«Құқықтық тәртіп және әлеуметтік жауапкершілік» Қауіпсіздік сабағы (10 минут) № 23-САБАҚ «Бейтаныс адамдарға жеке фотосуреттерді жіберу қауіп» 10-сынып

Білім беру ұйымы

Педагаогтің Т.А.Ә (болған жағдайда)

Күні:

24.02.2025ж

Сыныбы:

9

Қатысқан оқушы

Қатыспаған оқушы

Сабақтың тақырыбы

«Құқықтық тәртіп және әлеуметтік жауапкершілік»

Қауіпсіздік сабағы (10 минут)

№ 23-САБАҚ

«Бейтаныс адамдарға жеке фотосуреттерді жіберу қауіп»

Сабақтың мақсаты

 Ақпараттық: Оқушыларға құқықтық тәртіп ұғымын, оның қоғамдағы рөлін және әлеуметтік жауапкершілік принциптерін таныстыру.

 Коммуникативтік: Заңдар мен ережелерді сақтау арқылы өзара сыйластықты, адалдықты және әділдікті нығайту.

 Проблемалық: Әлеуметтік медиа және күнделікті қарым-қатынаста туындайтын құқықтық мәселелерді талқылау, шешімдер ұсыну.

Қауіпсіздік сабақтың мақсаты

Оқушыларға бейтаныс адамдарға жеке фотосуреттерді жіберу қауіпінің маңыздылығын түсіну және жанжалды жағдайларды бейбіт жолмен шешуді үйрену

Қауіпсіздік сабақтың мақсаты

1. Кибербуллинг және кибергруминг туралы ақпарат беріңіз.

2. Оқушыларды жеке қауіпсіздікті сақтауға үйрету.

Құндылықтары

«Жасампаздық және жаңашылдық»

4-апта дәйексөздері

Жаңашылдық – заман талабы

Сабақтың кезеңі/ Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ресурустар

Сабақтың техникалық- құрал жабдықтары

Сабақтың басы

5 мин

1. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут)

• Оқушылармен амандасу.

• "Жылы сөз" тренингі: әр оқушы бір-біріне жақсы тілектер айтады

• Оқушылар киіз сурет таңдау арқылы топқа бөлінеді

• Тақырыпты таныстыру:

«Құқықтық тәртіп және әлеуметтік жауапкершілік».

Оқушылар жұдырық түйістіру арқылы бір- біріне достық ықыластарын білдірді

Киіз сурет тандап атындағы сөз бойынша үш топқа бөлініп отырады.

Көңілді әуен

Сабақтың ортасы

25 мин

Кіріспе бөлім (10 минут)

Мыға шабуыл:

• Мұғалім келесі сұрақтарды қояды:

1. Сұрақ: " Құқықтық тәртіп " дегенді қалай түсінесіздер?

Мағынаны ашу (20 минут)

Құқықтық тәртіп – қоғамдық қатынастарды құқық нормалары, заңдар мен ережелер арқылы реттейтін, оларды жүзеге асыру нәтижесінде қалыптасқан рет пен тұрақтылықтың жүйесі болып табылады. Ол азаматтардың құқықтары мен міндеттерін нақты белгілеп, заңға негізделген мінез-құлықты қамтамасыз етеді, сонымен қатар қоғамдағы әділдік пен қауіпсіздікті, әлеуметтік үйлесімділікті және тұрақтылықты нығайтады.

Бұл ұғым қоғамда заң үстемдігі мен азаматтардың заңды тәрбиеленуінің кепілі ретінде, мемлекет пен жеке тұлғалар арасындағы өзара әрекеттесуді реттеу және қоғамдық тәртіпті сақтау мақсатында аса маңызды рөл атқарады.

Әлеуметтік медиа – бұл ақпаратты таратудың, пікір алмасудың және өзара байланыс орнатудың кең ауқымды құралы болғандықтан, әрбір пайдаланушы өз әрекеттерінің салдарына жауапкершілікпен қарауы тиіс. Мұнда жауапкершілік тек жеке имидж мен абыройды қорғаумен шектелмей, сонымен қатар қоғамдағы ақпараттың дұрыстығын қамтамасыз ету, этикалық нормаларды сақтау және басқа адамдардың құқықтарын құрметтеу секілді міндеттерді де қамтиды.

Жауапкершіліктің әлеуметтік медиадағы рөлі:

• Ақпараттың дұрыстығын тексеру:
  Жалған жаңалықтарды немесе дезинформацияны тарату қоғамдағы сенімділікке айтарлықтай зиян келтіруі мүмкін. Сондықтан, ақпарат жарияламас бұрын оны бірнеше дереккөзден тексеру маңызды.

• Құпиялылық пен жеке мәліметтерді қорғау:
  Әлеуметтік медиа платформаларында өзіңіз және жақындарыңыз туралы жеке мәліметтерді бөліскенде, құпиялылықты сақтау шараларын қолдану қажет. Мысалы, аккаунт қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін күшті құпиясөздер қолдану.

• Этикалық және сыпайы қарым-қатынас:
  Пікір білдіру кезінде әрқашан сыпайылықты, құрметті және конструктивті көзқарасты сақтау керек. Тіпті келіспеушілік жағдайында да өз пікіріңізді нақты дәлелдермен және этикалық нормаларды бұзбай жеткізу маңызды.

• Кибербуллинг пен зорлық-зомбылыққа қарсы тұру:
  Әлеуметтік медиа арқылы басқа адамдарға зорлық-зомбылық көрсетпеу, кемсіту немесе қорқыту әрекеттерінен бас тарту – қоғамдағы мінез-құлықтың жауапты үлгісі болып табылады. Егер мұндай жағдайлар орын алса, тиісті органдарға немесе платформа әкімшілігіне хабарлау қажет.

Топтық жұмыс:

Оқушылар 3 топқа бөлінеді:

1-топ: " Құқықтық тәртіптің себептері"

2-топ: " Құқықтық тәртіптің зардаптары"

3-топ: " Құқықтық тәртіп қалай сақтауға болады?"

Әр топ өз тақырыбын талдап, постер жасап, қорғайды.

Шығармашылық тапсырма:

"Мен құқықтық тәртіпті мен тәртіпсіз әлемді қалай елестетемін?" атты сурет немесе шағын эссе жазу

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Талқылау: Буллингтің түрлері (физикалық, психологиялық, кибербуллинг).

Бейнематериалдарды көреді.

Оқушылар өз ойларын айтады

Әр топ өз тақырыбын талқылап, қорғайды:

Топтық жұмыс:

• Сыныпты 3- топқа берілген тақырыпты, талқылап қорғайды.

• Постерді қорғау (әр топ өз жұмысын таныстырады).

Берілген тақырып бойынша сурет салу.

 Құқықтық тәртіп дегеніміз не?

• Оның қоғамдағы орны мен маңызын түсіндіріңіз.

 Заңдылық пен құқықтық тәртіп арасындағы айырмашылық неде?

• Негізгі қағидалар мен түсініктерді салыстырыңыз.

 Әлеуметтік жауапкершілік дегеніміз не?

• Жеке тұлғаның әлеуметтік өмірдегі орны мен міндеттерін айтыңыз.

 Әлеуметтік медиада ақпараттың дұрыстығын қалай қамтамасыз етуге болады?

• Жалған ақпарат пен дезинформацияның алдын алу жолдарын талқылаңыз.

 Жауапкершілікке бағыну кезінде қандай моральдық және этикалық нормалар сақталуы керек?

• Әлеуметтік және құқықтық нормалардың бірігуін түсіндіріңіз.

 Құқықтық тәрбие мен азаматтық тәрбиенің өзара байланысы қандай?

• Құқықтық білімнің жеке тұлға мен қоғамдағы тәртіпті қалыптастырудағы рөлін айтыңыз.

 Әлеуметтік желілердегі әрекеттердің қоғамға әсері қандай?

• Пікір білдіру мен ақпарат тарату кезінде жауапкершілік мәселелерін нақты мысалдар келтіріңіз.

 Құқық бұзушылық неге әкеледі және оны алдын алу үшін қандай шаралар қолданылуы тиіс?

• Қылмыс пен әкімшілік құқық бұзушылықтың алдын алу бойынша негізгі принциптер мен әдістерді айтыңыз.

 Құқықтық тәртіпті сақтау үшін мемлекеттік органдардың рөлі қандай?

• Полиция, прокуратура, сот жүйесінің қызметі мен олардың қоғамдағы ықпалын сипаттаңыз.

 Өзіңіздің ойыңызша, жеке тұлға құқықтық тәртіп пен әлеуметтік жауапкершілікке қалай үлес қоса алады?

• Әрбір адамның күнделікті өмірде заңдарды сақтап, өз әрекеттерінің салдарын түсінуі туралы пікіріңізді ортаға салыңыз.

Оқушылар бірін-бірі бағалайды

 Құндылықтар туралы бейнематериал

Қауіпсіздік сабағы (10 минут)

1. Негізгі бөлім

Педагог кибербуллинг және кибергруминг туралы қысқаша ақпарат береді.

Кибербуллинг – цифрлық кеңістіктегі зорлық-зомбылықтың көрінісі. Мұндай қорлау әлеуметтік желілерде, мессенджерлерде, форумдар мен чаттарда, ойын платформаларында болуы мүмкін. Сандық қорлаудың міндеті – қуғын-сүргінге ұшырағандарды қорқыту, ашуландыру немесе қорлау.

Кибергруминг – интернеттегі балаларға қатысты жыныстық зорлық- зомбылықтың бір түрі. Ересек адам сенімге бой алдырады, содан кейін баланы интимдік фотосуреттер мен бейнелер жіберуге мәжбүр етеді. Алайда, қылмыскер интимдік материалдарды алумен шектеліп қана қоймай, жәбірленушіні материалдық немесе физикалық пайда үшін бопсалап, жеке кездесулерді талап етуі мүмкін.

Интернеттегі қудалау адамға қалай әсер етеді?

Психологиялық салдары: адам өзін жайсыз сезінеді, өзін кінәлайды және ашуланады.

Эмоционалды салдары: адам өзінің хоббиінен ұяла бастайды немесе оларға деген қызығушылығын жоғалтады.

Физиологиялық салдары: шаршау (ұйқының бұзылуы) немесе іштің ауыруы, бас ауруы және т.б.

Кибербуллинг пен кибергрумингінің алдын алу кеңестерін жаттап, есте сақтау. Өзіңізге пайдалы деп санайтын кеңестерді жазыңыз.

Бұл тізімге не қосар едіңіз?

Топтық жұмыс:

• Әр топ бейтаныс адамдарға жеке фотосуреттерді жіберу қауіпінің маңыздылығы туралы постер жасайды және оны қорғайды.

• " Бейтаныс адамдарға жеке фотосуреттерді жіберу қауіп " рөлдік ойыны (оқушылар сценарий бойынша көмек сұрауды үйренеді).

Презентация

Қауіпсіздік ережелері жазылған парақшалар

https://drive.google.com/file/d/1--5CKKNBuFOGT-drzaYYzA- j7f2WBBwf/view

https://youtu.be/gH3zqZPR4EQ?si=t4BxnvmuyQ8xmGGc

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытынды (2 минут)

Қорытындылау (5 минут)

• "Бір ауыз сөз" әдісі (оқушылар сабақтан алған әсерін бір сөзбен жеткізеді).

• Мұғалімнің түйін сөзі: әркімнің құқығы тең, ешкімнің мазақтауға, қорлауға құқығы жоқ. "Қауіпсіздік – әр адамның жауапкершілігі."

Үй тапсырмасы:

1. " Құқықтық тәртіп " тақырыбында шағын әңгіме жазу.

2. " Бейтаныс адамдарға жеке фотосуреттерді жіберу қауіп " тақырыбында шағын эссе жазу.

Оқушылар сабақтан алған әсерін бір сөзбен жеткізеді