1 слайд
LOGO
Zhastar.infoТақырыбы: Химико-технологиялық жүйені
модельдеу. Модельдеудің эмпирикалық,
физикалық және математикалық әдістері
2 слайд
LOGO
Zhastar.infoЖоспар
I Кіріспе
•
Физикалық модельдеу
•
Математикалық модельдеуII Негізгі бөлім
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер •
Эмпирикалық модельдеу•
Химико-технологиялық жүйені модельдеу
3 слайд
LOGO
www.themegallery.comКіріспе
Модельдеу – жаңадан жасалынған нысаналар мен
процестердің сипаттамаларын анықтап, нақтылау
мақсатында табиғаты түрлі нысандарды, олардың
аналогтарында зерттеу әдісі. Модельдеу мына сатылардан
тұрады: модельді жасау, зерттеу, модельді зерттеу
нәтижелерін түпнұсқадан масштабты түрде ауыстыру.
Химиялық өндірістегі түпнұсқа – көптеген элементтердің
өзара байланысқан өндірістік, химиялық-технологиялық
процесс болып табылады. Бұл байланыстар ХТЖ әр түрлі
деңгейінде жүзеге асырылатындықтан, ХТЖ үшін модель –
жүйенің әрбір деңгейінен біртіндеп құрастырылады.
4 слайд
LOGO
www.themegallery.comХимико-технологиялық жүйені модельдеу
Лабораториялық эксперименттен өнеркәсіптің
масштабты
көлеміне ауысу кезінде өндірісті жобалау үшін модельдеу
әдісі
қолданылады.
Модельдеуге - модельді жасау,оны зерделеу және
мәліметтерді түпнұсқаға экстрополяциялау процестері
кіреді
ой модельдері - түпнұсқалардың негізгі жақтарын
(қасиеттерін)сипаттайтын ойша сұлбалары
математикалық модель - зерттеу нысанын математикалық
сипаттау
5 слайд
LOGO
www.themegallery.comАммиакты сизтездеуші калонналар схемасы
Калоннаның жалпы схемасы Операторлық
технологиялық
схемасы
6 слайд
LOGO
www.themegallery.comХимиялық-технологиялық процестерді модельдеу
Химиялық-технологиялық процестерді модельдеу әдісі 3
топқа бөлінеді:
Эмпирикалық модельдеу
Физикалық модельдеу
Математикалық модельдеу
7 слайд
LOGOЭмпирикалық модельдеу
Эмпирикалық модельдеу – зертханалық эксперимент
нәтижелерін ірі лабораториялық, соңынан зауыт
жағдайында жүретін химиялық-технологиялық
процестерге дейін өңдеу арқылы өндірістің дамуы.
Эмпирикалық модельдеу кезінде лабораториялық,
пилоттық қондырғылар, тәжірибелік, жартылай зауыттық
өндірістік модельдері болып есептеледі.
Ланолин
8 слайд
LOGO
www.themegallery.com
Эмпирикалық әдістің артықшылығы –
қарапайымдылығы, оңай әдіс болып саналады,
Эмпирикалық әдістің кемшілігі - зерделеген
факторлардың және жүйенің жауап беру шектерінен
тыс жерде экстраполяциялаудың сенімсіздігі. Эмпирикалық модельдеу
9 слайд
LOGO
www.themegallery.comФизикалық модельдеу
Физикалық модельдеу – ұқсастық принципін қолдануға
негізделген.
Ұқсастық принципі – өзара ұқсас құбылыстар ішінен,
өлшемсіз критерийлердің жиынтығын қолдану арқылы, белгілі
бір құбылыстардың тобын анықтауға мүмкіндік береді. Бұл
критерийлер зерханалық және өндірістік жағдайларда жүретін
әр түрлі параметрлерді байланыстырады. Егерде процесті
сипаттайтын шамалардың барлығы бірдей өзара қатынаста
болса, оларды ұқсас процестер деп есептейді
10 слайд
LOGO
www.themegallery.comФизикалық модельдеу
Мысалы, Дамкелер критерийі:
11 слайд
LOGO
www.themegallery.comМатематикалық модельдеу – тиімді әдіс. Математикалық
модельдеу кезінде физикалық заттық нысананың орнына,
математикалық шамалар мен функционалдық тәуелділік
қолданылады.
Модель – математикалық тендеулер түрінде өрнектеледі.
Математикалық модельдеудің негізі – өндеу процесін
математикалық интерпретациялау. Математикалық модельдеу
12 слайд
LOGO
www.themegallery.com
Математикалық модельдеу:
химиялық-технологиялық процестің зандылықтарын
сандық түрде жазу;
компьютер және электрондық есептегіш машиналар
көмегімен зерттеу процестерін практикаға енгізуде
қолданылады.
Математикалық модельдеу кезінде компьютер –
материалдық модель рөлін атқарып, математикалық
модельдің параметрлерін өзгерту арқылы берілген
есептің оптимальды шешімін табады. Математикалық модельдеу
13 слайд
LOGO
www.themegallery.com
Математикалық модельдеу әдісі химиялық өндірістің
материалдық, энергетикалық балансын есептеген кезде
жаңа химиялық өндірісті жасағанда және жобалаудағы,
бар химиялық-технологиялық процестерді құруда
қолданылады Математикалық модельдеу
14 слайд
LOGO
www.themegallery.comХТЖ құрудағы математикалық модельдің орны Математикалық модельдеу
15 слайд
LOGO
www.themegallery.com
Математикалық модельдер негізінде өндірісте
автоматтандырылған басқару жүйесі (АБЖ) іске
асырылады. Процестерді тізбектеп өрнектеу немесе
бейнелеу, өндірістің технологиялық сұлбасы деп аталады.
Технологиялық сұлбалар екі түрге бөлінеді:
1) ашық тізбекті;
2) циклді (жабық). Математикалық модельдеу
16 слайд
LOGO
Ашық тізбекті сұлбалар негізгі химия-технологиялық
процестің тепе-теңдік шарттары бойынша реакциялық
қоспадан өнімді шығармай, түрлендірудің жоғары
дәрежелеріне жету үшін қолданылады. Математикалық модельдеу
17 слайд
LOGO
www.themegallery.com
Азот қышқылы
өндірісінде нитрозды
газдарды ашық тізбекті
схема бойынша сумен
абсорбциялау:Азот оксидтерінің абсорбция дәрежесі әрбір мұнарада салыстырмалы
түрде аз ғана, бірақ тізбектей орналасқан алты мұнарада газдардан азот
оксидтерін шығару дәрежесі шамамен 92%. Қалған нитрозды газдар
кейінгі мұнараларда сілтімен сіңіріледі. Бұл сияқты технологиялық
сұлбалар күкірт пен тұз қышқылдары өндірісінде, кейбір минералды
тұздар өндірісінде пайдаланылады. Негізгі процесте тепе-теңдік
шығымы аз химиялық-технологиялық жүйелерді қоспаның реакциялық
аймақтан әрбір өткен сайын, өнімді шығарумен циклді схема бойынша
іске асырады.
18 слайд
LOGO
Tarbie.kzҚорытынды
•
Бүгінгі тақырыбымды қорытындылайтын болсам, модельдеу –
жаңадан ашылған нысандардың немесе өндіріс орындардағы
процестердің жалпы сипаттамалын анықтау барысындағы
қолданылады. Кез-келген процестің моделі болуы шарт. Ол
процестің өнімділігін арттырау үшін керек.
•
Қазіргі таңда ең көп қолданылатын әдіс математикалық
моделдеу болып саналады. Себебі оның өлшемдері нақты.
•
Математикалық модельдеу әдістерінің, яғни кез келген
масштабтағы аппараттардағы жүретін процестердің
мәліметтерін алдын-ала мақсатымен оларды модельдерде
зерделеудің химиялық технология үшін айтарлықтай маңызы
зор.
19 слайд
LOGO
Tarbie.kzПайдаланылған әдебиеттер
•
1) Н.Қ. Жакирова Жалпы химия 2012ж 109-140бет
•
2) Основы химической технологии / под.ред. И.П Мухленова 1991 -
463б.
•
3) Кутепов А. М. Общая химическая технология 1990. 520 б.
•
4) Жанмолдаева Ж. К. Химиялық технология негіздері,
мысалдары және есептері оқу құралы Шымкент 2004 79б.
•
5) http://zhastar.info/
20 слайд
LOGO
Edit your company slogan
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз