Материалдар / Тәуелсіздік жылдарының рухани нәтижесі-қазақ әдебиеті өкілдерінің шығармашылығында
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Тәуелсіздік жылдарының рухани нәтижесі-қазақ әдебиеті өкілдерінің шығармашылығында

Материал туралы қысқаша түсінік
Мектепке дейінгі бөлімге мектеп мұғалімдеріне пайдалы
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
19 Қазан 2019
678
2 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ Қ.Дүтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжі КУРСТЫҚ ЖҰМЫС Тақырыбы

1 слайд
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ Қ.Дүтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжі   КУРСТЫҚ ЖҰМЫС   Тақырыбы: Тәуелсіздік жылдарының рухани нәтижесі-қазақ әдебиеті өкілдерінің шығармашылығында     Орындаған:  3 (11)жк тобы студенті : Дюсембиева Х.У Жетекшісі: Қазақ тілі мен әдебиеті пәні оқытушысы: Қалағанова.Г.С      Атырау – 2019ж.

МАЗМҰНЫ I . КІРІСПЕ I І.НЕГІЗГІ БӨЛІМ: Тәуелдсіздік жылдарының рухани нәтежесі-қазақ әдебиеті өкілдерінің шығармашылығын

2 слайд
  МАЗМҰНЫ I . КІРІСПЕ I І.НЕГІЗГІ БӨЛІМ: Тәуелдсіздік жылдарының рухани нәтежесі-қазақ әдебиеті өкілдерінің шығармашылығында ---------------------------------------------------------------- 2.1 Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ прозасы ----------------------------------4 2.2 Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ прозасы--------------------------------13 2.3 Тәуелсіздік жылдарындағы айтыс өнері------------------------------------22 2.4 Тәуелсіздік дәуіріндегі драма---------------------------------------------------25 2.5 Тәуелсіздік әдебиетін оқытуда қолданылатын сабақ әдістері---------27 III .ҚОРЫТЫНДЫ---------------------------------------------------------------------29 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ----------------------------------30

КІРІСПЕ Тәуелсіздік жылдарында дүниеге келіп жатқан көркем әдеби туындылар қазіргі заман келбетін бейнелеп, замандастары

3 слайд
КІРІСПЕ Тәуелсіздік жылдарында дүниеге келіп жатқан көркем әдеби туындылар қазіргі заман келбетін бейнелеп, замандастарымыздың жасампаздық ерлігін паш етуде деп бағалаймыз. Әдебиеттанушы ғалымдардың қазақ әдебиетінің жаңа кезеңін «сан салалы, көп мағыналы, күрделі өмір кешкен қазақ әдебиетінің жаңа кезеңі, енді таптық әдебиет пішімін өзгертіп, ұлттық әдебиет жалауын көтеріп, соны өріске бет түзеген» жаңа кезеңді «Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті» деп атаудың да болашақта «Қазақстанның жаңа дәуір әдебиеті» деп аталуы мүмкін деп сенеміз.Осы бағытта жүргізген Зерттеу жұмысымның мақсаты  – Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінің өзекті мәселелерін анықтау. Зерттеу жұмысының  міндеті- Қазақстанның Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетін оқытудың дидактикалық негіздерін(тәрбиелік,әдістемелік) аспектісін сипаттау; Зерттеу жұмысым кіріспеден, үш бөлімнен, қорытынды мен әдебиеттер тізімінен тұрады.Бұл жұмысым мектеп мұғалімдеріне, қазақ әдебиетін оқыту мәселелерін зерттеуші ғалым-әдіскерлерге, студенттерге арналады.

Тәуелсіздік - көп ғасыр бойы қазақ халқының көксеген арманы. 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бастап қазақ әдебиеті «Тәуелс

4 слайд
Тәуелсіздік - көп ғасыр бойы  қазақ  халқының  көксеген  арманы. 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бастап қазақ әдебиеті «Тәуелсіздік» сөзімен қатар жазыла бастады. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың: «Сонымен біз тәуелсіз мемлекет құрдық. Өз тарихымызда тұңғыш рет осындай қалыпта, осындай аумақта құрдық. Біздің уақытымыздың бұлжымас фактісі, міне, осы!» – деген сөздері ғалам кеңістігінде уақыт бейнесінде таңбаланып қалған тарихи сөздер. Осылай паш етілген Тәуелсіздіктің бейнесі қазақ әдебиетінде суреттеліп, ол құндылық дүние өз кезегінде әрбір қазақтың, оның ішінде жас ұрпақтың рухани қазынасына айналуы – тек ақын-жазушылар ғана міндеті емес, көп ретте, әдебиетті жастарға оқытатын мұғалімдерге де байланысты. Қазақ әдебиетінің қазіргі дамыған болмысында тарихи тақырып да, қазіргі уақытта өзекті болып отырған тақырыптар да, дүние жүзіне тереземізді тең еткен Елбасымыз Н.Назарбаевтың тұлғасы да, Ата Заңымыз, қазақ деген ұлттың «мәдени формуласына» айналған Мемлекеттік рәміздеріміз, Астана, Бәйтерек бейнелері де жақсы дәрежеде өз орнын алып келеді. Отаншылдық сезім, атамекенді қастерлеу – қазақтың  тарихты сүю   ( историясофизм ) ерекшелігінен туындайтын қасиет.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСЫМНЫҢ МАЗМҰНЫ 2.3.Тәуелсіздік жылдарындағы айтыс өнері. 2.4. Тәуелсіздік дәуіріндегі драма 2.5..Тәуелсіздік әдебиет

5 слайд
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСЫМНЫҢ МАЗМҰНЫ 2.3.Тәуелсіздік жылдарындағы айтыс өнері. 2.4. Тәуелсіздік дәуіріндегі драма 2.5..Тәуелсіздік әдебиетін оқытуда қолданылатын сабақ әдістері; Қорытынды; Пайдаланған әдебиеттер2.1.Тәуелсіздік жылдарындағықазақ прозасы 2.2. Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ поэзиясмы

Тәуелсіздік кезеңі әдебиетке қандай жаңалық әкелді? Қандай өзгеріс, ерекшелік болды? Тәуелсіздік әдебиетке қанда

6 слайд
Тәуелсіздік кезеңі әдебиетке қандай жаңалық әкелді? Қандай өзгеріс, ерекшелік болды? Тәуелсіздік әдебиетке қандай «жаңа» есімдер әкелді. Бұлар – азат ойдың иелері. Олар кімдер?- міне осы төңіректе ой қозғаймыз. Дәл осы жылдары еліміздің экономикалық жағдайы да қара халыққа үлкен ауыртпашылық әкелді. Нарық кезеңінде ұлттық әдебиетке алтын көпір болып келіп, аға буыннан әдеби жалғастық эстафетасын үлкен сеніммен қабылдап алып, тұрмыстық жағдайға қарамай, тіршіліктің мың тірлігімен санаспай, әдебиетке адалдық танытқан бұлар – «өлара» кезеңнің қайсар сарбаздары еді. Тәуелсіздік алғаннан бері атамекеніне қандастарымыз келе бастады. Олар – қазақтың байырғы салт-дәстүрі мен тілін, дінін сары майдай сақтаған нағыз қазақы бауырларымыз. Олар – қазақ әдебиетіне үлкен серпіліс әкелді.Бұл талантты ақын-жазушы замандастарымызды бірінші,екінші онжылдық  деп бөлетін болсақ келесі кестедегідей болады.

Еліне оралған ақын –жазушы қандас – бауырлар Шүкір Хамай, Абай Мауқарұлы, Құл Керім Елемес, Дәулетбек Байтұрсын, Жәди Шәкенұ

7 слайд
Еліне оралған ақын –жазушы  қандас – бауырлар Шүкір Хамай, Абай Мауқарұлы, Құл Керім Елемес, Дәулетбек Байтұрсын, Жәди Шәкенұлы, Есенгүл Кәпқызы, Тоқтарәлі Таңжарық, Ырысбек Дәбей, Бақытгүл Баймолдақызы Шүкір ХамайТәуелсіздіктің жиырма жылдығында (2001-2011) белгілі болған ақын-жазушылары Ырысбек Дәбей, Дәулеткерей Кәпұлы, Қанағат Әбілқайыр, Жанар Әсадық, Торғын Тұрлыбаева, Нұрлан Жұмахан, Данияр Саламат , Бану Дәулетбаева, Алмас Темірбай, Бауыржан Халиолла, Қалқаман Сарин, Ақберен Елгезек, Ықылас Ожай, Бауыржан Қарағызұлы, Тоқтарәлі Таңжарық, Бейбіт Сарыбай, Ерлан Жүніс, , Жандос Байділда, Бақытгүл Бабаш, Мадина Омарова, Аягүл Мантаева, Назира Бердалы, Танакөз Толқынқызы. Еліне оралған ақын –жазушы  қандас – бауырлар Шүкір Хамай, Абай Мауқарұлы, Құл Керім Елемес, Дәулетбек Байтұрсын, Жәди Шәкенұлы, Есенгүл Кәпқызы, Тоқтарәлі Таңжарық, Ырысбек Дәбей, Бақытгүл Баймолдақызы Шүкір Хамай, Абай Мауқарұлы, Құл Керім Елемес, Дәулетбек Байтұрсын, Жәди Шәкенұлы, Есенгүл Кәпқызы, Тоқтарәлі Таңжарық, Ырысбек Дәбей, Бақытгүл Баймолдақызы Тәуелсіздік тұғырына бірге көтерілген айтыскер ақындарымыз Серік Қалиев, Дәулеткерей Кәпұлы, Серікзат Дүйсенғазы, Талғат Мықи, Тоба Өтепбаев Мұхамеджан Тазабеков, Мэлс Қосымбаев,Аманжол Әлтаев,Оразалы Досбосынов, Бекарыс Шойбеков, Айбек Қалиев, Айнұр Тұрсынбаева

2.2.Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ поэзиясы Қазақ лирикасындағы жаңа тақырып болып «Желтоқсан оқиғасы» қазақ лирикасында өте

8 слайд
2.2.Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ поэзиясы Қазақ лирикасындағы жаңа тақырып болып «Желтоқсан оқиғасы» қазақ лирикасында өте көп жырланған тақырып болып әдебиет тарихында жаңа  бет болып ашылды. «Желтоқсан көтерілісі», «желтоқсан тағылымы», «желтоқсан қасіреті» жайында жырларда  қазақ халқының Отанның ар- намысын қорғау, Отан үшін өз өмірін құрбан ете алатын отаншыл жастарымыздың бейнесін жасау, қоғам  және заман шындығы, қоғамның халық тағдыры, елдің келешегі мен бірге жасайтын бейнесі көріндіТәуелсіздік жылдарындағы қазақ поэзиясы- бұл кеңес империясының бұғауынан құтылып, еліміз өз еркіндігін алып, өз тағдырын өзі шешетін, өзінің келешегін өзі жобалап, өз еліне, өзінің материалдық және рухани байлығына билік етіп, өзі баға беретін жылдарда  жарық көрген қазақ поэзиясы.  .  Қазақ поэзиясындағы  көп жырланған тақырыптың әрі өзекті тақырыптың бірі- ана тілдің жырлануы. Ақындар ана тілдің бүгінгі жәйі мен келешегіне алаңдаулы. Ел тәуелсіздігі -ұлттық тіліміздің бағын ашты. Қаншама қиындықпен, күреспен, мылтықсыз майдан үстіндегі жанкешті шайқаспен қазақ тілі — мемлекеттік тіл болып мерейі асып, мәртебесі биіктеді, шын мәнінде, қайта тіріліп, өмірге қайта келді. Ақын М. Шаханов әр адамда анасынан басқа төрт ана болуы керек, ол – туған жер, туған тіл, туған дәстүр, туған тарих – тәуелсіз ұлттың төрт тірегін  атады.  Барлап қарасақ, тәуелсіздік жылдарындағы поэзиядағы  ана тілі,  ел тағдыры, жер тағдыры ең көп жырланған тақырыптар деп айтуға болады

2.3.Тәуелсіздік жылдарындағы айтыс өнері1 •ХХ ғасырд ың соңы мен ХХІ ғасырд ың алғашқ ы он жылды ғында қазақ айтыс

9 слайд
2.3.Тәуелсіздік жылдарындағы айтыс өнері1 •ХХ ғасырд ың соңы мен ХХІ ғасырд ың алғашқ ы он жылды ғында қазақ айтыс өнеріні ң жұлдыз ы жанған уақыт болды. «Хабар » арнасы ның эфирін ен тара ған атам ұр а өне рі мі з Ал тай мен Атырау дың арасын дағы сайын даланы рухыме н тербеті п тұрды 2 •Осы ретте , тәуел сіздік алған өтпел і кезең де ұйым даст ыру жағы әлсір еп кетке н айты сты қайта дан қолға алып, жоға ры деңге йде өткіз уге білек сыба на кірі с ке н Ж үрс ін Ер ма нны ң ерен еңбег ін атап өтуім із қажет . 3 •Ол сексені нші жылда рдан бері айтыст ың көрігін қыздыр ып келе жатқан азулы ақында рмен қатар, жаңа есімдер дің де жарқ етіп көрінуі не жағдай жасады . Айтыс ақыны көп бәрін сөз ету көп уақы т алар ,ме н б ір ер ақы нға то қтал с ам: 4 •Айбек телеайтысқ а тоқсанынш ы жылдарды ң соңында қатыса бастағаны мен бірден сәтті бола қойған жоқ. Тек 2001жылы алғашқы тікелей эфирдегі жекпе- жекте атақты Мұхаметж ан Тазабековп ен тең дәрежеде айтысқаны ел аузында аңызға айналды. 5 •.Бүгінгі айтысты ң көрнекті өкілдері Ринат Зайытов, Асхат Ізтілеу, Иранғай ып Күзембае в, Еркебұла н Қайназар ов, Бақытжа н Қасымов тар оның алдынан дәріс тыңдады. Кейін туған елінің шақыруы мен Арқалық педагоги калық институт ына декан болып ауысқан кезде де қадамы сәтті болды.

2.4.Тәуелсіздік дәуіріндегі драма Драмалық шығармалардың тәрбиелік қуатын меңгерту үшін мұғалім, міндетті түрд

10 слайд
2.4.Тәуелсіздік дәуіріндегі драма Драмалық шығармалардың тәрбиелік қуатын меңгерту үшін мұғалім, міндетті түрде, театрмен байланысын, мектептегі драмалық үйірменің жұмысын күшейтуі керек болады. Өйткені, тек драмалық шығарманың мәтінін мұалімнің оқып беруі немесе оқушының өз бетімен танысып оқып қоюы- драмалық шығарманың адамның жан- дүниесін байыту құралы ретіндегі қызметін сенімді атқара алмайды. Драмалық шығарма – театрмен тығыз байланысты бола отырып, сол күші арқылы оқырманын, көрерменін ерекше әсерге бөлейтін жанр. Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ драматургиясының даму қарқыны мен жай-күйі туралы жоғарыда айтылып кетті. Бұл ретте Жазушылар Одағы басқармасының төрағасы Н.Оразалиннің: «Театр өнері арқылы Республикамызды бүкіл әлем таныған ел дәрежесіне көтеріп, бүгінгі заманға сай өркендеуімізге толық мүмкіндік бар. Бұл іргелі міндеттің жүзеге асуына қаламгер-драматургтеріміз де өз үлестерін қосып келеді. Болашақта да қоса бермек. Қосуға тиіс. Өйткені, театр өнерінің қайнар көзі мен арқауы – ұлттық драматургия», – деген пікірін келтіру орынды болмақ. Қазақ қыздарының өр әрі еркін бейнесі – тек ауыз әдебиеті мен поэзия, прозаның ғана емес, драматургияның да өзекті тақырыбы. Қазақтың батыр қыздары дегенде, көз алдымызға бірден Әлия мен Мәншүк келетіні белгілі. 

1. Сабақ – әдебиетті оқытудың негізгі формасы болып табылады. Десек те, әдебиет сабағын қазақ тілі немесе математика,

11 слайд
1. Сабақ – әдебиетті оқытудың негізгі формасы болып табылады. Десек те, әдебиет сабағын қазақ тілі немесе математика, алгебра, физика пәні сабақтарынан өзге етіп құру керек. ; 2. әдебиет сабағы – оқушының жан-дүниесін қазыналы ететін ерекше дидактикалық үдеріс.  ; 3 . Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігін жырлайтын, оқырманын еркін елдің ,қазақ әдебиетін жаңа дәуірінде дүниеге келген көркем шығармаларды мектеп оқыту әдістемесін қалыптастыру арқылы жаңа даму сатысына көтеріліп келеді 4.Мәнерлеп оқу – әдебиетті талдаудың негізі, бастау көзі болып табылады. Әрбір әдеби шығарманы оқып- меңгерудің басы көркем мәтінді мәнерлеп оқудан басталады.  5.«Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті» меңгертуде  диалог-сабақ  формасын тиімді оқыту формасы ретінде ұсынамын.2.5.ТӘУЕЛСІЗДІК ӘДЕБИЕТІН ОҚЫТУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН САБАҚ ӘДІСТЕРІ  

«Қазақстан Республикасы», «Қазақ Елі», «Елбасы», «Бәйтерек», «Астана», «Отан», «туған жер», «атамекен», «алаш жұрты», «туған ел

12 слайд
«Қазақстан Республикасы», «Қазақ Елі», «Елбасы», «Бәйтерек», «Астана», «Отан», «туған жер», «атамекен», «алаш жұрты», «туған елге оралу», «ұрпақ», «Болашақ», «төл теңгеміз» сияқты киелі де қастерлі ұғымдар – тәуелсіздік жылдарында дүниеге келген әдеби туындылардың басты тақырыптарына айналып отыр. Міне, осы зерттеу жұмысымда «Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті және оқытудың» дидактикалық, тәрбиелік және әдістемелік мәселелері қарастырылды. Оқушының рухани-адамгершілік тәрбиесін жалпыадамзаттық, тәуелсіз қазақстандық, ерікті жеке тұлғалық бағытта қалыптастырып дамыту үшін осы мақсатқа лайық іріктелініп сұрыпталған білім мазмұнын меңгерту барысы әдебиет сабағының тәрбиелік барлық әлеуетін потенциалын танытады. Оны қазақ әдебиетінің ұлттық сананы қалыптастырып, тәрбиелеудегі қуаттылығы деп түсіну керек. Оқушыларды тәуелсіздік жылдарында дүниеге келген прозалық шығармаларды саналылықпен талдап оқуға дағдыландыру үшін, оқушылардың «тәуелсіздік» идеясын қастерлі де аса қасиетті ұғым екендігін түсініп, осы түсінікпен өмір сүруге қалыптастыру үшін және оларға көркем мәтінді талдау білік- дағдыларын меңгеруі үшін мұғалім көп жұмыс жасауы тиіс. «Тәуелсіздік жылдарындағы әдебиет» 1991 жылдан бері әлі де бір арнаға тоғыстырмай, сала- саласымен даму барысы туралы жүйелі зерттеген еңбектер көбеймей, оны оқыту әдістемесінің мүлде дерлік қолға алынбай келе жатқандығы – ойландыратын мәселе.. ІІІ.Қорытынды: Тәуелсіздік тарихы- ұрпаққа ұлағат

Менің ұсынысым: Біріншіден , оқушыларға көркем мәтінді талдау үшін аса керекті құрал және тірек білім болып табылатын әдебие

13 слайд
Менің ұсынысым: Біріншіден ,  оқушыларға көркем мәтінді талдау үшін аса керекті құрал және тірек білім болып табылатын әдебиеттану теориясынан, терминдерден толыққанды мағлұмат беру керек.  Екіншіден,  осы тірек білімдерін көркем мәтінді талдау барысында қолдану тәсілдерін үйрету керек Үшіншіден, оқушыларға к...