Әлеуметтік жұмыста зерттеу
жүргізуге қойылатын кәсіби-этикалық талаптарды
жүйелеу.
Әлеуметтік қызметкер этикасына
осындай талаптар қойылады:
- мұқтаж жандарға әрдайым
көмек беру,жақсылық жасау,жұмыс орның
пайдаланбау;
–
адал және жауаптылықпен жұмыс
істеуге, еңбек тәртібін сақтауға, басшылығының өкімдерін нақты және
уақытылы орындауға, жұмыс уақытын өнімді еңбекке
арнауға;
–
тиісті ережелер мен
нұсқаулықтарда қарастырылған еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі,
еңбектің өндірістік және санитарлық гигиенасы, өртке қарсы қорғану
және өрт қауіпсіздігі бойынша талаптарды
сақтауға;
–адамдардың өмірі мен
денсаулығына,адамның мүлкін сақтауға қауіп төндіретін жағдайлардың
туындауын алдын алу;
–
өз ісіне лайықты болуға, басқа
қызметкерлердің еңбек міндеттерін атқаруға бөгет болатын
әрекеттерден аулақ болуға, жалпы қабылданған адамгершілік және
этика нормаларын ұстануға, әлеуметтік қызметкер беделін сақтауға
атсалысуға, қарым-қатынас мәдениетінің жоғары деңгейін сақтауға
міндетті.
–
қиын балалар мен жаман
оқитындардың терең білім алуына жәрдемдесетін педагогикалық және
ғылыми процестің жоғары тиімділігін қамтамасыз
етуге;
–
оқитындардың таңдап алынған
даярлық бағыттары (мамандығы) бойынша кәсіби білімдерін
қалыптастыруға;
–оқитындардың дербестігін,
ынталарын, шығармашылық қабілеттерін
дамытуға;
–
өздерінің кәсіби және жалпы
мәдени деңгейлерін үнемі арттырып
отыруға;
–
ғалымдар арасында жалпы
қабылданған адамгершілік және этика нормаларын – еркіндіктің
қажетті шарттарын, атап айтқанда ғылыми нормаларды
ұстануға;
–
педагогикалық этика нормаларын
сақтау;
-клиенттің абыройын
құрметтеуге міндетті.
–
орындалатын жұмыстың көлемін,
мерзімі мен сапасын реттейтін еңбек шартымен, нормативтік
актілермен айқындалатын жұмысты уақытылы және ұқыпты
орындауға;
–
мінез-құлық этикасын
сақтауға;
–
мемлекеттік қызметшілердің
ар-намыс кодексін сақтауға (оқитындар мемлекеттік қызметшілер
болған жағдайда) міндетті.
–
конференция, симпозиум,
семинарларға, оның ішінде шетелде өтетін жұмыстарға
қатысуға;
–
кәсіби қызметтегі жетістіктері
үшін материалдық және моральдық көтермелеуге, орден, медаль,
құрметті атақтар, төс белгілері және мақтау грамоталарымен
марапатталуға;
–
өз қызметін жетілдіру
жөніндегі ұсыныстарды енгізуге; – өзінің кәсіби адалдығын және
абыройын қорғауға;
Әлеуметтік
жұмыс - жеке адамдардың әлеуметтік мәселелерін, ең алдымен
әлеуметтік жәбір шеккен жеке тұлғалар мен коғамдық топтардың
әлеуметтік мәселелерін шешуге, азаматтардың әлеуметтік кепілдігі
бар құқықтары мен қажеттіліктерін қамтамасыз етуге, әлеуметтік
қызметін атқару қабілетін қалпына келтіруге немесе көтеруге
қолайлық туғызатын жағдайлар жасауға бағытталған кәсіптік
іс-әрекеттің ерекше, бірлестірілген, пәнаралық
түрі.
Жалпы
әлеуметтік жұмыс дегеніміз-қайғылы жағдайларға душар болған
адамдарға көмек көрсету.Әлеуметтік жұмыстың негізгі құндылықтары
жақын адамға деген сүйіспеншілік,жан ашу,қиыншылықта бірге
болу,ниеттестік,жағдайды өзгертуге деген мүмкіндікке сену,көмек
жасау ниеті мен жәрдемі жатады.Әлеуметтік жұмыс-әрекеттің ерекше
бір түрі.егер құрылысшы үй салса,жөндеуші машиналарды жөндесе,ал
әлеуметтік қызметкер «адамды»құрады.Ол өзінің адамымен(клиентімен)
әңгімелеседі,оның психикалық стресін кетіреді,оны күнделікті
өмірдің ырғағына енуге көмек көрсетеді.Үйінен шыға алмайтын
адамдарға дүкеннен азық-түлік алып келуге көмек береді.Әлеуметтік
жұмыс-бұл өз бетімен өмір сүре алмайтын,өзінің өмірлік мәселелерін
шеше алмайтын,адамға көмек ретінде бағытталған іс-әрекет.Әлеуметтік
көмектің обьектісі болып: мүгедектер,қарт адамдар,көп балалы
отбасылар,жетім-жесірлер, жалғыз басты аналар болуы мүмкін,кейде
балалар нашар топқа түсіп,есірткі сатушылардың торына түсіп қалуы
мумкін.Осы жағдайлардың оң шешімін табуда әлеуметтік жұмыстың орны
мен дәрежесі зор.
Әлеуметтік
жұмыстың ғылым ретіндегі объектісіне әлеуметтік топтар мен жеке
адамдардың өмірлік мүдделерін жүзеге асыруға әсер етуді реттеп
тұратын және қоғамда әлеуметтік үйлесімділіктің дамуына бағытталған
байланыстар, өзара әрекеттестіктер, механизмдер, тәсілдер мен
құралдар жатса, пәніне әлеуметтік процестердің дамуының
заңдылықтары мен қағидалары, олардың қоғамда жеке бастың азаматтық
құқығы мен бостандығын қорғау кезінде әсер ететін әр түрлі
факторлар динамикасы жатады.
Отбасы
қоғамдағы негізгі әлеуметтік институттардың бірі
болып табылады. Ол әрқашанда
қоғам назарында болады. Қазіргі уақытта кейбір
ғалымдардың айтуынша, отбасы дағдарыстан өтуде. Оның жаңа
үлгісі пайда болды. Отбасылық қарым-қатынас
өзгеруде. Әсіресе, отбасындағы өзгерістердің
көпшілігі – экономикалық жағынан
дамыған Батыс елдерінде. Ресей
мен Қазақстанның нарыққа өтуі некелесу мен бала
тууға қатты әсер етті. Ажырасулар көбейіп, ол да
отбасындағы туып көбеюшілікті азайтты. Отбасы адамды
қорғайды, сондықтан да оны нығайту керек. Отбасы жасы толмаған
балаларға және қарт адамдарға қамқорлық етеді, өмірдің қиын
жағдайларында көмек көрсетеді, ауырған кезде қолдайды. Отбасы
мүшелері бір-біріне көмек етеді. Отбасы сүйіспеншілік сезіммен
бірігеді.
Отбасымен
жүргізілетін әлеуметтік жұмыстарын маңызды мәселелерінің бірі –
қоғамның әлеуметтік-саяси жағдайлары мен отбасының өзінің ішкі
үдерістеріне қатысты отбасы, отбасы қатынастары дамуының ішкі
мәселелерін шешудің ұтымды әдістері мен технологияларын әзірлеу
жөніндегі жұмыс әдістері мен қолданыстағы нысандарын талдау болып
табылады.
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс өзінің
негізінде әлеуметтік (қоғамдық) ғылым бола отырып, техникалық,
әсіресе, табиғи ғылымдармен байланысты. Оның білімі шегінде
жүргізілетін зерттеулер пәнаралық сипатта болады:
әлеуметтік-демографиялық, әлеуметтік-саяси, әлеуметтік-медициналық,
әлеуметтік-психологиялық т.б.,ал екінші жағынан социология,
педагогика, құқықтану және басқа да әлеуметтік пәндермен
байланыстары бар.
Отбасымен
жүргізілетін әлеуметтік жұмыс жүргізу
кезіндегі көптеген әдістер пәнаралық
болып саналады, өйткені өз қызметімен және
ауқымды міндеттеріне
байланысты
ғылым ретінде бөлінеді. Сондықтан да,
отбасымен әлеуметтік жұмыс жүргізу кезінде қолданалатын
әдістерді сипаттай отырып, оларды экономикалық, медициналық, саяси,
әлеуметтік-психологиялық, әлеуметтік, әкімшілік, педагогикалық және
т.б. түрге бөлеміз. [6]
Отбасымен
жұмыс жүргізетін әлеуметтік қызметкер
бұл – біздің басты маңызды ұғымарының бірі.
Отбасымен жүргізетін әлеуметтік
қызметкер бұл – отбасымен әлеуметтік
жұмыс жүргізу саласындағы
маман,