Дене шынықтыру сабақтарында денсаулық сақтау технологияларын қолдану-оқу-тәрбие процесінің табысты болуының кепілі

Дене шынықтыру сабақтарында денсаулық сақтау технологияларын қолдану-оқу-тәрбие процесінің табысты болуының кепілі

Дене шынықтыру және спорт халықтың дене дамуының тиімді құралы ғана емес, сонымен қатар азаматтардың денсаулығын сақтау мен нығайтудың маңызды факторы болып табылады.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына Жолдауында ұлт денсаулығын нығайту, халықтың барлық жас топтары арасында бұқаралық спортты дамыту мәселелеріне ерекше назар аударды.

Елбасы адам денсаулығының тек 10-15% - ы медицинаға, қалғаны адамның өзіне байланысты екенін және қазақстандықтардың көпшілігі спортқа тартылуы керек екенін бірнеше рет атап өтті.

Шынында да, ұлт денсаулығы үшін дене шынықтыру мен спорт маңызды, онсыз спортта жоғарғы жетістіктерге жету мүмкін емес. Мектептегі дене шынықтыру сабақтары баланың жеке басын қалыптастыруда және оның денсаулығын нығайтуда маңызды рөл атқарады деп санаймын. Жаңа стандарттарды енгізу кезінде салауатты ұрпақты сақтау мәселесін шешу үшін оқыту процесінде Денсаулық сақтау технологияларын тиімді пайдалану қажет. Біздің оқушылардың денсаулығын қалыптастыратын орындардың бірі-мектеп және дене шынықтыру сабақтары.

Мені балалардың денсаулық жағдайы алаңдаушылық тудырады. Мамандардың айтуынша, мектепке түсетін балалардың дене және психикалық денсаулығында ауытқулар, созылмалы аурулар бар; оқу жылдарында көру және дене бітімі бұзылуының саны артады. Осыған байланысты мен өз жұмысымды оқцушылармен,мұғалімдермен, ата-аналармен денсаулық сақтау басты –міндетіміз екенін айтуға тырысамын. Менің педагогикалық тәжірибемнің негізі негізгі басымдықтар болып табылады:

1. Дені сау бала-бұл баланың дамуының қол жетімді нормасы.

2. Сауықтыру-емдеу-алдын алу шараларының жиынтығы емес, балалардың психофизиологиялық мүмкіндіктерін дамыту нысаны.

3. Жеке-сараланған тәсіл-оқушылармен сауықтыру-дамыту жұмысының негізгі құралы.

Жетекші педагогикалық идея-мұғалімдер мен ата-аналардың балаларын ерте жастан бастап денсаулығын бағалауға, сақтауға және нығайтуға, жеке, зияткерлік, рухани ғана емес, сонымен бірге физикалық тұрғыдан да сау және дамыған болуға ынталандыру.

"Денсаулық сақтау білім беру технологиялары" ұғымы педагогикалық лексикада соңғы бірнеше жылда пайда болды және көптеген адамдар бұл әдіске үйреніп қалған, әркім әрқалай түсінеді. Кейбіреулері денсаулық сабақтарын тәжірибеге енгізеді, басқалары сынып жарыстарын ұйымдастырады, ал басқалары фитошай мен витаминдік салаттармен шектеледі.

Дене шынықтыру мұғалімі жұмысының басты мақсаты - оқушының мектепте оқу кезеңінде денсаулығын сақтау мүмкіндігін қамтамасыз ету.

Ол үшін:

оқушыларда салауатты өмір салты бойынша қажетті білім, білік және дағдыларды қалыптастыру;

оқушыларды алған білімдерін күнделікті өмірде қолдануға үйрету;

оқушыларды жұмылдыру, релаксация және рухани өзін-өзі жетілдіру тәсілдеріне үйрету.

Қойылған міндеттер мына жағдайда қолжеткізуге болады:

1) сабақ өткізу әдістемесін жетілдіру;

2) үлгерімі нашар және дене бітімі дамыған білім алушылармен жеке жұмыс жүргізу,

3) қабілеттер мен табиғи бейімділіктерді дамыту диагностикасының негізінде оқушылардың білімін түзету,

4) оқушыларды оқуға ынталандыру.

Өз жұмыс тәжірибемде , төзімділікті дамытуға бағытталған жаттығулар (жүгіру, секіру, ашық ойындар, туризм, бағдарлау) жүрек-қан тамырлары, тыныс алу жүйелерінің функционалдығын кеңейтуге, орталық жүйке жүйесінің қызметін жақсартуға және сол арқылы жалпы денсаулықты нығайтуға және дененің тиімділігін арттыруға ықпал етеді. Дене шынықтырудан босатылған оқушыға СӨС бойынша баяндамалар мен хабарламалар дайындауды ұсынамын. Кейбір сабақтарда мен балалардың "денсаулықты сақтау" негізгі түсініктері мен ережелерін түсінетіндігін білуге мүмкіндік беретін сұрақтар мен тапсырмаларды қолданамын:

1."Денсаулық" және "салауатты өмір салты"ұғымдарына анықтама беріңіз.

2.Салауатты өмір салтының негізгі компоненттері қандай? Сіз оларды өміріңізде қалай жүзеге асырасыз?

3.Жаман әдеттерге "Жоқ" деп айтудың 10 себебін атаңыз.

4.Қалай дем алуға болады? (ауыз, мұрын немесе басқа нұсқалардан жаман немесе жақсы емес).

5. Төтенше жағдай кезінде қалай әрекет ету керек және пандемия кезінде өзін-өзі оқшаулау туралы не істеу керек?

Арнайы жаттығулар балаларға иықтары мен кеуделерінен арылуға, олардың күшін, жылдамдығын, икемділігін, ептілігін дамытуға көмектеседі. Дұрыс жүруді, жүгіруді, секіруді, лақтыруды, тепе-теңдік дағдыларын дамытуға бағытталған физикалық жаттығулар оқушылардың физикалық белсенділігі мен жас ерекшеліктерін ескере отырып, негізгі медициналық топта және дайындық тобында балалардың жұмысын ұйымдастыруға, олардың өмірлік маңызды моторикасы мен дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Ерте көктемнен күзге дейін мүмкіндігінше таза ауада сабақ өткізуге болады.

Мен сабақта фронтальды және топтық әдістерді қолданамын. Сонымен қатар, топтық әдіс тиімді нәтиже көрсетеді. Мен кішкентай спорттық жабдықты сабақта жиі қолданамын: гимнастикалық таяқшалар, теннис және толтырылған доптар, арқандар. Оқушылардың өзіндік іс – әрекеті, ойын элементтерін пайдалану, дененің тыныс алу және жүрек-тамыр функцияларын реттеу тыныштық, уақытша демалу-мұның бәрі сәттілік жағдайын жасайды, балаларға өз қабілеттеріне сенімділік береді.

Жеке бағдарлама бөлімдері үшін мен үш деңгейлі жаттығуларды қолданамын. Бұл оқытуда сараланған және жеке көзқарасты жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Денсаулықты сақтау туралы айтатын болсақ, тиісті мазмұны бар сабақтарда мен физикалық даму және салауатты өмір салты туралы түсінік қалыптастырамын, оларды демалу мен демалу үшін қолдана отырып, дене шынықтырумен айналысуға үйретемін. Балалар "дене шынықтыру" пәнінің олардың денсаулығын сақтаумен және болашақта қалыпты физикалық дамумен байланысын анық көреді, сонымен қатар оқушылардың білім сапасын арттырады.

Тиімді денсаулық сақтау процесін қамтамасыз ету үшін оқытудың санитарлық-гигиеналық жағдайларын сақтау, оқу жүктемесі мен сабақ режимін қалыпқа келтіру, баланың жас және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, денсаулық сақтау технологияларын қолдану қажет. Осылайша, мектепте салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал ететін жағымды эмоционалды және психологиялық ахуал қалыптасады

Сабақтарда денсаулық сақтау технологияларын қолдану оқу процесінің сәттілігінің кепілі, сондықтан оқу сапасын жақсарту болып табылады және ол білім беру мекемесінің басым функциясы болуы керек. Егер мектеп бітіргеннен кейін оқушы дене шынықтыру және спортпен шұғылдануды жалғастырса, онда мен өз міндетімді дене тәрбиесі мұғалімі ретінде орындадым.