"Қыш ыдыстың оқиғасы" Борас орта мектеп-бақша

ШҚО, Бесқарағай ауданы, Бесқарағай ауылы «Борас орта мектеп-бақшасы» -ның тәрбиешісі А.Д.Игликова

«Қыш ыдыстардың оқиғасы»

Топқа жуықта келген балалардың ішінде А есімді бала (4,5 жаста), қыздармен ыдыс ойыншықтарымен ойнайтынын байқадым. Мен қысқаша жазбалар жаза бастадым. Бақылай келе, оның ыдыс ойыншықтардың сыртын ұсақ ойыншықтардың ұшымен сызғылайтынын байқадым. Тіпті машинаға тиеп ыдыстарды ойын алаңын бір айландырып шығады. Жеке ойнауды ұнататын баланың өзгеше осы әдетіннің не сыры бар екенін анықтағым келді.

Сондай бір сәтте қасына отырып сұрай бастадым.

- Саған ыдыстармен ойнаған неге қатты ұнайды? (Олар әдемі және пайдалы.)

- Сен ыдыстарды неге сызасың? (Ол сызықтар емес, өрнектер, ыдыстар сазбалшықтан жасалған.)

- Ыдыстар қалай жасалатыны туралы қайдан білдің? (Атам айтқан. Ыдыстарды машинамен заводтан алып шығып, дүкендерге жеткізетінін айтты.)

Ол атасының айтқанынан: ыдыстар заводта сазбалшықтан жасалатынын, ою өрнектер салынатынын, оларды пеште қыздырып қатайтатынын, содан кейін бояйтынын білетін болып шықты. Мен таң қалғанымды жасыра алмадым, тағы сұрақтар қойдым.

- Қыш ыдыстар несімен ерекше?

- Сенің анаң үйде сондай ыдыстар пайдалана ма?

- Қандай тағамдарды сақтайсыңдар?

Ол үйде әжесі қыш ыдыста тоқ пеште ыстық тамақ дайындайтынын, сүт, айранды сақтайтынын айтты.

А. есімді баланың атасы зейнеткер, тарих пәнінің мұғалімі болғанын ата-анасынан сұрап білдім. Мен баланың қызғушылығының, білім деңгейінің жоғары екенін түсіндім, сондықтан ішкі жан дүниесін ары қарай ашуға жағдай жасауды ұйғардым.

Әрі қарай оқыту

Балаларға қыш ыдыстардың жасалуы туралы қысқаметражды фильм көрсеттім. Әсіресе балалар айналып тұрған сазбалшықтың құмырашының алақанының арасынан ыдысқа айналатынына қызығушылықпен қарап, тыңдай бастады. А. есімді балаға фильмде көргенін басқа балаларға түсіндіруін өтіндім, ол көздері жанып, эмоциясын көрсетіп, сөзерді тауып, білгенін жеткізуге тырысты.

Мүмкіндіктер:

Мен қыш ыдыстар туралы суреттер, фотоматериалдар картотекасын жасадым. Біздің балабақша мектеппен бірге болғандықтан балаларды мектеп музейіне апарып, қазақтың ұлттық ою өрнектерімен безендірілген және басқа да көне қыш ыдыстарды көрсеттім. Ұйымдастырылған оқу қызметінен тыс уақытта сазбалшықпен жұмыс істеуді білгендіктен, балаларға кесе және табақ илеп жасап, таяқшамен сызықшалар, өрнектер салуын өтіндім. Жұмыс барысында балалар А. есімді баланың ыдысына қараумен болды, өйткені оның табағының өрнектері ерекше болды. Кешке балалар жасаған жұмыстарын ата-аналарына көрсетіп, пікірлерімен бөлісіп жатты.

Қорытынды:

Әр баланың бойындағы қасиеттерін байқап, оқыту барысында оның ашылуына жағдай жасай отырып, жаңаша әдістерді қолдану арқылы білім дағдыларын қалыптастыруына ықпал ету қажет екені маңызды.

Ата-аналарға кеңес:

Баланың айналадағы адамдармен қатынасқа түсуіне, өзін бағалау деңгейін жоғарлатуға, балалармен достасуға, түрлі салада белсенділік көрсетуге көмектесу.