Ғылыми жұмыс: " Бастауыш сыныптарда музыка сабағы барысында фортепиано пьесалардың бейнелік әлеуетін көрсету мәселелері "

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті

Бастауыш сыныптарда музыка сабағы барысында фортепиано
пьесалардың бейнелік әлеуетін көрсету мәселелері

5В010600 – «Музыкалық білім» мамандығы бойынша
Студент: 2к (3 ж.) Мухади Мадина
Жетекшісі: п.ғ.д., проф. Бекмухамедов Б. М.

Алматы, 2019

Әуенді көркемдеуші құралдары

Әуен

Жылдам

Орташа

Баяу

Александр Федорович Гедике 1877 ж. 20 – ақпанда
Мәскеуде дүниеге келген. Неміс музыканттар
отбасынан шыққан. Оның әкесі Федор Карлович
Гедике (1839-1916) Мәскеудегі Сент – Луис
шіркеуінің органисті. Мәскеу консерваториясында
фортепиано, орган аспаптарЖюстина – АдельАвгустина Лекампион ы бойынша сабақ берді. Анасы
фермерлер отбасынан шыққан француз әйелі.

Ертеректе жетім қалып әпкесінің қолында тәрбиеленеді. 16 жасында
Ресейде туыстарына жіберіледі. Александр Гедике бала кезінде мазасыз
болды. 9 жасында ол 3-ші мәскеу гимназиясынның дайындық сыныбында
оқыған. 10 жасында Зубов балалар мектебіне түскен. 4- сыныптан кейін
гимназиядан шығып, Мәскеу консерваториясының 5- ші сыныпқа ауысып,
профессор А.И.Галлидің сыныбында оқыған. 1898 жылы А.Ф.Гедике Мәскеу
консерваториясын алтын медальмен пианист болып аяқтайды. Мәскеу
консерваториясында ол басқа сабақтармен қатар әкесі ойнайтын органды
үйренді.

Мәскеу Консерваториясының Үлкен залында 200-ден астам
жеке концерт берді. А.Ф.Гедике 4 операның, көптеген симфония,
фортепиано және орган шығармаларының, үрмелі аспаптарға
арналған
концерттер
мен
камералық
шығармалардың,
романстардың, орыс халық әндеріне жазылған туындыларының
авторы. Осылардың ішінде балаларға арналған шығармалардың
орны ерекше. А.Ф.Гедике 1957 жылы 9 шілдеде қайтыс
болады.Мәскеуде Ввыденский зиратында жерленеді.

А.Гедикенің балаларға арналған
шығармалары
Фортепианоға
арналған

Органға
арналған

1. “Танец ” op 36 ,№ 21
2. “Полька” op 46, №50
3. “Мазурка” op 36, № 23
4. “Вальс” op 46, №29
5. “Маленькая пьеса” op 6, №20
6. “Инвенция” op 46, №41
7. “Колыбельная” op 36 , №38
8. “Пьеса” op 6, № 17
9. “Героическая песня” op 46 , № 30
10. “Марш” op 46 , № 47

1. “Прелюдия” op 51 , № 2
2. “Прелюдия” op 51 , № 3
3. “Менуэт” op 52, № 5
4. “Романс” op 59, № 11
5. “Прелюдия” op 59 , № 7
6. “Прелюдия” op 52, №1
7. “Прелюдия” op 52, №1

8. “Марш” op 42, № 3
9. “Киргизская песня” op 59, №3
10. “Прелюдия” op 53, №1
11. “Прелюдия” op 53, № 2
12. “Прелюдия” op 53, № 4
13.

1. “Пьеса” op 6, № 1
2. “Пьеса” op 6, № 2
3. “Пьеса” op 6, № 3
4. “Пьеса” op 6, № 4
5. “Пьеса” op 6, № 5
6. “Пьеса” op 6, № 6
7. “Пьеса” op 6, № 7
8. “Пьеса” op 6, № 8
9. “Пьеса” op 6, № 9
10. “Пьеса” op 6, № 10
11. “Пьеса” op 6, № 11
12. “Пьеса” op 6, № 12

13. “Пьеса”
14. “Пьеса”
15. “Пьеса”
16. “Пьеса”
17. “Пьеса”

op 6, № 13
op 6, № 14
op 6, № 15
op 6, № 16
op 6, № 17

Кабалевский Дмитрий Борисович

Кабалевский Дмитрий Борисович (30.12.1904 жылы туған, Сан Петербург – совет композиторы, педагог, қоғам қайраткері, КСРО халық
артисі, өнер тану ғылым докторы, профессор, КСРО ПЕд.Ғылым
академиясының академигі. Д.Кабалевский шығармаларының ішінде – 4
симфония, 2 ішекті квартет, 7 аспаптық концерт, 7 опера және
кантаталар мен ораториялар, романстар, 14 фильмге музыка және 18
драмалық қойылым, радио шығармаларына, оннан астам кітаптар және
мақалалар жазған. Алайда, 400 –ден астам шығарманың негізгі бөлігі
балалар мен жастарға арналған. Д.Кабалевский 1-2 сынып балаларына
музыкалық бейнеге арналған шығармалар арнаған.Д.Кабалевский 1987
жылы қайтыс болған.Мәскеуде Новодевичий зиратында жерленген.

Формасы: қарапайым үш
бөлімді
Шығарма өлшемі: алты
өлшемді өлшем 6/8
Такт саны: 49
Екпін:Deciso -батылдырақ
Үндестік (тональность):
a-moll

B

Д.Кабалевский «Клоуны»

B
A

A

Шығарманың ырғақтық–бейнелік ерекшеліктері
Қарапайым түрі

Эмоционалдық күшеюі

Динамикалық өзгеруі

Үрейлі образға
келтіру
Қатты
эмоционалдық және
бейнелік түрі

ҚОРЫТЫНДЫ
 Бастауыш сынып оқушыларға музыка сабағында
шығарманың бейнелік әлеуетін ашу барысында оны
келесі деңгейлерде қарастыру керек:
- Шығарманың формасы;
- Ырғақтық-бейнелік ерекшеліктері.
 Баларлардың қабылдау психологиясының ерекшелігіне
байланысты барлық деңгейлер визуалдық (көрнекілік)
тәсілдер арқылы жеткізілуі тиіс;
 Бейнелік әлеуетін ашу тәсілдері және көрнекілік
мысалдар қолдану арқылы кез келген музыкалық
шығарманың мазмұнын, идеясын анықтау барысында өте
тиімді болып, қойылған мақсатқа жеткізеді.