1 слайд
Дененің еркін түсуі .
Еркін түсі үдеуі
2 слайд
v
0
x = v
0 cosa Еске түсірейік
v
0
x = v
0 cosa v
x =v
0
x +a
x t
v
y =v
0
y +a
y t
s
y =v
0
y t+a
y t 2
/2s
x =v
0
x t+a
x t 2
/2
x=x
0 +v
0
x t+a
x t 2
/2
y=y
0 +v
0
y t+a
y t 2
/2v
0
x = v
0 cosa
v
0
x = v
0 cosa
v
0
x = v
0 cosa
v
0
x = v
0 cosa Қандай қозғалыс теңүдемелі деп
аталады ?
Үдеудің анықтамасы.
Үдеудің физикалық мағынасы .
Теңүдемелі қозғалыс кезіндегі
жылдамдық проекциясының өрнегі
Теңүдемелі қозғалыс кезіндегі орын
ауыстыру проекциясының өрнегі
v
0
x = v
0 cosa Теңүдемелі қозғалыс кезіндегі координата
өрнегі
3 слайд
v
0
x = v
0 cosa Қозғалысты сипаттап, суреттің көмегімен
v
және s есептейтін өрнекті жазыңдар
v
0
x = v
0 cosa
v
0
x = v
0 cosa v
0
x = v
0 cosa v
0
x = v
0 cosa v
0v
0
v
0 v
0а
а
а ах х
х х0 0
0 0v
0
x = v
0 cosa v
0
x = v
0 cosa
v
0
x = v
0 cosa v
0
x = v
0 cosa теңүдемел і
Теңүдемелі теңкемімелі
теңкемімел іv= v
0 + at
- v = - v
0 -
at - v = - v
0 +at
v =v
0 - ats=v
0 t+at 2
/2 -s= - v
0 t+at 2
/2
-s = - v
0 t - at 2
/2 s= v
0 t - at 2
/2
4 слайд
у
h gv
0 =0 1. Дененің еркін түсуі
Теңүдемелі
қозғалысЕркін түсу
v
x =v
0
x +a
x t
v
y =v
0
y +a
y t
s
y =v
0
y t+a
y t 2
/2s
x =v
0
x t+a
x t 2
/2
x=x
0 +v
0
x t+a
x t 2
/2
y=y
0 +v
0
y t+a
y t 2
/2Суретті талдайық
v
0 =0 ,a=g ,
g
y =-g,
y
0 =h
Формуламен жұмыс
жасаймыз
v
y =v
0
y +g
y t
s
y =v
0
y t+g
y t 2
/2v
-v = 0 -
gt
-h =-g
y t 2
/2
y=y
0 +v
0
y t+g
y t 2
/2
y =y
0 -gt 2
/2v
=gt
h
=gt 2
/2
y=h-gt 2
/2s =h ,
0y
0
v
у =- v
5 слайд
График v
у (t)
( ОУ осі)
вниз
вверх0
-30-20-10 30
20
10
21
3 4 5
v
у <0v
у >0v
у
м/с
t , сГрафик а
у ( t)
(ОУосі)
вниз
вверх0
-30-20-10 30
20
10
21 3 4 5
а
у <0а
у >0а
у
м/с 2
t , сЕркін түсудің графиктері
6 слайд
у
gv=0
v
0h 2. Тік жоғары лақтырылған
дененің қозғалысы
Теңүдемелі
қозғалыс
v
x =v
0
x +a
x t
v
y =v
0
y +a
y t
s
y =v
0
y t+a
y t 2
/2s
x =v
0
x t+a
x t 2
/2
x=x
0 +v
0
x t+a
x t 2
/2Дене тік жоғары
лақтырылған
v
0 y = v
0 ,a=g ,
g
y = -g , y=hs =h ,Суретті талдайық
y
0 =0 ,
Формуламен жұмыс
0
v
y =v
0
y +g
y t
v =v
0 -gt
Жоғары нүктеде v =0 екенін білу
маңызды , және
0 = v
0 - gt v
0 = gt
y=y
0 +v
0
y t+g
y t 2
/2
y =v
0 t - gt 2
/2
h =v
0 t - gt 2
/2 y=y
0 +v
0
y t+a
y t 2
/2
7 слайд
вниз
вверх0 v
у <0
v
у >0v
у
м/с
t , с
v
0 /
gГрафик v
у ( t)
0
t , с
v
0 /
gу, м
v
0 2
/ 2 gТік жоғары лақтырылған дененің
қозғалыс графиктері
График у ( t )
( ОУ осі )
8 слайд
3. Көкжиекке бұрыш жасай
лақтырылған дененің
қозғалысы
у
хa
v
0
xv
0
y v
0 vv
y = 0
lh g көлденеңінен:
ОХ дене бірқалыпты қозғалады
(үдеу жоқ)
бастапқы жылдамдықтың ОХ
осіндегі проекциясына
тең тұрақты жылдамдықпен
l=v
x t= v
0 cosa t x= x
0 + v
0 cosa tl – ұшу алыстығы
v
0
x = v
0 cosa
v
0
x = v
0 cosa= co
nst
9 слайд
h
maxy
xv
0
x = v
0 cosa бастапқы жылдамдықтың ОХ
осіндегі проекциясына
тең тұрақты жылдамдықпен
v
0
х v
0
v=v
0
хv
0
y
v
0
х
v
0
y
vv
v
0
x = v
0 cos
a v=v
0
х
a
10 слайд
v
0
x = v
0 cosa у
хa
v
0
xv
0
y v
0 vv
y =0
lh g Тігінен:
ОУ осінің бойымен дене
тең кемімелі
қозғалады ,
вертикаль жоғары
лақтырылған денеге
ұқсасh – максималды биіктік
v
0
у = v
0 sina
g
y = -g , v
0
у = v
0 sina = v
0 sina - gtv
y = v
0
y +g
y t y=y
0 +v
0
y t+g
y t 2
/2 = v
0 sinat-
gt 2
/2
= v
0 sina - gt
11 слайд
h
maxy
xa v
vv=v
0
y v
0
y
v
0
y v
0
x
v
0
xv
y =0
v
0v
0
x = v
0 cosa ОУ осінің бойымен дене тең кемімелі қозғалады
v
0
x = v
0 cos
a v=v
0
y
12 слайд
h
maxy
xv
0
у
v
0
х
v
0
уv
у
v
0
хv
v
0
a
v=v
0
у
vv=v
0x Баллистикалық қозғалыс
Ұшу уақыты
t= 2t
max = 2v
0 sina/g
Ұшу алыстығының лақтыру бұрышына тәуелділігі
l = x
max = v
0 2
sin 2 a /g v =
+ v
0 у 2
v
0x 2
l = x
max
13 слайд
15 075 0
45 0
30 060 0y
xv
0
x = v
0 cosa Ұшу алыстығының лақтыру
бұрышына тәуелділігі
l = x
max l = x
max = v
0 2
sin 2 a /g
a
v
0
x = v
0 cosa Ұшу қашықтығы ең үлкен болады,егер sin 2 a .
Синустың ең үлкен мәні 1 тең 2 a = 90 0
,
ендеше a = 45 0
14 слайд
4. Көлденең лақтырылған
дененің қозғалысы
v
0 у =0 ,a=g ,
g
y = - g ,
y
0 =hs =h ,Суретті талдау:
Көлденеңінен:
дене бірқалыпты ОХ осіндегі бастапқы
жылдамдықтың проекциясына тең тұрақты
жылдамдықпен қозғалады
v
0
x = v
0 l=v
x t=
v
0 cosa tl=v
0
x t= v
0 t
Тігінен:
Дене h биіктіктен еркін құлайды .
v
=gt h
=gt 2
/2 y=y
0 -gt 2
/2v
0
g
h
lv
0
y =0
v
0
xу
х
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз