1 слайд
2 слайд
ОСЫ САБАҚТА ҚОЛ ЖЕТКІЗІЛЕТІН ОҚУ МАҚСАТТАРЫ (ОҚУ
БАҒДАРЛАМАСЫНА СІЛТЕМЕ) 10.4.2.1 – АРАЛАС ЖАЛҒАНҒАН
ӨТКІЗГІШТЕРДЕН ТҰРАТЫН ТІЗБЕК БӨЛІГІ ҮШІН ОМ ЗАҢЫН ҚОЛДАНЫП
ЕСЕПТЕР ШЫҒАРУ;
Сабақтың білімділік мақсаты : Электр тізбегіндегі кернеу мен
кедергінің және ток күштерінің тәуелділігін анықтау .
Дамытушылық мақсаты : Эксперимент пен теорияның сәйкестігіне
көз жеткізу . Ой - өрісін , қиялдарын , еркін сөйлеуін дамытып,
формулаларды түрлендіре білуге үйрету
Тәрбиелік мақсаты : Оқушылардың формуланы есте сақтауына және
пәнге деген қызығушылын арттыруға тәрбиелеу .
Сабақтың түрі: Есептер шығару
Сабақ жоспары.
І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. Миға шабуыл (қызығушылығын ояту)
ІІІ. Мағынаны ажырату. Тұжырымдамалар жасау.
ІV. Есеп шығару
V. Үйге тапсырмасы.
VІ. Қорытынды. Оқушыларды бағалау
3 слайд
САБАҚ БАРЫСЫ:
1. Бүгінгі сабақ тақырыбын ашу
2. Сыныпты топқа бөлу
3. Сұрақ - жауап
4. Кім жүйірік? (жұптық жұмыс)
5. Кім жылдам? (деңгейлік тапсырма)
6. Есептер шығару
7. Тест
8. Ойлан-тап
9. Электр тоғының пайдасы мен зияны
10. Қорытынды
4 слайд
Оқыңыздар, үйреніңіздер,
ақылға салыңыздар,
оның ішінен ең
қажеттісін таңдап
алыңыздар.
Н.И.Пирогов
5 слайд
6 слайд
7 слайд
НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАР
Электр тогы дегеніміз зарядталған бөлшектердің реттелген
қозғалысы.
Электр ток көздері:
1. Гальваний элементі
2. Электрофор машинасы
3. Термоэлемент
4. Фотоэлемент
5. Аккумулятор
8 слайд
ГАЛЬВАНИЙ ЭЛЕМЕНТТЕРІ
9 слайд
НЕГІЗГІ ФОРМУЛАЛАР ЖӘНЕ
ШАМАЛАРДЫҢ ӨЛШЕМ БІРЛІКТЕРІ
I = g / t I( А) – ток күші
1А=1Кл/с
U= A / g U (1 В ) – кернеу
1В=1Дж/Кл
R= ρ ℓ / S R ( 1 Ом ) - кедергі
ρ = RS /ℓ ( 1 Ом ּ м) - меншікті кедергі
10 слайд
ОМ ЗАҢЫ
Ток күші кернеуге тура пропорцианаль және
тізбек бөлігінің кедергігісіне кері
пропорцианаль болады.
А. Ампер Г. Ом А. Вольта
11 слайд
ТІЗБЕК БӨЛІГІ ҮШІН ОМ
ЗАҢЫ
R
АV
К 1 А = 1 В / 1 Ом I, А
U, ВR
1 R
2
R
3R
1 <
R
2 <
R
3
Вольт-амперлік сипаттама I - өткізгіштегі ток күші
U - өткізгіш
ұштарындағы кернеу
R - өткізгіш кедергісі
12 слайд
ӨТКІЗГІШТЕРДІ ҚОСУ
Тізбектей қосу
Параллель қосу
R
1 R
2
a b c
I
1 I
2 I
U
1 U
2
I
1 = I
2 = I
U = U
1 + U
2
R = R
1 + R
2 R
1
R
2
a b
I I
1
I
2 I
U
I = I
1 + I
2 U = U
1 =U
22 1
1 1 1
R R R
13 слайд
СЫНЫПТЫ ТОПҚА
БӨЛУ
14 слайд
СҰРАҚ- ЖАУАП
“ Ток күші”
1. Электр тогы деген не?
2. Ток күші деген не?
3. Ток күшінің өлшем бірлігі?
4. Ток күшін өлшейтін құрал?
5. Тізбектің бөлігі үшін Ом заңының формуласы?
15 слайд
СҰРАҚ- ЖАУАП
“ Кедергі”
1. Өткізгіштің кедергісі неге байланысты болады?
2. Кедергінің өлшем бірлігі?
3. Ом заңын пайдаланып кедергіні тап?
4. Тізбектеп қосқанда жалпы кедергі неге тең?
5. Параллель қосқанда жалпы кедергі неге тең?
16 слайд
СҰРАҚ- ЖАУАП
“ Кернеу”
1. Кернеу деген не?
2. Кернеудің өлшем бірлігі?
3. Ом заңын пайдаланып кернеуді тап?
4. Кернеуді өлшейтін құрал?
5. Э. К. Қ. Неге тең?
17 слайд
КІМ ЖҮЙІРІК?
1 топ1 топ
А -
деңгейі № 1. Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы әр минут сайын 42 Кл-ға тең
электр заряды өткен кездегі ток күшін есептеңдер.
№ 2. Электр шамының қылсымынан 5 мин сайын 540Кл электр заяды
өтеді. Шамдағы ток күші қандай болады?
№№
3.Өткізгіш ұштарындағы кернеу 6В, ал оның кедергісі 2Ом, тоқ күші 3.Өткізгіш ұштарындағы кернеу 6В, ал оның кедергісі 2Ом, тоқ күші
неге тең?неге тең?
2. Кедергінің формуласын, өлшем бірлігін жаз.2. Кедергінің формуласын, өлшем бірлігін жаз.
2 топ2 топ
В -
деңгейі № 1.Тізбектің бөлігі арқылы 10Кл заряд өткенде осы бөліктегі кернеу
1В болды. Жұмысты анықта.
№ 2.Тізбектің бөлігі арқылы 1Кл заряд өткенде сол бөлікте 5Дж жұмыс
істеледі.Осы бөліктегі кернеу қандай?.
№4. Тізбек бөлігінен 50Кл электр заряы өткенде 800Дж жұмыс
жасалатын болса, онда кернеу неге тең ?
2. Тоқ күшін қандай құралмен өлшейді?2. Тоқ күшін қандай құралмен өлшейді?
3 топ3 топ
С -
деңгейі №№
1. Егер 10 сек ішінде 6 Ом кедергі арқылы 3 кл заряд өтетін болса кедергідегі 1. Егер 10 сек ішінде 6 Ом кедергі арқылы 3 кл заряд өтетін болса кедергідегі
кернеуді тап.кернеуді тап.
№ 2. Кедергілері 20 Ом және 30 Ом болатын екі резистор кернеуі 24 В электр
тізбегіне жалғанған. Тізбекке екі резисторды тізбектей және параллель
жалғағандағы ток күші қандай?
2. Ом заңының формуласын жаз.2. Ом заңының формуласын жаз.
18 слайд
КІМ ЖЫЛДАМ
1 топ1 топ
R=R=
ρρ
L /….L /….
2 топ2 топ ρρ
=…. =….
((
1 + at 1 + at
))
3 топ3 топ U= …*R
19 слайд
ЕСЕПТЕР ШЫҒАРУ
№ 1. Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы әр
минут сайын 42 Кл-ға тең электр заряды өткен
кездегі ток күшін есептеңдер.
№ 2.Егер кедергісі 8 Ом өткізгіштен 4 мин
ішінде 120 Кл заряд өтетін болса, оған түскен
кернеу қаншаға тең?
№ 3. 6 Ом кедергіге арналған мектептің
сырғымалы тиекті лабораториялық реостаты
ұзындығы 6,7 м көлденең қимасының ауданы
0,5 мм 2 сымнан оралған. Сымның меншікті
кедергісін анықтаңыз?
20 слайд
ТЕСТ.
1. Электр тогы ұғымын физикаға енгізген ғалым?
а. Ампер б. Вольта с. Кулон
2. Тізбек бөлігіндегі кернеуді қандай құралмен өлшейді және ол
тізбекке қалай жалғанады?
а. Амперметр, тізбектей б. Вольтметр, тізбектей
с. Вольтметр, параллель
3. Өткізгіштерді қалай жалғағанда тізбектегі кернеу тұрақты
болады
а. Тізбектей б. Аралас с. Параллель
4. Кедергісі 30 Ом электр қайнатқыштан 5 А ток күші өтетін
болса ол қандай кернеуге есептелген?
а. 15В б. 150В с. 6В
5. Тұрмыстық қажеттер үшін қандай кернеулер пайдаланыды?
а. 220В б. 120В с.360В
21 слайд
ТЕСТ.
1. Үтік тоқтың қандай әсеріне негізделіп жасалынған?
а. Магниттік б. Механикалық с. Жылулық
2. Өткізгіштегі тоқ күшін қандай құралмен өлшейді және ол
тізбекке қалай жалғанады?
а. Амперметр, тізбектей б. Амперметр, параллель
с.Вольтметр, тізбектей
3. 6 кА болатын тоқ күшін ампермен өрнекте?
а. 0,6 А б. 600 А с. 6000 А
4. Шамнан 5 сек ішінде 45 Кл заряд өткенде тоқ күші неге тең?
а. 225 А б. 9 А с. 15 А
5. Металл өткізгіштердің температурасын арттырғанда тоқ
күші қалай өзгереді?
а. Кемиді б. Артады с. Өзгермейді
22 слайд
ТЕСТ.
1. Металдардағы электр тоғын қандай тасымалдаушылар
тудырады?
а. Оң иондар б. Протондар с. Электрондар
2. Ом заңы бойынша кедергі қалай өрнектеледі?
а. R=U/I б. R=UI C. R=I/U
3. Кедергілері 3 Ом және 2 Ом резисторлар тізбектей
жалғанғанда жалпы кедергі неге тең болады?
а. 6 Ом б. 5 Ом с. 1,5 Ом
4. Егер изоляциясы жоқ өткізгіштерді ортасынан бүктеп
ширатып қойса, оның кедергісі қалай өзгереді?
а. Артады б. Кемиді с. Өзгермейді
5. Өткізгіштің меншікті кедергісінің өлшем бірлігі?
а. Ом/ метр б. Ом*метр с. Ом
23 слайд
ЭЛЕКТР ТОГЫНЫҢ
ПАЙДАСЫ МЕН ЗИЯНЫ
1. Электр тоғын рұқсатсыз қоспаңыздар
2. Электр тоғы көзінде, сондай-ақ қондырғының
басқа бөлігінде кернеудің бар-жоғын бақылау
немесе лампамен, кернеу көрсеткіш құралмен
тексеру керек
3. Жалаңашталған бөліктерге кернеу түсіп
тұрғанда абайламай тиіп кетуден сақ болыңыз
4. Су қолмен тоқты ұстама
24 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ
Электр тоғының анықтамасы, бағыты әсері,
пайда болуының шарттары
1. Тізбек үшін Ом заңы?
2. Өткізгішті қалай жалғауға болады?
3. Электр энергиясын біз қайдан аламыз?
4. Бағалау.
5. Үйге тапсырма: Зертханалық жұмысқа
дайындалып келу
25 слайд
Назар қойып
тыңдағандарыңызға
Рахмет!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз