1 слайд
БИОСФЕРА.ЭКОЖ ҮЙЕ.ПОПУЛЯЦИЯ
11-бөлім
Өсімдіктер мен жануарлардың сирек кездесетін
және жойылып бара жатқан түрлерін қорғау
11-сынып биология
2 слайд
Мақсаты: 11.3.1.4 -Өсімдіктер мен
жануарлардың сирек кездесетін және жойылып
бара жатқан түрлерін түсіндіру
Бағалау критерийлері :
кейбір өсімдіктер мен жануарлардың жойылуының басты
себептерін анықтай алады;
•
биоалуантүрлілікке әсер ететін факторды атайды
3 слайд
4 слайд
«Өсімдіктер мен жануарлардың
сиреуі» дегенді қалай
түсінесіңдер ?
5 слайд
Өсімдіктер мен жануарлардың жойылуының басты
себептері
Абиотикалық фактор
- браконьерлер
- өнеркәсіп
- қоршаған ортаның ластануы
- мекен ету жерінен ығыстырылуы
(ормандарды кесу, сусыздандыру)
- атом станциясының апаттары т.б. - катаклизм (вулканның
атқылауы, цунами, су
тасқыны, табиғи өрт)
- климаттың өзгеруі Антропогендік фактор Түрлердің жойылуының басты себептері қандай? Өсімдіктер мен жануарлардың жойылуының басты
себептері Абиотикалық фактор - браконьерлер
- өнеркәсіп
- қоршаған ортаның ластануы
- мекен ету жерінен ығыстырылуы
(ормандарды кесу, сусыздандыру)
- атом станциясының апаттары т.б. - катаклизм (вулканның
атқылауы, цунами, су
тасқыны, табиғи өрт)
- климаттың өзгеруі Антропогендік фактор
6 слайд
Сирек кездесетін түрлерді сақтаудың қандай
жолдары бар?
-хайуанаттар бағы;
-ботаникалық бақтар санын көбейту;
-жойылып бара жатқан түрлерді қолда өсіру;
-көбейген соң қайта табиғатқа жіберу.
7 слайд
Орыс-америкалық «Стерх» бағдарламасы бойынша
орыс және американдық зоологтар жыл сайын, сирек
кездесетін құстардың тундрадағы ұя салатын
орындарына экспедиция жасайды.
1981 жылдан Халықараралық “Ақ тырна”
жобасына сәйкес Ресейдің Окскі
қорығында, Американың Барабу ,
Германияның Вальсроде питомнигінде
қолдан өсірілуде.
Биологияның жаңа саласы – тірі
жасушаларға, ұлпалар мен организмдерге
төмен және өте төмен температураның
әсерін зерттейтін- криобиология саласы
қалыптасты .
8 слайд
Табиғи және жасанды криопротекторлар
Криоконсервация әдісі
Криобанктердің артықшылығы-сұйық азот
температурасында ДНҚ молекуласындажылу шуының
әсерінен мутация болмайды, сондықтан генетикалық
материалдар жүздеген жылдар бойы бұзылмайды, ал
радиоактивті фон мен ғарыш сәулелерінен қорғау кезінде 3
мың жылға дейін сақталуы мүмкін.
1997 жылы «Қоршаған ортаны
қорғау туралы», «Ерекше
қорғалатын табиғи аймақтар
туралы», «Экологиялық
сараптама туралы», 1998 ж
«Радиациялық қауіпсіздік
туралы»,2002 ж
«Атмосфералық ауаны қорғау
туралы» заңдар қабылданды.
9 слайд
Ілбіс Сабаншы
Геопард
Қызыл қасқыр
Қазақстандағы ең сирек кездесетін жануарлар
10 слайд
Елімізде сирек кездесетін өсімдіктер
11 слайд
Биологиялық әралуандылық және оларды сақтау
Биоалуантүрліліктің экожүйедегі байланыстарының толық болуының шарты
және негізгі факторы бола отырып, оның ең маңызды қасиеті – тұрақтылықты
қамтамасыз етеді. Элементарлық (іс жүзінде бөлінбейтін) экожүйелердің
көптүрлілігі ең алдымен олардың түрлік құрамымен анықталады. Түрлердің
санының күрт төмендеуі мен түрлердің жойылу себептері алуан түрлі.
Көбінесе олар мекен ету ортасының өзгеруі немесе бұзылуымен байланысты.
Омыртқалы жануарларға қатысты алсақ бұл факторға түрлердің жойылуының
60 пайызы жағдайлары сәйкес келеді. Екінші орында шектен тыс пайдалану ,
содан кейінгі орында азық қорының кемуі, зиянкестерді жою және кездейсоқ
жемтік тұр.
Экологиялық мәселелерді және биологиялық алуантүрлілікті сақтаудың бір
жолы – Қызыл кітап. Табиғи ресурстары мен табиғатты қорғаудың
халықаралық одағы (МСОП) бүкіл планетаның Қызыл кітабын құрастырған.
12 слайд
Биоалуантүрлілікке әсер етуші факторлар:
климаттың тұрақтылығы (кенеттен соққан дауыл:
атмосфераның едәуір иондануы, өрттер, су
тасқыны/зілзала);
мекен ету ортасының өнімділігі (шөл дала мен орман
арасындағы алуантүрліліктің айырмашылығы);
бәсекелестік;
жыртқыштық (аңшылық, бір ғана құрбандық);
азықтың мөлшері, сапасы.
13 слайд
14 слайд
1-тапсырма.
Биоалуантүрлілікке әсер ететін фактор1-тапсырма.
Биоалуантүрлілікке әсер ететін фактор
15 слайд
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--
16 слайд
17 слайд
Кер і байланыс
экожүйенің алуан түрлілігі мен тұрақтылығы
арасындағы өзара байланысты орнату
БББ кестесіне өз ойын жазу.
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз