Облыстық есту қабілеті
бұзылған балаларға
арналған арнайы
мектеп-интернатының
технология пәні
мұғалімі
Шнкайрова Назерке
Бактыгалиевна
Сынып: 6 «Д»
сыныбы
Сабақтың тақырыбы: Токыма
мозайка техникасымен
жасалған
тігін
бұйымдарының дизайны
(құрақ,
пэчворк, квилт)
Сабақтың мақсаттары:
Tүзeтe-бiлiмдiлiгi:
Шығармашылық жұмыстар мен
бұйымдар дайындау
үдерісінде қазақтың
ұлттык мәдениет
элементтерін
пайдалану.
Түзете-дамытушылығы: ойлау,
сөйлеу қабілеттерін
дамыту,
сөздік қорларын
молайту.
Түзете-тәрбиелігі:
әдемілікке, ұқыптылыққа,
талғампаздыққа
тәрбиелеу.
Сабақтың
көрнекілігі:
Слайд, қолөнер
бұйымдарының фотосуреттері, қолөнер
бұйымдары, сызба, нұсқаулық карта.
Сөздік:
құрақ
құрау, жастық , дизайн,
көрпе, кілем
Құралдар
мен
материалдар:
мата қиындылары,
жіп, ине, қайшы.
Сабақтың
түpi:
аралас
сабақ.
Сабақтық барысы:
I. Ұйымдастыру
кезеңі.
-
Сәлеметсіздер
ме?
-
Мұқият
тыңдаймыз, анық сөйлейміз.
-
Кезекші дыбыстар қандай?
-
Кезекші дыбыстар «Ж»,
«Ш».
-
Кезекші дыбыстар бар
сөздер айтамыз (желім, қайшы,
жіп, сызғыш)
П. Tiл жаттығулары.
ІІІ. Жаңа
сабақ.
Құрақ
құрау
-
Қазақстанның сәндік-
қолданбалы өнерінің
бipi.
Оның үш
мың,
жылдан астам уақытты қамтитын
тарихы
бар.
Құрақтан
көрпе,
жастық,
әр
түрлі
дизайндағы
киімдер құрап,
тігуге
болады.
Құрақ құрауда табиғи
маталармен жұмыс істеген ыңғайлы: олар жақсы жуылады, әрі тез
үтіктеледі. Оған сиса, сәтен, зығыр маталары жатады. Құрақты
тұмарша, ромб тәрізді геометриялық фигура үлгілерінде жасауға
болаы.
Сонымен қатар, балалар, құрақ
өнері тек қазақ халқына ғана емес, әлемнің басқа ұлт халықтарында
да құрақ өнері дамыған. Қазіргі кезде мата қалдықтарынан тігілген
бұйымдар әр ұлттың тұрмысында кеңінен қолданылып
жүр.
Таңғажайып талантымен
талайларды тамсандырған қазақ қолөнерінің қарапайым да қайталанебас
түрі – қиыстырып құрақ қию, одан көздің жауын алатындай өте бағалы
бұйымдар жасау. Оның қымбат құндылығының бір айғағы құрақтан
жасалған заттардың ұзатылатын қыз жасауына еніп, бұл дүние мүліктің
ажарын арайландырып жіберетіні, үй ішіне ұлттық рең беріп, адамның
рухын асқақтататыны. Құрақ төрге төсейтін көрпеше. Мата қиындыларын
қиюластырып, тұмарша, сегіз жапырақ, ромб тәрізді өрнектерден
құралған көрпені құрақ немесе құрақ көрпе деп атайды. Ежелден
қонақжай қазақ халқы төрін қонаққа арналған «қасиетті орын»
санаған. Ерте кезде баласы өліп, тоқтамаған үй «тіл-көден аман
болсын» деген ырыммен қырық құрақ құрап, баласын соған ораған.
Құрақ көрпені арасына мақта немесе қойдың, түйенің жүнін салып,
сырып тігеді.
Бүгінгі сабағымызда таныс
болған жаңа сөздер; көрпе, құрақ құрау, жастық, дизайн, кілем.
(Барлығымыз бірге айтайықшы).
Балалар, енді сарамандық
жұмысымызды бастайық, бүгін біз шағын құрақ көрпе тігіп үйреніп,
бастаймыз.
Алдымен жұмыс барысында
ескеретін қауіпсіздік ережелерімен таныс болайық. (Тақтадан
ережелерді оқиды)
-
Инені киімге қыстыруға
болмайды.
-
Тігіс кезінде ине жібін тіспен
үзуге болмайды.
-
Инені үнемі арнаулы қобдишада
сақтау керек.
Сарамандық
жұмыс.
Қауіпсіздік ережелерін сақтай
отырып, жұмысымызды бастайық. Алдарыңызға ұсынылған нұсқаулық карта
арқылы жұмыс жасаймыз.
Жұмыстың орындалу
барысы.
-
Қатты қағаздан екі үшбұрыш
жасап, қиып аламызда, мата бетіне
түсіреміз.
-
Матаға түсірілген үшбұрышты
қиып аламыз.
-
Қиылған екі түсті маталарды
бір-біріне қосамыз. Көрпені көктеу қол тігісімен
тігеміз.
-
Барлық қиындыларды осылай
қосамыз.
-
Әйгерім,
сен барлығын тігіп болдың
ба?
-
Шұғыла, Елнарадан сұрашы
ол не тігіп
отыр?
-
Мен көрпе тігіп
отырмын.
-
Барлық үшбұрыш қиындыларын
қосып болсақ, пайда болған төртбұрыштарды
қосамыз.
-
Пайда болған төртбұрышты
астыңғы бөлігіне қосамыз. Оның үш жағын тігіп аламыз. Кейін оң
жағына айналдырып, ішіне мақта салып, ауызын бекітіп
тігеміз.
-
Жұмысты
аяқтаймыз.
-
Жасалынған жұмыстарды
бағалау.
-
Бекіту сұрақтары.
-
Құрақ құрау
дегеніміз не?
-
Одан қандай бұйымдар жасауға
болады?
-
Қорытынды.
-
Жаңа сөздерді
қайталайық. «Құрақ құрау,
жастық, көрпе, дизайн,
кілем».
-
Бүгінгі сабақ ұнадыма? Ендеше
көңіл күйлерімізді көрсетіп тақтадан бағдаршам шамдарының түстеріне
қарай білдірейік.
Қызыл
-
орташа
Сары-
жақсы
Жасыл-
өте
жақсы
-
Сау болыңыздар.