Ұлыстардың құрылуы

1 слайд
Үй тапсырмасы 1.Қазақстанға монғол шапқыншылығы 2. Монғол шапқыншылығының зардаптары 3. Монғол шапқыншылығынан кейінгі өзгерістер

2 слайд
Видеотүсіндіру Монғол ұлыстарының құрылуы

3 слайд
Шағатай ұлысыЖошы ұлысы Оңтүстік және оңтүстік–шығыс Қазақстан (Жетісуаймағы) мен Орта Азия жерлері қарады.Шығысы Ертіс өзенінен батысы Еуропа жеріне дейінгі аумақ, қазақ жерінен Шығыс Дешті Қыпшақ, Арал, Сырдың төменгі ағысы,Жетісудың солтүстік–шығысы қарады. Үгедей ұлысы Батыс Монғолия мен Алтай, Тарбағатай, Ертістің жоғары ағысы бойындағы жерлер қарадыҰлыстардың құрылуы

4 слайд
Тақырыбы: Қазақстан аумағында ұлыстардың құрылуы

5 слайд
Оқу мақсаты 6.1.1.2.ХІІІ – Х V ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6 слайд
Сабақ критерийі 1.Қазақстан аумағында ұлыстардың құрылуын біледі 2. Алтын Орда мемлекетінің құрылуын түсінеді 3. Алтын Орда мемлекеті кезіндегі саяси және этникалық өзгерістерге талдау жасайды

7 слайд
«Саяхат» әдісі Картамен жұмыс

8 слайд
Видеотүсіндіру «Алтын Орда» мемлекеті

9 слайд
«Кілтті сөздер»әдісі Мәтінмен жұмыс

10 слайд
Сабақты бекіту: «Төртіншісі артық» әдісі Логикалық қатардағы артық сөзді көрсету. Не себепті артық екенін түсіндіру

11 слайд
Жошы тобы: 1) 1. Жошы ұлысы, 2. Төле ұлысы, 3. Шағатай ұлысы, 4. Үгедей ұлысы. артық, себебі  2) 1. Ондық, 2. Жүздік, 3. Мыңдық, 4. Миллиондық. артық, себебі 

12 слайд
Шағатай тобы:. 3) 1. Басқақтар 2.Мәліктер 3.Сюбашы 4. Беклербек артық, себебі  4) 1. Ашнас, 2. Отырар, 3. Сығанақ, 4. Баласағұн. артық, себебі 

13 слайд
Үгедей тобы: 5) 1. Түрік қағанаты, 2. Қарлұқ қағанаты, 3. Алтын Орда мемлекеті,  4. Қыпшақ мемлекеті. артық, себебі  6) 1. Бумын  қаған 2. Батый хан  3. Өзбек хан  4. Жәнібек хан артық, себебі

14 слайд
Кері байланыс 1. Бүгін не білдіңіз? 2. Сіз үшін не жаңалық болды? 3. Сабақта қандай қиындықтар болды?

15 слайд
Назарларыңызға рахмет!

16 слайд
Шыңғысханның шапқыншылығы Моңғолдардың алғашқы жаулап алудың құрбаны болған Сібір жерлері. 1207 – 1208 жылдардың қысында Шыңғыс- ханның үлкен баласы Жошы Енисей қырғыздарын және Сібірдің оңтүстігінен басқа да «орман» халықтарын бағындырды. 1207 – 1209 жылдары Шыңғыс-хан бастаған моңғолдар танғұттық Си – Ся мемлекетін жойып, шапқыншылықпен басып алса, одан кейін ұйғырларды өздеріне тәуелді етті, ұйғырлардың басқарушысы идиқұт Баршық өзін Шыңғыс-ханның вассалы деп таныды. 1215 жылы олар сол кезде Цзинь мемлекетінің астанасы болған Чжундуды (Пекинді) басып алды. 1227 жылдың қарсыңында Қытай империясы Хуанхэ өзенінің солтүстік жағындағы бүкіл иелігінен іс жүзінде айырылды.

17 слайд
Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы Монғолдардың батысқа қарай жылжуы 1218 жылы қайта басталды. Осы жылы қаңлы, найман және керей тайпалары жайлаған Жетісу жеріне алғашқы соққы берілді. Бұл кезде Жетісуды наймандардың Күшлік ханы билеп тұрған еді. Оған қарсы Шыңғыс хан өзінің таңдаулы қолбасшыларының бірі Жебені жіберді. Монғолдар жергілікті халыққа ислам дінін жария түрде ұстануға рұқсат етіп, Күшліктің мұсылмандарды қудалауына байланысты халықтың наразылығын тиімді пайдаланды. Сонымен қатар Жетісу халқын өз жағына тарту үшін Шыңғыс хан бұл өлкеде тонаушылық пен қырғынға тиым салды. Көптеген елді мекендер, соның ішінде Баласағұн қаласы ұрыссыз берілді, ал Күшлікті монғолдар Бадахшанда ұстап, өлтірді.

18 слайд
«Отырар опаты» Шығыс Түркістан мен Жетісуды басып алғаннан кейін Қазақстанның оңтүстігіьмен Орта Азияға жол ашылды. 1218 жылы Шыңғысхан жіберген 450 адамы бар 500 түйелік сауда керуені Отырар қаласына келді.Керуеннің сауда жұмысынан гөрі жансыздық іс – әрекетті мақсат еткенін білген Отырар билеушісі Ғайыр хан Хорезмшахпен келісе отырып, керуенді тұтқындап, адамдарын қырғынға ұшыратады.Осы оқиғаны сылтау еткен Шыңғысхан бұларға қарсы соғыс ашады.

19 слайд
Шыңғысхан жорықтары 1219 жылы Шыңғысханның ұзын саны 150 мыңға жуық қолы Ертістен Сырдарияға өтеді. Шағатай мер Үгедей бастаған тұмендер Отырарды қоршауға алды. Жошы бастаған әскерлер Сырдарияның төменгі ағысындағы қалаларға аттанды.Үшінші бөлік Сырдың жоғарғы ағысындағы қалалар мен қыстық – кенттерді алуға, ал Шыңғысханның кіші баласы Төле Бұхар қаласына бет алды. Отырара алты ай бойы берілмей қарсыласқан . Тек сатқын Қараша –хажиб монғолдарға беріліп, қақпаны ашқаннан кейін, қала жеңіліске ұшырады. Сығанақ қаласы үш ай берілмеді Ашнас қаласы 15 күндей берілмеді. 1219-1224 жылдары Қазақстан мен Орта Азияны монғолдар толық жаулап алды.

20 слайд
Жаулап алудың зардаптары Монғол шапқыншылығының зардаптары орасан зор болды. Жетісу аймағындағы халықтың монғол шапқыншылығына онша қарсылық көрсетпегенінің өзінде қалалар мен қоныстар қаңырап бос қалды. Егер бұл аймақта шапқыншылыққа дейін 200–ден астам елді мекендер болса, одан кейінгі XIII-XIV ғасырларда аймақта бар–жоғы 20–ға жуық қала мен қоныс– жайлар ғана қалған. Монғол шапқыншылығы қалалық мәдениеттің дамуына үлкен кедергі болды. Отырықшылық мәдениет тоқырады.Монғол шапқыншылығы Қазақстандағы әлеуметтік – экономикалық дамудың барысына орасан зардаптарын тигізді.

21 слайд

22 слайд
Монғол империясының әлсіреуі Кіші баласы Төле Монғолия жерін билеген. Алайда күшпен, зорлық – зомбылықтың арқасында құрылған бұл ұлыстардың арасында не саяси, не экономикалық, не бір этникалық байланыс болмаған. Олардың арасында билік үшін талас–тартыс күшейе бермеген. 1259 жылы ұлы хан Мөңке қайтыс болған соң, Шыңғыс тұқымдарының арасындағы талас шиеленісе бастаған.