1 слайд
Модуль атауы: А2 Электромонтаждық
операциялар мен жұмыстарды жүргізу
Іс-әрекет: Талсымдарды қалайылау
және дәнекерлеу жұмыстарын
жүргізу Алматы құрылыс-техникалық колледжі
2 слайд
Сабақтың мақсаты:
Студенттерге талсымдарды қалайылау және дәнекерлеу
жұмыстарын жүргізу жөнінде толық мәлімет бере
отырып, жұмысқа деген ынталарын арттыру,
мамандыққа баулу. Талсымдарды қалайылау және
дәнекерлеу жұмыстарын жүргізудің мәні мен мақсатын,
керекті құрал-саймандарды, жұмыс орнын дұрыс
ұстауды, қауіпсіздік техникасын үйрету
3 слайд
Қалайылау — сымдарды не талсымдарды және
металдарды тот басудан (корозия) қорғау үшін жасалатын
жұмыс.
Дәнекер деп аталатын аралық металл немесе қоспаның
көмегімен металл детальдарды ажыратпай қосуды түзу
жөніндегі операция дәнекерлеу (пайка) деп аталады.
4 слайд
Талсымдарды не метальдарды қалайымен қосылған орны тігіс
деп аталады .
5 слайд
Электропаяльникің қызметі – мыс сымдарды қалайлау, өткізгіш сымдарын дәнекерлеу және тағы басқа
материалдарды дәнекерлеу.
Электропаяльниктің түрлері:
Конструкция бойынша айырмашылығы:
Стерженьді -паяльниктің дәстүрлі түрі. Құралдың конструкциясы стержень түрінде болады. Ұзын ұстағышпен
бекітілген жұмыс бізімен ыңғайсыз жерде орналасқан, майда элементтерді пайкілеуге ыңғайлы.
Пистолетті- бұл модельдерде қол ұстағышпен жұмыс бөлігі 90 градусқа орналасқан. Элетромонтаждық
жұмыстар және ремонт жүргізуге пайдаланылады.
Электропаяльды станция – күрделі құрал. Жұмыс құралдан және блок жүргізуден тұрады. Станцияның
айырмашылығы жұмыс принципіне байланысты бөлінеді:
1. Инфрақызыл пайка – инфрасәуле арқылы жасалады.
2. Термовоздушный – қыздырылған ауаның шапшуы арқылы жасалады.
3. Цифровой(санды) – трансформатордың төменгі кернеу арқылы жасалады
Келесі түрі – қыздыру принципіне байланысты(нихромды,керамикалық,индукционды, импульсты, газды,
аккумуляторлы).
6 слайд
Нихромдық электропаяльник - бұл құрал тоқ жүретін нихромды сымнан
тұрады.Қуатына байланысты элктропаяльник құралдары азқуатты 30Вт-қа
дейін, орта қуатты 100Вт-қа дейін және 100Вт жоғары.
7 слайд
8 слайд
9 слайд
10 слайд
11 слайд
Дәнекерлеу кезіндегі құрал-жабдықтар:
Келесі элементтер қажет:
•
паяльникке арналған тұғырық;
•
канифоль;
•
флюс;
•
паяльник;
•
электр сымдарын дәнекерлеуге кедергі келтіретін ластануды жою үшін
қолданылатын губка .
12 слайд
Дәнекерлеу операциясы төмендегі
тәртіппен жүреді:
Әр тал сымның оқшаулағышын алады, щеткамен немесе
пышақпен мұқият тазартады да, араларында қуыс пайда
болатындай етіп, қосақтап бұрайды. Сымдарды алюминийдің
балқу температурасына жуық (8600С) температураға дейін
дәнекерлеу шамымен немесе газдық жанарғымен қыздырады.
Припой таяқшасымен жалғанған жерді сүртеді. Осылайша сым
бетіндегі жай балқитын оксидтік пленканы алады. Балқыған
припой сымдар арасындағы қуысты толтыру керек. Жалғанған
жерді бензинге малынған таза шүберекпен сүртеді, соңынан
глифтальды немесе поливинилхлоридті лакпен қаптайды.
Сыртынан жабысқыш таспамен оқшаулайды және екінші қайтара
лакпен қаптайды.
13 слайд
14 слайд
Сымдардың ұштықтарын жалғау
15 слайд
Талсымдардың ұштықтарын жалғау
16 слайд
17 слайд
18 слайд
Металдарды пайкілеуде қауіпсіздік ережесін
сақтай біл!
•
Мұнда ең қауіптісі паяльниктің жұмысшы басы қып-қызыл болып қызарады.Сол
себепті күю, өртену қауіпсіздігін сақтап, жанбайтын қондырғыға, қызбайтын
металға қою керек.
•
Әсіресе жабыстырғыш (флюс) даярлағанда одан улы газ шығатынын ескерген
жөн.Одан адам улануы немесе киімге көзге түсіп күйдіруі мүмкін.
•
Паяльник сұйығын даярлағанда араластырып, өлтірілген қышқылды даярлайды.
Сонда қайнап, қатты реакция жүреді.Ерітінді көзге шашырауы мүмкін.
•
Студенттер мүмкіндігінше төменгі қуаттағы 42 вольт паяльникпен жұмыс істеу
қажет. Жұмыс соңынан қолыңды сабындап жуу қажет.
•
Дәнекерлеу жұмысын ашық терезе алдында жасау қажет.
•
Электромонтаж шеберханасында күйікке және басқа да жарақатқа жедел жәрдем
көрсетуге арналған медициналық дәрігерлер қобдишасы болу қажет.
19 слайд
Студент , есіңде болсын!
•
Жұмыс орныңды әрдайым дұрыс, таза ұста. Құралдарды
ыңғайлы,өзіңе керек жерге қой. Жұмыс орныңды жұмыс
аяғында арнаулы құралдармен щетка немесе ылғал
шүберекпен мұқият тазала. Шыққан қалдық пен қоқысты
ерінбей сыртқа шығарып отыр. Киіміңді, бойыңды
ластамауға бейімдел.
•
Құрал-сайман, станоктар, жұмыс орның әр уақытта таза
болсын!
20 слайд
1-ші бөлме
21 слайд
2-ші бөлме
22 слайд
3-ші бөлме
23 слайд
4-ші бөлме
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз