Сабақтың тақырыбы: | Қасым АманжоловТуған жер |
Сілтеме | Жоспар |
Жалпы мақсаты | *Өлеңді эмоциясын қатыстырып, мәнерлеп оқуға жаттықтыру және өлең құрылысын талдау оқушылардың «шумақ» , «тармақ», «бунақ» жайлы түсінігін қалыптастыру.*Қазақстанның көрікті жерлерін бейнетаспадан , суреттерден қарап, сол бойынша өз ойын түйіндеп айтуға үйрету.* Өлең құрылысын талдау барысында басқаның пікірін тыңдауды, өз ойын айтуды , бірігіп жұмыс істеуге тәрбиелеу. |
Күтілетін нәтиже | *Өлеңді эмоциясын қатыстырып, мәнерлеп оқуға жаттығады және өлең құрылысын талдау оқушылардың «шумақ» , «тармақ», «бунақ» жайлы түсінігін қалыптастыруға ықпал етеді.*Қазақстанның көрікті жерлерін бейнетаспадан , суреттерден қарап, сол бойынша өз ойын түйіндеп айтуға үйренеді.* Өлең құрылысын талдау барысында басқаның пікірін тыңдауды, өз ойын айтуды , бірігіп жұмыс істеуді үйренеді. |
Негізгі идеялар | Ақынның туған жерге деген құрметі, ризашылық сезімі |
Тапсырмалар | Топтық жұмыс : Өлеңмен жұмыс «Мен сізден сұрақ күтемін » әдісіЖұптық жұмыс :Шумақ,тармақ,бунақ, ұйқас туралы берілген кестені толтыру.Жеке жұмыс:Өлеңнің бірінші шумағындағы ұйқасты фигуралар арқылы немесе әріптер арқылы көрсету. |
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)І ҰйымдастыруСынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу .Топқа бөлу (4минут) 1-топ: «табиғат» , 2 –топ: «ауыл» 3- топ:«алтын бесік» ,4- топ:«байтақ ел» ІІІ Талқылау үшін сұрақтар беріледі (6 минут) «Қазақстанның көрікті жерлері» тақырыбында бейнефильм көрсетіледі. Бейнефильм мазмұнына байланысты ой қорыту, өз ойын айтуға тапсырма берілді.2. Операциялық-орындаушылық кезең. Мұғалім өлеңді алдын-ала мәнерлеп оқып, үнтаспа арқылы тыңдатады. ІҮТоптық жұмыс 13 минут «Өлеңмен жұмыс» Автормен танысады. Қасым Аманжолов-қазақ поэзиясының аса көрнекті өкілі, халқымыздың дарынды ақыны. Қ.Аманжолов өмірден ерте кеткенімен , болашақ ұрпаққа мол әрі құнды мұра қалдырды.Қасым Аманжоловтың «Туған жер» өлеңін оқушылар ішінен оқуға 3 минуттай уақыт беріледі, сонан соң әр топтан бір оқушы бір-бір шумақтан мәнерлеп оқып шығады. Оқушылар оқулық соңындағы сұрақтармен танысады. Мұғалім түсіндірмесі: (5минут) Шумақ – өлең сөзде бірнеше тармақтың белгілі ретпен топтасуы. Өлең – жырларда бір шумақ кемінде екі жолдан, яғни тармақтан басталдады. Тармақ – өлеңнің әрбір жолы. Тармақ ішінде бірнеше бунақ болады. Бунақ – өлең тармағының ( жолының) ырғақтық құрылысы жағынан жекеленген бір бөлшегін құрайтын буындар тобы; сөз өлшемі, ырғақтық пауза. Өлеңнің әр тармағы екі, үш, төрт буынды бунақтарға бөлінеді. Мысалы, он бір буынды тармақ үш бунақтан құралады: Шық-шы тау-ға// қа-ра-шы// кең да-ла-ға.Бұл тармақта 11 буын, 3 бунақ бар. Ұйқас- өлең жолдарын біріктіріп, белгілі бір үйлесімде ұстап тұратын өлең бірлігі. Ұйқас болуы үшін өлең кемінде екі жолдан тұруы керек.Ұйқас түрлеріҚара өлең ұйқасы Шалыс ұйқас------------------------------а --------------------------а-----------------------------а --------------------------б -----------------------------б --------------------------а-----------------------------а --------------------------б3. «Мен сізден сұрақ күтемін» тәсілі. Бұл тәсіл бойынша топтағы балалар мәтіннің мазмұнын бір – біріне түсіндіріп болған соң, осы мәтін бойынша сұрақ құрастырады. Топтағы оқушылар өзара келісіп, қағазға екі сұрақ жазып, келесі топқа береді. Сұраққа жауап іздеп, дайындалуға, ақылдасуға 1-2 минут уақыт беріледі. Сұрақтың жауабын топтың ішінде ақылдасып алған соң, бір оқушы хабарлайды. Сұрақтар мен тапсырмаларды мынадай үлгіде беруге болады: 1 – топтың сұрағы: Ақынның туған жерге деген құрметі, ризашылық сезімі өлеңнің қай жолдарында берілген? 2 – топтың сұрағы: Өлеңнің соңғы жолдарынан автордың қандай сезімін, көңіл күйін аңғаруға болады? 3– топтың сұрағы: Өлеңнің қай шумағы саған ерекше әсер қалдырды? Неліктен? 4 – топтың сұрағы: Ақын өлеңі неше шумақтан, неше тармақтан тұрады?Өлең соңындағы тапсырма бойынша бірігіп ақылдасып,мақал құрастыру. Буындарды дұрыс тауып , қосып оқыса «Отан-оттан да ыстық» деген мақал шығады. Шыққан мақалдың мағынасын түсіндіруТоптағы оқушылар өлеңмен танысады, топта талқылау жүргізеді,1 минут ішінде қорғайды.Топ болып бірігіп,тапсырманы орындайды. Топ пікірлерін тыңдау.Топтар бір-бірін екі жұлдыз ,бір ұсыныс арқылы бағалайды.Сергіту сәті 3минутV Жұптық жұмыс 5- минут Кестемен жұмыс Дайын үлгіVI Жеке жұмыс (10 минут) Өлеңнің бірінші шумағындағы ұйқасты фигуралар арқылы немесе әріптер арқылы көрсету. а а б аҮІI Кері байланыс ( Маған ұнады, сұрақ, қиын болды ) (2минут) |
Кейінгі тапсырмалар | «Туған жер » тақырыбы бойынша «бес тармақ»жазу |
Кейінгі оқу | Өлеңді мәнерлеп оқу |