1836-1838жж.Бөкей ордасындағы қазақтардың көтерілісі

1 слайд
І.ЖАНСҮГІРОВ АТЫНДАҒЫ ЖЕТІСУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ Топ:ТҚС-231 Аты-жөні:Райс Еламан Мамандығы:Тарих 2 Курс ЖОО

2 слайд
Сабақтың тақырыбы 1836-1838 жж. Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі Оқу мақсаты:Оқу мақсаты: 7.3.1.5 – халықтың отаршылдыққа қарсы ұлт- азаттық күресінің себеп-салдарын анықтау; 7.3.1.6 – ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының рөліне баға беру.

3 слайд

4 слайд
Қазақстандағы 1836-1838 жылдардағы халық-азаттық көтеріліс  -  Исатай Тайманұлы  мен  Махамбет Өтемісұлы  бастаған шаруалар көтерілісі (1836-1838)

5 слайд

6 слайд
Көтерілістің негізгі себептері  Ақшалай салықтың өсуі жыл сайын 10-52 мың сом.  Күзде әр шаңырақтың хан сарайының мұқтажына құны 70 сомдық жылқы беруге міндеттенуі.  Көшіп –қонғаны, шөп жинағаны, орыс помещиктерінің шабындығын басып өткені үшін салық төлеу.  Жәңгір ханның әділетсіздігі мен рақымсыздығы.  Патша шенеуніктерінің , помещиктерінің және жергілікті ауқатты топтардың қазақ шаруаларын екі жақтап қанауы.

7 слайд
Көтерілістің шығу себептері • 1836—1838 жылдары  Бөкей хандығында  аса ірі халық-азаттық  көтерілістерінің  бірі болып өтті. Ол көтерілістің басты себебі жердің жетіспеушілігі еді. Мәселен,  Ішкі Ордадағы  20 мыңға жуық  отбасы  шаруашылығы  жер  тапшылығынан зардап шекті. Ең жақын шұрайлы жерлердің бәрін де ірі помещиктер мен байлар өзара бөлісіп алып қойған болатын. Қатардағы қарапайым  қазақтар  жерді солардан жалға алып пайдаланды.

8 слайд
Көтеріліске түрткі болған оқиға  1833 жылы Жәңгір ханның қайынатасы Қарауылқожа Бабажанұлын Каспий теңізі өңіріндегі қазақ руларына билеуші етіп Тағайындауы

9 слайд
Көтерілістің негізгі қозғаушы күші  Шаруалар, сонымен бірге оған старшын билер де қатысты

10 слайд

11 слайд
Нәтижесі  Салық мөлшеріне шек қойылды;  Патша үкіметі қазақ старшындарымен санасатын болды;  Ішкі Ордадағы хандық биліктің әлсірегендігін дәлелдеді;  Қазақ феодалдарының отаршылдық басқарумен байланысты екенін көрсетті;  Әр түрлі халықтардың қанаушыларға қарсы бірігіп күресуінің негізгі қаланды

12 слайд
Қорытынды • Мінеки, балалар, Жәңгір ханның еліне жасаған жақсылығы, қамқорлығы кез - келген ханның қолынан келмеген істер екен. Ресей губернаторының қысымына шыдап, хан ордасына шіркеу салуға христиан дінінің таралуына мүмкіндік бермеді. Суылдаған Нарын құмына су сеуіп, гүл бақшаға айналдыруға, халқын мәдениетті, білімді, таза дінді, ұлттық намысы бар қасиетті қазақты тәрбиелеуге бар ақылы мен күшін жұмсаған қайраткер екендігіне ден қоюға болады. Жәңгір хан кемеліне келген шағында жұмбақ өлімнен күз жұмды. Әйелі мен екі баласының өлімі де құпия болды. Әңгіменің қысқасы, отарлаушылар оның отбасын тоз - тозын шығарды. Қазақстанда хандық билік жою жөнідегі жоба жүзеге асты. Жәңгір хан халқы үшін қабырғасы қайысқан қайраткер екендігін тарихи деректер дәлелдейді. Жәңгір хан - өз заманының білікті тұлғасы болды десек қателеспейміз.

13 слайд