. Айта кетейік, жақында Ньюкасл университетінің (Ұлыбритания) ғалымдары жүрек пен қан тамырлары, сусамыр мен тіс ауруларынан сақтану үшін күніне 5 шай қасық қанттан артық пайдаланбау туралы ғылыми-сараптамалық қорытындысын жариялаған болатын.
10 слайд
Қанттың адам ағзасына әсері
Тағам ретінде қолданылатын қант адам организмінің қалыпты тіршілік етуіне
бірден бір қажет химиялық заттар — қанттар мен көмірсулар тобына жатады .
Көмірсу және май алмасуының бұзылуымен бірге жүретін кейбір
ауруларда ( диабет , семіру ) қантты пайдалануды бірден шектеген жөн . Дене
еңбегімен жеткілікті дәрежеде айналыспағанда, әсіресе қарт
адамдарға қантты мөлшерден тыс пайдалану жүрек-қан тамыр ауруларын
туғызады. Қант күрделі (крахмал, лактоза, сахароза) және қарапайым
(глюкоза, фруктоза) болып екі топқа бөлінеді. Ең кең тараған күрделі қант —
крахмал — нанның, картоптың, жарманың құрамында болады.
Көкөністерде, жемістерде және басқа кейбір азық-түліктерде крахмалдан басқа,
лактоза (сүт қапты), өзіндік ас қанты — сахароза(қызылша немесе қант құрағы)
бар. Бұл өнімдерде жай қант та кездеседі, олардың ішінде ең жиі тарағаны
глюкоза (виноград қапты)
және (жеміс-жидек қанты). Глюкозаның көп мөлшері — жүзім шырынында, ал
фруктозанікі — жеміс-жидектер мен балда болады.
Қарапайым қант (әсіресе глюкоза) организмге жеңіл сіңеді және бәрінен де көп
мөлшерде энергия береді, сондықтан оларды шұғыл
түрде адамның әл-қуатын молайтатын заттар қажет болған кезде пайдаланған
жөн.
10 слайд
Қанттың адам ағзасына әсері Тағам ретінде қолданылатын қант адам организмінің қалыпты тіршілік етуіне бірден бір қажет химиялық заттар — қанттар мен көмірсулар тобына жатады . Көмірсу және май алмасуының бұзылуымен бірге жүретін кейбір ауруларда ( диабет , семіру ) қантты пайдалануды бірден шектеген жөн . Дене еңбегімен жеткілікті дәрежеде айналыспағанда, әсіресе қарт адамдарға қантты мөлшерден тыс пайдалану жүрек-қан тамыр ауруларын туғызады. Қант күрделі (крахмал, лактоза, сахароза) және қарапайым (глюкоза, фруктоза) болып екі топқа бөлінеді. Ең кең тараған күрделі қант — крахмал — нанның, картоптың, жарманың құрамында болады. Көкөністерде, жемістерде және басқа кейбір азық-түліктерде крахмалдан басқа, лактоза (сүт қапты), өзіндік ас қанты — сахароза(қызылша немесе қант құрағы) бар. Бұл өнімдерде жай қант та кездеседі, олардың ішінде ең жиі тарағаны глюкоза (виноград қапты) және (жеміс-жидек қанты). Глюкозаның көп мөлшері — жүзім шырынында, ал фруктозанікі — жеміс-жидектер мен балда болады. Қарапайым қант (әсіресе глюкоза) организмге жеңіл сіңеді және бәрінен де көп мөлшерде энергия береді, сондықтан оларды шұғыл түрде адамның әл-қуатын молайтатын заттар қажет болған кезде пайдаланған жөн.
11 слайд
11 слайд
12 слайд
Жаңа сабақты бекіту
12 слайд
Жаңа сабақты бекіту
13 слайд
13 слайд
14 слайд
14 слайд
15 слайд
- Сәлеметсіз бе?
- Сәлеметсіз
-Кешіріңіз, маған 2 кг қант беріп жібересіз бе?
-Өтінем.Алыңыз.Сауда жасағаныңызға рахмет.Сау болыңыз.Тағы да
келіп
тұрыңыз.
-Сау болыңыз.
-Добрый день.
-Добрый день.
-Можно, мне 2 кг сахара
-Пожалуйста.Возмите.Спасибо за пакупку. Досвидания .Приходите, еще
раз.
- Good morning
-Good morning
- May I have 2 kg of sugar
- Please. Take. Thank you for your purchase. Goodbye. Come again.
15 слайд
- Сәлеметсіз бе? - Сәлеметсіз -Кешіріңіз, маған 2 кг қант беріп жібересіз бе? -Өтінем.Алыңыз.Сауда жасағаныңызға рахмет.Сау болыңыз.Тағы да келіп тұрыңыз. -Сау болыңыз. -Добрый день. -Добрый день. -Можно, мне 2 кг сахара -Пожалуйста.Возмите.Спасибо за пакупку. Досвидания .Приходите, еще раз. - Good morning -Good morning - May I have 2 kg of sugar - Please. Take. Thank you for your purchase. Goodbye. Come again.
16 слайд
16 слайд