"Қазақстанның қуғын сүргін жылдарындағы өмірі" 11 сынып

1 слайд
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚУҒЫН- СҮРГІН ЖЫЛДАРЫНДАГЫ ӨМІРІ

2 слайд
Саяси қуғын-сүргін құрбандары

3 слайд
1936 ж ылдың 5 желтоқсанда Кеңестердің Жалпыодақтық VIII төтенше съезінде жаңа сталиндік конституция қабылданды. Жазалау органдарының қызметі күшейтілді. Ж еке адам құқығы аяққа басылып, пікір айтқан, ұсыныс жасаған адам «халық жауы» қатарына жатқызылып, жазаланды. 1937 -1938 жылдары сталиндік қуғын - сүргін репрессия «геноцид саясаты» осылай басталды.

4 слайд
Репрессия – мемлекеттік органдар қолданатын жазалау шаралары. Геноцид – қ андай да болсын ұлттың этностың немесе діни топтарды толық немесе жартылай жойып жіберу. Тоталитаризм – әрбір азаматтың , қоғам өмірінің барлық саласы мемлекет тарапынан толық бақылауға алынған мемлекеттің саяси құрылыс түрі. Гулаг – Лагерлер Бас Басқармасы

5 слайд
Саяси қуғын-сүргін құрбандары болған қазақ зиялылары

6 слайд
1930 жылдың мамыр айында  КСРО Халық Комиссарлары  Комитеті  «Қазақстанда еңбекпен түзеу  лагерьін  құру туралы»  қаулы қабылдайды. Қазақстан картасында  Карлаг, Степлаг, Алжир т.б лагерьлер пайда болады.   

7 слайд
ГУЛАГ КАРЛА Г   АЛЖИ Р СТЕПЛА Г

8 слайд
Қарағанды (Карлаг ) еңбекпен т үзеу лагері. Карлаг 1930 жылы Қарағанды облысының Тельман Жаңаарқа және Нұра аудандарының аумағында құрылды. Мақсаты: Орталық Қазақстандағы Қарағанды көмір бассейініне, Жезқазған және Балқаш, Мыс қорыту комбинаттарына аса ірі азық - түлік базасын жасау болды. Өнеркәсіп саласын құрып, дамытуға жұмыс күші де қажет болатын. Карлагта 1930 жылдардың басында тұтқын саны - 37 мың адам болды. Оған қамауға алғандардың 4 жасқа дейінгі 980 балалары қосылды. Олар лагердегі балалар үйінде тәрбиеленді. Карлаг тұтқындары негізінен ауыл шаруашылығымен айналысты.

9 слайд
КАРЛАГ

10 слайд

11 слайд
Карлаг м ұражайындағы көрініс

12 слайд

13 слайд
Степлаг лагері «Халық жауларына» арналған ерекше лагерь. 1940 жылы Кеңгір өзенінің жағасында «Жезқазған лагері және КСРО НКВД ГУЛАГ- ның комбинаты» құрылды. 1947 ж №4 Ерекше лагерь немесе СТЕПЛАГ деп аталды. СТЕПЛАГ-тың басты міндеті -Жезқазған мыс комбинатын тез арада салып бітіру. Лагерь 1940 ж 1 сәуірінен бастап жұмыс істеді. 1942 ж 1 қаңтарында лагерьде 120-140 мың тұтқын ұсталды.

14 слайд

15 слайд
Алжир лагері А.Л.Ж.И.Р. (  А кмолинский  Лагерь Жён  Измен- ников  Родины  -  Отан сатқындары әйелдерінің Ақмола лагері ) – 1937 жылы  салынған бұл азап орталығында 20 мыңға дейін нәзік жандар қамауда болған. Қарағанды лагерінің 17-ші бөлімшесінің артынан 26-шы нүкте болып құрылған осынау тозақ орталығында небір ел жайсаңдарының зайыптары , қыздары мен қарындастары жазықсыздан-жазықсыз жапа шекті.

16 слайд

17 слайд
«АЛЖИР» мұражай - мемориалды кешенінен көрініс

18 слайд

19 слайд
1921-1922 жылдары аштықтан 1 миллионға жуық қазақ қырылды, кейін 1932 жылы тағы да қайталанды.

20 слайд
Ал қырылғаннан қалғандары жан сақтау мақсатында басқа елдерге босып, тозып кетті. Сталиндік қуғын-сүргін кезінде 100 мыңнан астам қазақстандық «итжеккенге» айдалды.

21 слайд
1937-1938 жылдары Қазақстанда 100 мыңнан астам адамға «Халық жауы» деген жала жабылып, 25 мыңға жуығы жазықсыз атылды.

22 слайд
1955 жылы зиялы қайраткерлер ақталса да, ресми тарихтан тыс қалды. Тек 1988-1989ж бастап шығармашылық мұралары жарық көрді. 1997 жылы 31 мамыр Президент жарлығымен саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні болып жарияланды.  

23 слайд
«Отанды қастерлеу -елдігіміздің тірегі. Біле-білсек, Отанды сүю – біздің перзенттік парызымыз, қарыс қадам үшін жанын қиған бабалардың асыл аманатына адалдығымыз!» Н.Ә.Назарбаев.