Ашықсабақтақырыбы: Қазақстанның
шөлейт және шөл зоналары
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға шөлейт және шөл зонасының
жер бедері мен климаты, өзен-көлдері,өсімдігі, жануарлары туралы
білім қалыптастыру.Екі зонаның ерекшеліктері туралы білім-білік,
дағдыларын дамыту.
Дамытушылық: Топпен жұмыс істей отырып сабақ
түсіндіру. Оқушылардың ойлау қабілетін дамытып, бірлесіп жұмыс
істеуге, өзара қарым-қатынас жасауға, ойларын еркін, тиянақты
жеткізе білуге үйрету. Жаңа ақпараттық технологияны пайдаланып,
оқушылардың географиялық білімін ұдайы кеңейтіп, олардың ғылымға
деген қызығушылығын, ой – өрісінің шығармашылық белсенділігін
арттыру.
Тәрбиелік: Қазақстанның шөлейт және шөл
зоналарындағы экологиялық проблемалармен таныса
келеэкологиялық тәрбие
беру, оқушыларды қоршаған ортаны қорғауға
баулу. Өз отанына деген сүйіспеншілік пен патриоттық
сезімдерін арттыру.
Құрал-жабдықтары: Қазақстанның физикалық картасы,
кескін карта, атлас карта, суреттер, слайдтар, өсімдіктер мен
жануарлар суреттері
Сабақтың
әдісі: топпен жұмыс,
сұрақ-жауап, ізденушілік, еркін талқылау әдісі, салыстыру, картамен
жұмыс,жинақтау, АКТ-ны пайдалану, тірек -
сызбалар
Сабақ
барысы:
І Ұйымдастыру
кезеңі. Оқушылармен амандасу.
Түгендеу.Сабаққа дайындығын тексеру
ІІ.Үй тапсырмасын
тексеру.
1. Орманды дала
зонасындақандайжануарлармекендейді?
2. Дала
зонасыныңтопырағықандайтиптергебөлінеді?
3. Дала
зонасындақандайөсімдіктеркездеседі?
4. Орманды дала
зонасыныңжауын-шашынмөлшері?
5. Дала
зонасыныңөзендері
6. Орманды дала
зонасыныңқаңтардағыорташатемпературасы
Бұл қай
зона?
1. Батыстан шығысқа қарай 2200км-ге созылған кең алқапты қамтиды,
шамамен 54 – 50 с.е. аралығында
орналасқан( Дала
зонасы)
2. Қазақстан жеріне тек
оңтүстік шеті сүйірленіп кіреді(Орманды дала
зонасы)
3. Батыс Сібір жазығы мен
Жалпы Сырт қыратының аз ғана бөлігін алып
жатыр(Орманды дала
зонасы)
4. Топырағы қара және
қызыл-қоңыр типіне жатады( Дала
зонасы)
5. Бұл зонада Дуброва, Мамлют
қорықшалары орналасқан(Орманды дала
зонасы)
6. Тың және тыңайған жерлерді
игеру жолдарында зонаның 28млн. га жері
жыртылған( Дала
зонасы)
7. Шөптесін өсімдіктерден боз,
бетеге, атқонақ, еркекшөп, қаңбақ
өседі( Дала
зонасы)
8. Зонада құстардан дуадақ
бар. Кейбіреуінің салмағы 16кг-ға
жетеді( Дала
зонасы)
ІІІ.Жаңа сабақты меңгеру
жоспары
географиялықорны
топырағы
Шөлейтжәнешөлзонасы
климаты
өзен - көлдері
өсімдіктері
жануарлары
ІV. Сынып оқушыларын 2 топқа
бөлеміз:
1 – топ.
Шөлейт зонасы
2 - топ.
Шөл зонасы
2 топтың мүшелері жоспар бойынша
тақырыпшаларды өздеріне бөліп алып, сызба – схема арқылы постер
қорғайды.
|
Сипаттама
|
Шөлейт
|
Шөл
|
|
|
|
Географиялық орны, жер
бедері
|
Жайықтың жағасынан Алтай
тауларына дейін 10,8 %,
480 С оңтүстік
шекарасы
|
Каспий теңізі жағалауынан
Тарбағатай тауының етегіне
дейін
44 %, 120
млн.га
|
|
Климаты
|
Құрғақ, тым континентті.
Шіл –
деде температурасы
+22-240 С;
+400 С; Қаңтарда температура
–
сы
-15-170С
(-500 С);
Жауын-ша-
шын мөлшері 180 - 300
мм.
|
Тым континентті, аса
құрғақ. Қаңтарда температура
-400 С, шілдеде температура
+24-260 С,
700С; Жауын – шашын 200 мм-ге
дейін;
|
|
Ірі
өзендері
|
Ойыл, Жем, Торғай, Сарысу,
Аягөз
|
Жергілікті өзендері жоқ.
Мол жер асты сулары бар.
|
|
Топырағы
|
Ашық қара қоңыр топырақ,
шірінді – 2-3
|
Қоңыр шірінді –
2,5%, сұр-қоңыр шірінді 1,0 –
1,2%
|
|
Өсімдіктері
Жануарлары
|
Бетеге, жусан, түймедағы,
боз, изен, ебелек, теріскен, көкпек, ши, долана, мойыл, итмұрын,
қарақат, таңқурай
Сарышұнақ, қосаяқ, құм
тышқаны, құм қояны, сасық күзен, қарсақ, түлкі, қасқыр, бүркіт,
бозторғай, жыландардың түрлері
|
Теріскен, ақ сексеуіл, қара
сексеуіл,шеңгел, тал, шырғанақ, жыңғыл, жусан, адыраспан,
жантақ
Кесірткелердің түрлері,
жыландар, тасбақалар, кірпілер, қабан, мәлін, қасқыр, сарышұнақ,
қосаяқ, құм тышқаны, ақбөкен,
қарақұйрықтар
|
Дәптермен
жұмыс
Оқушылар дәптерлеріне шөлдің
түрлерін жазып алады.
Шөлзонасы
Құмдышөлдер: Қызылқұм, Арал маңыҚарақұмы,
Мойынқұм, Тауқұм, Сарыесік – Атырау, ҮлкенжәнекішіБорсық, Нарын
құмдары
Саздышөлдер: Үстірт,
Бетпақдала
Тастышөлдер: Сарыарқаныңоңтүстігі,
Бетпақдалаүстіртініңшығысы, Үстірт
V. Кескін картамен
жұмыс. Оқушылар кескін картаға шөлейт және шөл
зоналарын түсіріп, бояйды.
VІ. Жаңа тақырыпты бекіту
кезеңі
Сандар
сөйлейді
1. 180 – 300мм -
шөлейт зонасының жылдық
жауын-шашыны мөлшері
2. 2,5 %-ға дейін - шөл зонасындағы қоңыр топ-ң
құрамындағы шірінді мөлшері
3. 3000-нан астам- шөлейт зонасындағы
көлдер
4. 200мм- шөл зонасындағы жылдық
жауын-шашын мөлшері
5. 10,8 %- шөлейт зонаның алып жатқан
аумағы
6. -15-17º С- шөлейт зонадағы қаңтардың орт.
t - сы
7. 44%- шөл зонасының алып жатқан
аумағы
8. +28+30º С- шөл зонасының оңт-гі шілде
айының орт. t –сы
VІ.Бағалау
VІІ.Үйге
тапсырма:Маңғыстау облысының өсімдіктері мен
жануарлары дүниесі туралы ақпарат дайындап
келу
11 Маусым 2019
1401
0 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған