Материалдар / Кинесиологиялық жаттығулар
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Кинесиологиялық жаттығулар

Материал туралы қысқаша түсінік
Білім берудегі кинесиология – дегеніміз арнайы жаттығулар арқылы адамның бойындағы жасырын потенциалды дамыту. «Білім» сөзі «educre» деген латын сөзінен шыққан, «тартып шығару» дегенді білдіреді, ал «Кинесиология» «Kinesis» деген латын түбірінің дериваты болып табылады. Кинесиология бұл адам денесінің қозғалысы туралы ғылым. Осындай кинесиологиялық қозғалыстардың бірі - ми гимнастикасы.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
27 Қырқүйек 2022
934
3 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

БІЛІМ БЕРУДЕГІ кинесиология

Білім берудегі кинесиология – дегеніміз арнайы жаттығулар арқылы адамның бойындағы жасырын потенциалды дамыту. «Білім» сөзі «educre» деген латын сөзінен шыққан, «тартып шығару» дегенді білдіреді, ал «Кинесиология» «Kinesis» деген латын түбірінің дериваты болып табылады. Кинесиология бұл адам денесінің қозғалысы туралы ғылым. Осындай кинесиологиялық қозғалыстардың бірі - ми гимнастикасы.

Ми гимнастикасы мидың тұтас даму дағдысын арттыру үшін балаларға арналған қарапайым және көңіл-күй сыйлайтын жаттығулар.

Бұл жаттығулар оқытудың барлық түрлерін жеңілдетеді, әсіресе зият процестерін оңтайландыру және ақыл-ойдың жұмыс қабілетін арттыру үшін аса тиімді. Жаттығулар ойлау қызметін жақсартады, ми сыңарларының жұмысын синхрондайды, есте сақтауға ықпал етеді, зейіннің тұрақтылығын арттырады, сөйлеу функциясын қалпына келтіруге көмектеседі, оқу және жазу процестерін жеңілдетеді.

Кинесиологиялық жаттығулар бала ағзасының дамуына, жетілуіне ықпал етеді. Жүйке процестерінің күші, тепе-теңдігі, қозғалысы, икемділігі жоғары деңгейде жүреді. Жүйке жүйесінің реттеуші және үйлестіруші рольі жетілдіріледі. Ми гимнастикасы бала бойындағы жасырын қабілеттерін анықтауға және оның ойлау қабілеттерін мейлінше дамытуға мүмкіндік береді. Дамуында ауытқуы бар балалармен жұмыс істеу барысында осындай кинесиологиялық жаттығуларды қолдану өте тиімді.

Білімдік кинесиология адамның қабілеттері мен қасиеттерін өзгерте алады. Сондықтан ол қозғалыс арқылы өзінің бойындағы қабілеттерді арттыруға мүдделі немесе қажеті бар адамға ұсынылады.

Кинесиологиялық жаттығулардың міндеттері:

  • Ми сыңарларының аралығы қызметін дамыту;

  • Ми сыңарларының аралығы өзара әрекеттесуін дамыту;

  • Ми сыңарлары аралығының байланысын дамыту;

  • Ми сыңарларының синхронды жұмысы

  • Ұсақ моториканы дамыту

  • Қабілеттерін дамыту

  • Есте сақтау қабілеті мен зейінді дамыту

  • Сөйлеуді дамыту

  • Ойлауды дамыту

  • Дислексия мен дисграфияны жою.


Кинесиологиялық жаттығулар қолайлы психологиялық атмосферада және жүйелі өткізілуі тиіс. Әрбір жаттығудың дұрыс орындалуы өте маңызды, сондықтан әр оқушымен жеке жұмыс істеу қажет. Кинесиологиялық жаттығуларды арнайы сабақтардан тыс және кез келген пән сабақтарында да орындауға болады. Арнайы сабақтардың мазмұны бірінші жаттығуларды үйренуден бастап, біртіндеп күрделенеді. Орындалатын тапсырмалардың да көлемі де сабақтан сабаққа артады.


ДЕНЕНІҢ ОРТА СЫЗЫҒЫНАН ӨТЕТІН ЖАТЫҒУЛАР

«Сегіздік әліпбиі»


  1. Д енеңізді өзіңізге ыңғайлы болатындай етіп орналастырыңыз.

  2. «Жалқау сегіздіктің» суретін көз алдыңызға елестете отырып ауада салыңыз (шексіздік белгісі). Оның ортасы арқылы жоғарыдан төмен тік сызық өткізіңіз, осылай сегіздікті екі шеңберге бөліңіз.

  3. Жазу ыңғайлы болу үшін шеңбер сызықтарын пайдалана отырып, оң немесе сол шеңбер әріптерін жазуды бастаңыз. Шеңбер сызықтары сіздің әріптеріңіздің бөлігі болып табылады, оның ішінде қай әріптің бейнесі нақты болып көрінетінін өзіңіз таңдайсыз.

  4. Бір әріпті жазып, тағы да сегіздік салыңыз және оны тік сызықпен бөліңіз. Жаттығу бір әріппен әр қолдың көмегімен 3 рет және екі қолмен бір уақытта 3 рет жасалады.

Нұсқа: сегіздік әліпбиіне сөйлем жазу өте жақсы. Бұл әсіресе күйзелістің деңгейін төмендету қажет болған жағдайда өте пайдалы. Шеңберге сонымен қатар сандар мен шетел әлипбиін жазуға болады. Аудиалдық есте сақтауды белсендендіру үшін жазылғандарды (әріптер, сөздер, сөйлемдер) дауыстап айтуға болады.

Оқу дағдысы: жазу, дұрыс жазу, математикалық дағды, шетел тілін үйренуде есте сақтауды белсендендіру.

Қосымша: бұл жаттығу перефериялық қабылдау қабілетін, белгілерді тану және айыра білу; иық белдеуінің қысымын жеңілдетеді; зейіннің шоғырлануын арттырады; сан мен әріптің айнадағы жазылуын реттейді.


«Ішпен тыныс алу»

Мұрынмен тыныс алыңыз. Тыныс шығару ерінді жымқыру арқылы аз мөлшерде шығарылады. Тыныс шығара отырып, ерін үстінде жұмсақ бір заттың салмағын сезініп елестетіп көріңіз. Бұл тармақ жаттығуға дайындық болып табылады.

  1. Қолдарыңызды ішіңізге қойыңыз. Ішіңіз дөңгеленгендей болып, мұрын арқылы ауамен тыныс алыңыз.

  2. 3 секунд тынысты ұстап тұрыңыз.

  3. Ақырын тыныс шығарыңыз, сол кезде ішіңіз кішірейіп және шамалы ішке қарай кіреді.

  4. Тынысты 3 секунд ұстап тұрыңыз және тыныс шығарыңыз.

  5. Жаттығуды 3 реттен артық жасамаңыз. Назар аударыңыз, жаттығу кезінде тыныс алу ырғақты болуы қажет.

О қу дағдысы: оқу дағдысын арттырады: кодтау және декодтау; ауызша оқу, жүйелі эмоционалдық боялған сөз.

Қосымша: бұл жаттығу диафрагмальдық тыныс алуды дамытады, тыныс алу процесін арттырады, ОЖЖ босаңсытады, қанды оттегімен байыту арқылы күш-қуат деңгейін жоғарылатады, атқарылатын қимылдардың нақтылығы мен икемділігіне ықпал етеді, шамадан тыс қозуды төмендетуге және тыныштандыруға көмектеседі.




«Мойынның айналуы»

  1. Тік тұрыңыз, басыңыз - сызық ортасында.

  2. Бір иығыңызды құлаққа бағыттап шамалы көтеріңіз. Басыңызды оған жайғастырыңыз.

  3. Басыңыздың ортаңғы түзуге сырғанауына мүмкіндік беріңіз және иығыңызды босаңсытыңыз. Иегіңіз жеткілікті деңгейде сүйірлене төмен салбыраулы болсын, сол қалыпта артқы мойын бұлшықеттерінің созылуын сезінесіз. Ал аузыңыз шамалы ашулы күйде болсын. Басыңызды ауыр қатты шар деп елестетіңіз.

  4. Өте баяу қарқынмен басыңызды оңға және солға бұрыңыз. Барынша көп бас бұрылысы иықтан төмен болмау қажет.

  5. 4-5 рет иықтан иыққа өту арқылы қимыл жасаңыз. Мойында қатты бұлшықеттер тырысқан жерлерде шамалы көбірек басыңызды бір қалыпта ұстауға тырысыңыз және асықпай терең дем алыңыз.

  6. Бастапқы күйіңізге оралыңыз. Алдыңғы мойын бұлшықеттерінің жеңіл созылуына дейін басыңызды шамалы артқа қайырыңыз. Аузыңыздың шамалы ашылуын ұмытпаңыз.

  7. Ж ан-жаққа басыңызды ақырындап бұруды (айналдыруды) бастаңыз. Теңселу шегінің қимылдары алдыңғымен салыстырғанда артқа мүмкіндігінше аз болғаны дұрыс.

Оқу дағдылары: ауызша оқу дағдыларын жақсартады, «өз ішінде» оқуды, математикалық қабілеттерді дамытады.

Қосымша: бұл жаттығу ОЖЖ босаңсуына және мойын, иық, арқа тұстарындағы қысымдарды жоюға көмектеседі.



«Қосарланған суреттер»


  1. Бастапқы қалып – екі қолыңызды көтеріп еркін алға қарай созылуы тиіс. Қолдарыңызда қылқалам, ал алдарыңызда сурет салуға арналған кенет тұр деп елестетіңіздер.

  2. О ң және сол қолыңызбен қиялда бейнеленген сурет салуға арналған кенептің ортасынан екі қолдарыңызбен бейнелей бастаңыз. Бұл жерде суреттің маңыздылығы қажет емес, бастысы суреттің кенептегі орналасуы. Екі қол айнадағы бейнедей бірдей сурет салады. Тыныс алуыңыз, дене қозғалысыңыз бос қалыпта ұстаған дұрыс. Салып жатырған суретіңізді көзбен бақылауды ұмытпаңыз.

Нұсқа: бормен немесе маркермен тақтаға салуға, қағазға жұмсақ бояуымен, үстелге немесе жер бетіне бекітілген қағазға (көлденең жазықтық).

Оқу дағдылары: «Қол мен көз» үйлестірімін және шығармашылық міндеттерді іске асыруды жақсартады.

Қосымша: Бұл жаттығу мидың екі жарты шарының жұмысын біріктіреді, күнделікті өмірде және спортта дене қозғалысының үйлесімділігінің дамуына ықпал етеді, сонымен қатар шығармашылық қабілетін, кеңістікті бағдарлау, қолдың икемділігін дамытады.




«Қиылысқа қарау»


«Х» қиылыс белгісі оң және сол жақ сыңарларының жұмысын оңтайландыруға мүмкіндік береді.

  1. «Х» белгісінің суретін салыңыз.

  2. Оны өзіңізге көрінетін ыңғайлы жерге орналасытырыңыз.

  3. Қажетінше бұл белгіге қараңыз.

Н ұсқа: бұл белгіні қарама-қарсы иық пен жамбасты ойша біріктіре отырып елестетуге болады. «Х» -ты өзіңіздің алдыңызда көзбен диагоналдарын қосу арқылы, мысалы қабырғада, «сызуға» болады.

Оқу дағдысы: жазу дағдысын жақсартады, оқуда ұйымшылдыққа көмектеседі.

Қосымша: бұл жаттығу жоспарлай білуін және жұмыста маңыздыны бөле алуын дамытады, зейіннің шоғырлануын арттырады; биокулярлық көруді дамытады; қимылдың үйлесімділігін жақсартады.





«Жалқау сегіздік»

Жүйке талшықтарының миелинизациясы жүреді. Бұл жаттығу түрі іскерлікті, дағдыларды қалыптастыруға ықпал етеді. Әсіресе балалардың сензитивті даму кезеңінде маңызды. Бұл жаттығу шығармашылық тоқырау кезеңінде өз-өзіне келуге көмектеседі, тіпті тығырыққа тірілген қиын жағдайда шешім табуға жетелейді деуге де болады.

Орындалуы: тұрып немесе отырып орындалады. Екі қолды алға созып, шынтақты бүгеді, бас бармақты кеңсірік (мұрынның екі көз аралығындағы қыры) деңгейіне дейін көтеру, ауада бас бармақпен сегіз санын көлденеңінен салу ұсынылады. Сегіз санының салынуындағы қозғалыс көзбен бақыланады. Сегіздіктерді оңнан солға және солдан оңға, жоғарыдан төмен қарай салу керек. Жаттығу 8-10 рет орындалады.

  1. Ыңғайлы отырып немесе тұрып алыңыз. Көз деңгейінде алдыңызда сегіз санының көлденең бейнесін елестетіп көріңіз (шексіздік бейнесі). Оның орталығы мұрын деңгейінде өтеді.

  2. Ш ынтақты аздап ие отыра, қолыңызды алға қарай созыңыз. Саусақтарды жұдырықтап, бас бармағыңызды тыс қалдырыңыз. Қолыңызды кеңістікте сағат тілімен жылжыта отыра, сол жақ орталығынан - шеңбер тіліне қарсы жоғары және орталығына кері өтіңіз. Содан кейін жоғары оңға қарай сурет салуды жалғастырыңыз, белгіленген нүктеге қайта оралыңыз. Бас бармағыңызды басыңызды қозғалтпай көзіңізбен бақылайсыз.

  3. Қолдарыңызды құлыппен қосу – саусақтарыңыз бір-біріне айқастырылады, бас бармағыңыз көтеріледі. Қайтадан жалқау сегіздікті салып көзіңізбен саусақтарыңызды бақылайсыз. Қозғалыстар тегіс және үздіксіз орындалуы тиіс. Қол қозғалысын тек көзіңізбен ғана бақылап, басыңыз бір қалыпта қозғалыссыз болуы қажет.

Нұсқа: сегіздік парта алдында, тақтаға бормен салынады.

Оқу дағдылары: Тыңдау және ақпаратты оқу, жазу (тез оқу, мәнерлеп эмоционалдық оқу, мазмұндап беруі) дағдыларын жақсартады.



«Кросс-кролдар» - «айқасқан қадамдар»


1. Бас дене бітімінің ортасында болатындай етіп, тік тұрыңыз.

2. Бір бірімен айқасатындай етіп, сол қолдың шынтағымен оң аяқтың тізесіне қарай тартылу. Тізе мен шынтақтың бір біріне түйісуі.

3. Бұл қимылды сол қалпында қайталау, яғни оң қолдың шынтағы мен аяқтың сол жақ тізесін түйістіру.

Нұсқа: оң қолды сол аяқпен, сол қолды оң аяқпен түйістіруге болады. Бұл жаттығуды жатып та, отырыпта, түргеліп тұрып та жасай беруге болады. последовательно соединяем

Ұсыным: «Айқасқан қадамдар» жаттығуын баяу екпінмен жасаған жөн. Сонымен қатар іш бұлшық еттерінің жұмысын сезінетіндей болу керек. Жаттығуды 4-8 рет жасау қажет.

Оқу дағдылары: оқылым (жылдам оқу, эмоционалды мәнерлеп оқу, мазмұндау), жазылым, тыңдалым дағдыларын дамытуға және ақпаратты қабылдауға ықпал етеді.

Қосымша: Бұл жаттығу ми жарты шарларының өзара ықпалдасуына, күнделікті өмірде және спортта, кеңістікті бағдарлауда қозғалыс тепе теңдігін сақтау қабілетін дамытуға ықпал етеді.


«Отырған күйде қиылысқан қадамдар»

Н азар аударыңыз! Жаттығу жұмсақ нәрсенің үстінде (гимнастикалық кілемше) орындалады.

  1. Арқаңызбен жатыңыз. Басыңызды шамалы көтеріп желкеңізді қолыңызбен қорғап,ұстаңыз.

  2. Аяғыңызды гимнастикалық кілемшеден алып, жоғары көтеріңіз.

  3. Шынтағыңызды қарама-қарсы бағыттағы тізеңізбен түйістіріп, қимыл-қозғалысты бастаңыз.

Сіздің қимылыңыз велосипед тепкендегі қозғалысқа ұқсайтын болады.


  1. Мойын бұлшықеттері босаңсыған, демалысыңыз бірқалыпты.

  2. Жаттығу дұрыс жасалған жағдайда сіз іш бұлшықетінің қалай жұмыс жасағанын сезінесіз.

Нұсқа : басымыз еденде, қолымыз көтерілген. Тұрып жасағандай сияқты қолды қарама-қарсы бағыттағы тіземен түйістіреміз.

Оқу дағдылары: оқу дағдысын жақсартады:алынған мәліметті санада бекіту (кодирование и декодирование); шешім шығару, дұрыс жазу дағдыларын дамытады.

Қосымша: бұл жаттығу демалудың бірқалыпты болуына ықпал етеді, қарын бұлшықетінің жұмысын арттырады, белдегі ауырлықты басады, оң және сол жақ ми шарларының әрекетін үйлестіреді.


«Рокер»

Назар аударыңыз! Жаттығу жұмсақ нәрсенің үстінде (гимнастикалық кілемше) орындалады.

  1. Еденге отырыңыз.

  2. Арқаңызды дөңгелетіп, тізеңізді қолыңызбен құшақтаңыз да омыртқаңызбен алға-артқа, екі жаққа теңселіңіз. Қозғалыстың теңселуі шамалы және ол ауырлық пайда болғанда реттеледі.

  3. Бастапқы қалыпқа қайта келіңіз: тізені бүгіп, жамбаспен отырыңыз. Қолдың шынтағына сүйене отырып арқаңызды артқа жіберіңіз. Сізге денеңізді жантайған күйде ұстап тұру ыңғайлы болуы мүмкін.

  4. Бүгілген тіземен аяғыңызды көтеріп, баяу меңдеп ауада тіземен сегіздікті сипаттап салыңыз. Егер бұл тапсырманы орындау қиындық келтірсе, онда бастапқыда аяғыңызбен ауада дөңгелетіп жаттығу жасасаңыз болады.

Нұсқа: арқасы бар орындыққа отырып, шынтаққа сүйеніп, тізеңізді бүгіп, аяғыңызды көтеріңіз де ауада дөңгелек қимылын жасаңыз.

Оқу дағдылары: түсініп оқуды дамытуға ықпал етеді, эмоционалды мәнерлеп оқу және түсінігін айта білу дағдыларын жақсартады.

Қосымша: бұл жаттығу дененің біртұтас қызметін үйлестіруге көмектеседі. Орындықта (партада, компьютер алдында, көліктің рөлінде) ұзақ отырған жағдайда пайда болатын ауырлықты басады. Дене қуатының деңгейін көтереді. Шығармашылық ойлауды дамытады, техникамен (компьютер, машина) жасалатын әртүрлі амалдарды орындау дағдысын жақсартады.


«Піл»


Бұл біріктіруші жаттығу немесе басқаша айтқанда «Ми әнұраны». «Зият-дененің» барлық жүйесін үйлестіреді, жүйке желілерін ынталандырады және қалпына келтіреді, зейінді шоғырландыруға ықпал етеді. Қабақтың бұлшықеттерін нығайтады, компьютерде жұмыс істегеннен кейін арқа-мойынның құрысуын басып дененің босаңсуына әсер ететін жаттығу.

Орындалуы: тік тұрып орындалады. Денеңізді бос ұстаңыз. Тізеңізді сәл бүгіп, басыңызды иыққа дейін еңкейтіңіз. Осы иықтан қолды пілдің тұмсығы секілді алға қарай тартыңыз. Қол көру өрісінің ортасынан бастап жоғары және сағат тіліне қарсы «Жалқау сегіздікті» салыңыз; бұл ретте көз саусақтар ұшының қозғалысын бақылайды. Жаттығу жәймен 3-тен беске дейін санау арқылы орындалады, сол құлақты сол қолмен және оң құлақты оң қолмен сонша рет баяу тартады.

  1. Ы ңғайлы тұрыңыз, аяқтарыңыз иық ендігінде, тізеңізді сәл бүгіңіз, табандарымызды қатар (параллель) қоямыз. Оң қолыңызды жоғары көтеріп, оған басыңызды сәл бұрып жайғастырыңыз. Құлағыңыз қолыңызға нық тиіп жатқаны жөн, олардың арасына таза А4 бетін қойғанда ол тұратындай болу қажет.

«Жалқау сегіздікті» (шексіздік белгісі) барлық денемізбен саламыз, ол үшін көз алдымыздағы қолымыздың бас бармағы нысана ретінде зейінімізде болу қажет. Ол үшін сәл тіземізді бүгіп, жамбас және одан төмен бұлшықетпен толқын тәріздес қимыл жасаймыз. Бір уақытта дауыспен «у-у-у» деген дыбыс шығарамыз.

  1. Көз жанарымызды бас бармақтың ұшына бағыттап, қимыл жасаймыз.

  2. Келесі қолымызбен дәл солай жаттығуды қайталаймыз.

Назар аударыңыз! Бүкіл денеміз біртұтас бірыңғай қозғалыс жасау қажет, қолымыздың қимылы жеке бөлінбеуі тиіс.

Оқу дағдылары:Тыңдау және оқуды түсіну, жазуды (кодтау және кодтан шығару), мәнерлеп айтуды жақсартады, математикалық жүйелілік түсінігін арттырады.

Қосымша: Бұл жаттығу жетекші қабылдау каналдарын біріктіреді: аудиалды, визуалды, кинестетикалық, қысқа және ұзақ мерзімді есте сақтауды дамытады, сезіну түйсігін дамытады, тербелу кезінде көмектеседі.


«Қуаттану» (энергетизатор)


  1. Үстелге отырыңыз, екі қолыңызды үстелдің үстіне созып, басыңызды сол екі қолыңыздың ортасына қойып жайғастырыңыз.

  2. Демді алу барысында басыңызды ақырындап көтеріңіз, мұрныңызды алдыға бағыттап, мойын мен арқаңыздың жоғарғы бөлігін тарту арқылы өзіңізді созасыз. Көтерілу шегі- дем алудың соңы немесе арқадағы бұлшықетке күш түсіру болып табылады. Денеміздің төменгі бөліктері мен иықтарымыз босаңсу қалпында болуы қажет.

  3. Б асыңызды дәл солай жұмыс кезеңінің реттілігімен түсіріңіз: бас, мойын, арқа. Жаттығуды 3 рет қайталаңыз. Есіңізде болсың, дене жұмысы мен дем алуды бір мезгілде үйлестіру маңызды.

Нұсқа:

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!