1 слайд
Митоз. Мейоз.
Митоз бен мейоздың
биологиялық маңызы
Садырбекова Ж.Т.
Ш. Уалиханов атындағы №12 мамандандырылған
гимназияның биология пәні мұғалімі
2 слайд
Оқу мақсаттары
8.2.2.1. тірі ағзалардың тіршілік әрекетіне митоз бен мейоздың маңызын түсіндіру
Сабақтың мақсаты
Барлық
оқушылар
Оқушылардың
басым бөлігі
Кейбір
оқушылар •
Митоздық бөлінуді біледі;
•
Митоздық және мейоздық бөлінудің биологиялық маңызын
түсінеді;
•
Митоздық бөлінудің фазаларын атай біледі;
•
Митоз фазаларын ажырата біледі;
•
Митоз бен мейоз фазаларындағы негізгі процестерді
біледі;
•
Мейоздың фазаларын толық талдап, сипаттай біледі;
•
Митоз және мейоздың фазаларын сызба ретінде көрсете
біледі;
•
Микроскоптық препараттарда немесе оның суреттерінде митоз
фазаларын ажыратып, талдайды.
3 слайд
Бағалау критерийі Тілдік
мақсаттар
•
Митоздық, мейоздық Терминдер:
бөліну фазаларын біледі; цитокинез, кариокинез, митоз,
•
Митоздық мейоздық бөлінудің метафаза, анафаза, телофаза,
биологиялық маңызын түсінеді; репликация, кинетохора, бөліну
•
Митоз бен мейоздың фазаларын ұршығы, жасуша циклы.
ажыратады;
•
Митоз фазаларындағы негізгі
процестерді біледі;
•
Митоздың фазаларын толық
талдап, сипаттайды;
4 слайд
Құндылықтарға
баулу
Пәнаралық
байланыс
Алдыңғы білім Қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім
Митоз тақырыбын өту кезінде оқушы ескі
жасушалардың жаңа жасушалармен алмасып, ағзаның
жаңарып, тіршілігін сақтау мысалының негізінде
Қазақстанның да қоғамдық дамуы мен біртұтастығының
сақталуында жаңа ұрпақтың тәбиелену мәселесінің
маңызын түсінеді.
Математика, генетика.
7. 2 .2.1 әртүрлі ағзалар түрлеріндегі
хромосомалардың санын салыстыру
5 слайд
«Жылы жүрек, ізгі тілек» әдісі. Бұл
әдістің тиімділігі: Оқушының көңіл-күйінің
көтерілуіне, сабаққа ынтасын арттыруға
және қызығушылығын оятуға тиімді әдіс
болып табылады. (2 мин)
«Мозайка» әдісі (Ж) (3-мин) Бұл әдістің
тиімділігі: оқушыларда жылдамдығын
арттырады, жан-жақты ойлауға, тез
шешім қабылдауға үйретеді.
Құрастырған суреттер арқылы топқа
бөлінеді.
Критерий: Жынысты көбеюге қатысты
сұрақтарға жауап беру арқылы алдыңғы
тақырыпты қайталайды.
Дескриптор:
Жынысты және жыныссыз көбеюдің анықтамасын айтады;
Жынысты және жыныссыз көбеюдің айырмашылықтарын
атайды;
Жынысты және жыныссыз көбеюдің ерекшеліктерісен мен
маңызын талдайды. 1.Өрілген жіпше тәрізді денелер
қалай аталады?
2.Бір ядроның хромосомалары бірігіп,
хромосома жиынтығын түзетініне
сенімдісін бе?
3.Хромосома саны әрқашан тұрақты
болатының қалай дәлелдейсін?
4.Қалай ойлайсын, организмде
жасушаның қандай категорияларын
ажыратуға болады?
5. Х, У белгілері қандай жыныстарды
анықтайды деп ойлайсын?
6.Адамда диплоидті жиынтық
хромосома саны 46-ға тең, бұл санның
өзгеруі мүмкін бе?
Кері байланыс: «Рахмет,
жарайсың, сен сұраққа толық
жауап бердің!» Сабақтың басы
6 слайд
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Сабақтың ортасы
Жаңа сабақтың тақырыбы митоз бен мейоз болғандықтан, алдымен жалпы
митоз бен мейоз жайлы аздап мағлұмат айтамын. (3мин)
Критерий : митоз бен мейоздың
биологиялық маңызын анықтайды
Дескриптор :
Жыныс каметаларының даму үдерісін
анықтайды;
Эволюция үдерісі үшін мейоздың
маңызын анықтайды;
Кроссинговердің маңызын
анықтайды;« Борт журналы» әдісі арқылы
оқушылар мәтінді оқи отырып,
мазмұнды кестені толтырады (ж).
(10мин)
Бұл әдістің тиімділігі: балалардың
алған білім деңгейін анықтайды.
Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін
дамытады. Берілген тақырып
бойынша
бұрыннан
білетінім Мәтінді оқып
жаңадан
білгенім Болжамдар Тың
ақпарат
Кері байланыс:
смайликтер
арқылы
ҚБ: «Жарайсың», «Өте жақсы», «Жақсы»,
«Толықтыру қажет»
7 слайд
«Диірмен» әдісі (Тж) Бұл әдістің
артықшылығы: оқушылар өздеріне қай
фаза түсетінін білмегендіктен, әрбір
фазаны саралап оқиды және көпшіліктің
алдында сөйлеу мәнерін дамытады.
(12мин) Сабақтың ортасы
Критерий: Оқушылар митоздың фазаларын
ажыратады.
Дескриптор:
•
митоздың әрбір фазасын түсініп оқиды;
•
митоздың бір фазасын сызба немесе сурет түрінде
бейнелейді,
•
өз тобына түскен фазаны постер арқылы қорғайды. Бағалау әдісі:
Сергіту сәті: «Жалғасын тап» әдісі.
(2мин)
Бұл әдістің тиімділігі оқушының
логикалық ойлауы дамиды,
жылдам ой түйіндейді.
Сөйлемнің басы жазылған
парақшаларды оқушыларға
таратады, олар ойды
жалғастырып сөйлемді
толықтырып айтады. •
Хромосома жиынтығы сақталатын
бөліну жолы____________
•
2 жыныс жасушасы гаметалардың
қосылуынан пайда болады
___________________
•
Хромосома жиынтығы екі есе азаятын
жасушаның бөліну
жолы_________________
•
Қосылған хромосомалар арасында
үлескілермен алмасу
____________________
8 слайд
Сұрақтар Жауаптар
Жаңа жасушалардың
түзілуіне дейінгі кезең сперматазоид
Аталық жыныс жасушаларын митоздық цикл
Жаңа жасушалардың
түзілуімен аяқталатын процес
жиынтығын жұмыртқа жасушасы
Аналық жыныс жасушаларын тіршілік цикл
Қай фазада ядроның
мөлшері ұлғаяды? анафаза
Қай фазада хромосоманың
центромерасы бөлінеді? профазаСабақтың ортасы
“ Сәйкестендіру “ әдісі
«Сәйкестендіру» әдісі (Жж) (3мин) арқылы
оқушылар алдарына берілген
карточкалардағы сұрақтарды олардың
жауабымен сәйкестендіреді. Бұл әдіс
арқылы оқушылар жалпы митоз және
мейоз жайлы ақпаратты толығырақ
ұғынуға және тез арада ойланып, шешім
қабылдау қабілеттерін дамытады.
Критерий : митоз, мейоз, митоздық,
мейоздық бөлінудің ерекшеліктері мен
оның биологиялық маңызын
анықтайды.
Дескриптор:
•
мит оздың ерекшеліктерін анықтайды;
•
митоздың биологиялық маңызын
түсінеді. Кері байланыс: «Бас бармақ!» әдісі
Тапсырманы барлық оқушылар аяқтаған
соң, мұғалім дұрыс жауаптарды атап, әрбір
жұп бірін-бірі бас бармақ әдісі арқылы
бағалайды.
9 слайд
Сабақтың соңы
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз