Материалдар / ОРТА ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ПӘНДЕРДІҢ БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ӘЛЕМІНЕ ЫҚПАЛЫ
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

ОРТА ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ПӘНДЕРДІҢ БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ӘЛЕМІНЕ ЫҚПАЛЫ

Материал туралы қысқаша түсінік
мақала:ОРТА ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ПӘНДЕРДІҢ БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ӘЛЕМІНЕ ЫҚПАЛЫ.Бұл мақала қазіргі мемлекетіміздің білім беру мәселесін толығымен қарастыруға көмектеседі.Осы мәселе әлі күнге дейін зерттелген және әлі де зерттелу үстінде болса да, тереңірек зерттеуді қажет етендігі даусыз.Осы мақала білім берудегі артықшылықтар мен кемішіліткерді және бірқатар ұсыныстарды мұқият және егжей-тегжейлі талдауды ұсынады. Болат – тастан алынады, ал білім – жастық жігердің күшімен игеріледі.Қазіргі өсіп келе жатқан ұрпақтың бойына құндылықтарды ерте жастан қалыптастыру мәселесі осы мақаланың өзекті тақырыбына айналмақ.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
25 Ақпан 2022
187
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Сағындықова Айзат Алтайқызы

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті философия мамандығының 3-курс студенті


«Орта және жоғары білім беру жүйесіндегі пәндердің білім алушының құндылықтар әлеміне ықпалы»


Аннотация:

Бұл мақала қазіргі мемлекетіміздің білім беру мәселесін толығымен қарастыруға көмектеседі.Осы мәселе әлі күнге дейін зерттелген және әлі де зерттелу үстінде болса да, тереңірек зерттеуді қажет етендігі даусыз.Осы мақала білім берудегі артықшылықтар мен кемішіліткерді және бірқатар ұсыныстарды мұқият және егжей-тегжейлі талдауды ұсынады. Болат – тастан алынады, ал білім – жастық жігердің күшімен игеріледі.Қазіргі өсіп келе жатқан ұрпақтың бойына құндылықтарды ерте жастан қалыптастыру мәселесі осы мақаланың өзекті тақырыбына айналмақ.

Тірек сөздер:бала тәрбиесіндегі құндылықтар,саналы тұлға,білім алушылардың ынтымақтастығы,



"Баланы ең әуелі мейір-шапағатқа, одан соң ақыл-парасатқа, ақырында нағыз пайдалы ғылымға, еңбекке баулы."

Мектеп бала тәрбиесінде өте маңызды рөл атқарады, өйткені отбасынан кейін бұл баланың әлеуметтік жетілген тұлғасын қалыптастыруға үлкен әсер ететін маңызды әлеуметтік институт. Жылдан жылға бала тәрбиесінде мектептердің рөлі артып, мұғалімдерге қойылатын талаптар да артып келеді.Және бұл таңқаларлық емес, өйткені қазір бала ата-ананың да, мұғалімнің де бақылауында. Сонымен қатар, мұнда балалар білімді игеріп қана қоймай, мінез, мінез-құлық ерекшеліктерін қалыптастырады.

Оқу барысында біз тек термодинамиканың заңдарын, үтір қою ережелерін және Толстойдың өз романында не айтқысы келетінін біліп қана қоймаймыз. Сыныпта өткізген жылдар ішінде көптеген дағдылар мен құндылықтар қалыптасады. Осы арқылы әрбір білім алушы мектепте болсын,жоғары оқу орнында болсын аздаған өмірлік тәжірибесін алып шығады.Ал қазіргі кездегі білім беру мекемелері тек қана жаттанды нәрселерді үйретіп баладан жай ғана оқушы жасайды ма? Әлде біліммен қатар бойына құныдылықтарды сіңірген тұлғалардың өмірге келуіне көмектесді ме?

Жалпы құндылық дегеніміз не? Қазіргі адамдардың көздері ашық,техниканың шарықтап тұрған кезеңінде өмір сүріп жатыр.Бірақ осы құндылық ол нәрселерден жоғары тұруы керек.Құндылықтарды бойына сіңіріп,мейірімін қандырған адам бұл дүниенің уақытша нәрселеріне жүрек байламай,алаңсыз өзінің толыққанды орынын табады.Әрбір халықтың құндылықтарының қалыптасуында ұстаздардың берер үлесі өте жоғары.Тән азығы мен жан азығын қатар сақтай отырып,өмір заңдылықтарын терең ұғына білуіміз керек.Адам өмірінің алтын бесігі аталатын-мектептің есігін ашқан кезде балдырған адамдық қасиеттерді,өмір заңдылықтарының жаттанды дүниелерден анағұрлым маңызды екендігін түсінуі керек.

Білім алушылар жарысуды емес,ынтымақтастықта болуды үйренуі керек. Харьков мектебіндегі сәтсіз торт туралы әңгіме біз үшін ең жоғары құндылық адами құндылықтар ғана екендігін көрсетеді. Мектептегі мерекеде анасы ақша бермегені үшін бір торт берілмеген қыздың оқиғасы – қазақ қоғамының бөлінуінің жарқын көрінісі. Бұл драмалық әңгіме іс жүзінде біздің басқа адамдарды қабылдауымыз, олардың қосқан үлесінің құндылығы және басқа пікірді құрметтеу туралы болмақ.Осылайша біз балаларға бөлінуді емес, мектепте қарым-қатынас пен ынтымақтастыққа үйретуге ұмтылумыз керек. Еңбек нарығы бүгінгі таңда білім беруді керемет мамандарды ғана емес, бірлесіп жұмыс істеуге дайын командаларды дайындауды сұрайды. Адам үйде де, жұмыста да қарым-қатынас жасай білуі және өзінің қоғамдағы рөлін түсінуі керек. Егер оны мектепте он жылдан астам уақыт бойы сыныптастарымен бәсекелесуге үйретсе, бала мұны қалай түсінеді?Сондықтан білім берудегі ең басты нәрсе бұл тәрбие мен құндылықтар екендігін естен шығармағанымыз жөн.Осы орайда тәрбиесіз берілген білім-адамзаттың қас жауы екендігін басты назарда ұстаған абзал.

Оқу - ауыр жұмыс

Сізге мектепте не ұнайды деген сұраққа көпшілік үзіліс және түскі деп ас жауап береді. Мұнда білім беру жүйесінің күрделі проблемасы жатыр. Мұғалімдердің көпшілігі тіпті оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыруға тырыспайды. Оларды мазалайтыны - жастардың бойына мүмкіндігінше көп «білім» жинап, үзіліске дейін сабақты өткізу. Мектеп балалардың тәрбиесіне көп уақыт жұмыс жасай алмайды деген жансақ пікірде басшылыққа алатындар да аз емес. Жасөспірімдер көбінесе адамгершілік нормаларын емес, прагматикалық ойларды басшылыққа алады, дегенмен олар жақсылық пен жамандықтың не екенін жақсы біледі. Олар үшін отбасы белсенді болмаған кезде оқушыларға ұлттық құндылықты бойына дарыту өте қиын:бала отбасы құндылықтарын бойына бірінші сіңіретін болғандықтан бұл жердегі отбасы елеулі рөл атқарады.

Прагматикалық мақсаттары бар мейірімділік бұл мектеп білім беруде жіберілетін ең үлкен қателік.Себебі балалардың көпшілігі жақсы мен жаманды жақсы біледі,бірақ мұндай білім көбінесе тек теориялық болып қалуы әбден мүмкін. Яғни, жасөспірімдер дәстүрлі құндылықтарды ұстанатынын көрсетеді, бірақ іс жүзінде, олар көбінесе прагматикалық себептерді басшылыққа алады.Білім алушыларды әдептілік,имандылық,мейірімділік сынды құндылықтарға үйрету үшін тәрбиеші де педогогиканы терең білуімен қатар,өзінің бойына адами құндылықтарды сіңірген таза адам болуы шарт.Ол рухани-адамгершілік қасиеттерді өмірмен байланыстыра отырып,білім берудің барлық кезеңдерінде осы ұстанымды негізге алғаны жөн.Сонда ғана өз міндетін айқын сезіне алатын,мінез құлқы жақсы жаққа қалыптасқан саналы тұлғалар көптеп тәрбиеленіп шығады.Жетілген мінез-құлық бұл жүрек пен ақылдың оған қоса еңбектің келісімі.Егер бала өз жүрегін тыңдай алса,ақылын тек жақсы бағытқа қолдана білсе онда ол жер үстіндегі нағыз «адамның» қызметін атқарады.Мұғалім мейірбан адамның қалыптасуына баға жетпес көмек көрсете алады.Осы орайда айтқым келетіні осы аталған құндылықтарды бала бойына қалыптастыру үшін мынандай мүмкіндіктерді қарастыру керек деп ойлаймын:

1.Неізгі оқу бағдарламасына тыс сабақтарды баланың асыл қасиеттерін игеруге ықпал жасайтын бағытта ұйымдастыру

2.Адамгершілік құндылықтар пәндік оқытудың негізі ретінде қарастыру

3.Осы құндылықтар тек жаттанды түрде бала санасында қалмас үшін,жақсы істерді іс жүзінде көрсету керек(қайырымдылық шараларын ұйымдастыру т.б)

«Бізде білім жақсы, бірақ құндылық аз, бізде сарапшылар көп, сонымен қатар проблемалар көп, медицина жақсы, бірақ денсаулық нашар. Айға жеттік, қайттық, бірақ көшені кесіп өтіп, жаңа көршімен қиындықпен таныстық. Біз сыртқы кеңістікті бағындырамыз, бірақ рухани емес. Біз ауаны тазартамыз, бірақ жанды ластаймыз.Біздің ақпарат жинауға ұмтылысымыз артты, бірақ құндылықтарымыз төмендеді ».Асылында,бұл сөздер жазылған мақаланың ең жақсы қорытындысы болмақ.



Қолданылған әдебиеттер тізімі:

  • 1.Абай.Өлеңдер.Алматы,Жазушы,1976.

  • 2.Абай Қара сөз.Алматы, 1993.

  • 3.Бейсенбаева А.А Гуманизация образование старшеклассников на основе межпредметных связей.Алматы, 1996 г.

  • 4.Каиров И.А.,Богаданова О.С. Адамгершілікке тәрбиелеу әліппесі.Алматы.Мектеп, 1998

  • 5.Лопатина А.,Скребцова М. Книги для занятий духовному воспитанию.М., 1995-2000.

  • 6.Корчак Я. Как любить детей, 1968.

  • 7.Назарбаева С.А Ұстаздан ұлағат.Алматы,Атамұра 2000.

  • 8.Озғанбаев Ө.О. Халықтан асқан ұстаз жоқ.Алматы, 1997.

  • 9.Омаров Д. Ұлылар үндестігі. Алматы, Санат, 1999

  • 10.Сухомлинский В.А Хрестоматия по этике, 1990г





Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!