"1945-1991 жылдардағы КСРО. ТМД-ның құрылуы" Ашық сабақ

1 слайд
Ашық сабақтарИсатай Әбдікәрімов атындағы Қызылорда аграрлық техникалық жоғары колледжі   Дүние жүзі тарихы пәні Тақырыбы: 1945-1991 жылдардағы КСРО. ТМД-ның құрылуы Оқытушы: А.Н.Олжабаева

2 слайд
Ашық сабақтарСабақтың мақсаты: білімділік : оқушыларға соғыстан кейінгі КСРО халқының саяси әлеуметтік жағдайы,қоғамдық дамуы, КСРО-ның ыдырап, ТМД-ның құрылуын тарихи маңызы туралы білім беру. тәрбиелік: өз елінің тарихына қызығушылығын,Отанға деген сүйіспеншілік сезімін арттыру, патриоттыққа тәрбиелеу. дамытушылық : білімін шыңдау, өзіндік ой қорытуға, нақты мәліметтерді қабылдау дағдыларын қалыптастыру, дамыту.

3 слайд
Ашық сабақтарСАБАҚ БАРЫСЫ І. Ұйымдастыру кезеңі ІІ. Жаңа сабақ ІІІ . Пысықтауға арналған тапсырмалар І V . Бекіту V . Үйге тапсырма беру. V І. Бағалау

4 слайд
Ашық сабақтарЖаңа сабақ 1945-1991 жылдардағы КСРО. КСРО-ның ыдырауы. ТМД-ның құрылуы.

5 слайд
Ашық сабақтарПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ДАЙЫНДЫҚ С абақ тақырыбы, жоспары жазылып, мақсатын түсіндіру. Оқушылардың жаңа тақырып бойынша білімдерін байқау, ой шақыру мақсатында «Сөздер сөйлейді» әдісін қолданамын. Оқушыларға жаңа тақырыпқа байланысты тірек сөздер беріледі. ТІРЕК сөздер: КСРО, КОКП ,Сталин, 1945, ТМД.

6 слайд
Ашық сабақтарЖаңа тақырып: 1945-1991 жылдардағы КСРО. КСРО-ның ыдырауы. ТМД-ның құрылуы.

7 слайд
Ашық сабақтар Жаңа тақырып жоспары: 1.Соғыстан кейінгі жылдардағы экономиканы қалпына келтіру 2.Елдің қоғамдық саяси өмірі 3.1945-1991 жылдардағы мемлекет басшылары 4.1991 жылғы Тамыз оқиғасы ТМД-ның құрылуы

8 слайд
Ашық сабақтар КІРІСПЕ ХХғасырдың ортасында Кеңес Одағы нағыз өркендеген, экономикасы жоғары деңгейде дамыған,қорғаныс әлеуеті мықты мемлекет болатын.Бұл әлемдлегі мемлекеттірдің бірін таңғалтса ,екіншілердің бойына қорқыныш ұялатқан еді.Балтық теңізінен бастап Беринг бұғазына дейін созылған жердің бәрі Кеңес Одағына қарайтын.Оның аумағының көп бөлігін Ресей алып жатқан.Және ол құрамындағы басқа 14 республиканың бәріне билік жүргізетін одақтық биліктің орталығы саналатын.Үкіметтің жұмысын Коммунистік Партия қадағалап отыратын.Елді партия жетекшілері басқарды.Бұқаралық ақпарат құралдары қатаң бақылауда болатын.Партия басшылығына өткен адамдардың барлығының оның қалыптасқан жүйесіне өзгерту енгізуге мүмкіндігі жоқ еді,алайда 1985 жылы елдің орталықтандырылған басқару әдіісі тоқырауға ұшырай бастады.Алып мемлекеттің жағдайы адам сенгісіз деңгейде аяқ астынан құлдырап кетті. Топтарға мәтіндер таратылып,дайындалып оқуға уақыт беріледі. Және топ оқушылары өздері дайындаған мәліметтермен толықтыра отырып слайд арқылы айтып шығады.

9 слайд
Ашық сабақтарКСРО территориясы

10 слайд
Ашық сабақтарКеңес Одағының туы

11 слайд
Ашық сабақтарКеңес Одағының елтаңбасы

12 слайд
Ашық сабақтарКеңестік Социалистік Республикалар Одағы  (Кеңес Одағы, КСРО) — Еуропада және Азияда 1922 жылдан 1991 жылға дейiн өмір сүрген мемлекет. КСРО Еуразияның 1/6 бөлiгiнде орналасты және 1917 жылдан дейін Ресейлiк империя Финляндия, Поляк патшалығының бөлiгiнсiз орналасатын және (Карстың жерi, қазіргі Түркия) кейбiр басқа аумақтағы әлемiнiң елдері арасында орналасқан ауданы бойынша өте iрi болды. 1977 жылғы Конституцияға сәйкес, КСРО бiртұтас одақ, көп ұлтты және социалистiк мемлекет болып жарияланды. Ауғанстанмен ,  Венгриямен ,  Иранмен ,  Қытаймен , (1948 жылдың 9 қыркүйегiнен)  Солтүстік Кореямен ,  Моңғол елімен ,  Норвегиямен ,  Польшамен ,  Румыниямен ,  Түркиямен ,  Финляндиямен , Чехословакиямен  және тек қана теңiздегi  АҚШ-тан ,  Швециямен  және  Жапониямен  КСРО-ның  Екiншi дүниежүзілік соғысынан  кейiн жаяу шекарасы болды. КСРО  Ресей КФСР ,  Украин КСР ,  Беларусь КСР  және Закавказ СФСР бiрiгуі жолымен 1922 жылдың 30 желтоқсанында құрылды.

13 слайд
Ашық сабақтар “ Жылнама” КСРО соғыс жылдарында ұлттық байлығының 30 пайызын жоғалтып,25-26млн азаматтарынан айрылды. 1946-1950жылдарға арналған халық шаруашылығын қалпына келтірудің төртінші бесжылдық жоспарын қабылдады.Соғыстан кейінгі алғашқы жылдардағы азық-тұліктің жетімсіздігіне 1946жылы Европалық бөлігінде құрғақшылық қосылып елдің бірсыпыра аудандарында аштық басталды. 1952 ж. Ленинград пен Мәскеуде «Ленинград ісі», «Дәрігерлер ісі» дейтін саяси науқандар қызу жүріп жатты.Ұлы жеңіс қуанышы және тұрмыс жақсарады деген сенім КС РО тұрғындарының енбек өрлеуін туғызды. 1947ж .желтоқсанда карточка жүйесі жойылды. Соғысқа қатысқандар мен соғыста қаза болғандардың отбасына әлеуметтік көмек көрсетті .1952 жылы қазанда партияның ХІХ съезі болып өтті.Ол Бүкілодақтық коммунистік Партияның атын КОКП деп өзгертті. 1953 ж .наурызда Сталин қайтыс болды. 1953ж. қыркүйекте КОКП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып,Н.С.Хрущев сайланды.Ауыл шаруашылығын маңызды мәселелерін шешу үшін,дәнді дақылдар өнімін арттыру үшін елде тың және тыңайған жерлерді игеру басталды. 1956жылы ақпанда КОКП ның ХХ съезі болып өтті.Онда Сталиннің жеке басына табынушылықты айыптап,оның зардаптарын жою,партия тұрмысының нормаларын қалпына келтіру,партиялық демократияны өрістетудің жолдарын сөз етті. КСРО өзінің Батыспен салыстырғандағы ғылыми техникалық мешеулігіне қарамастан таңқаларлық табыстарға қол жеткізді ,1954жылы Атом электр станциясы салынды, «Ленин» атомоходы суға түсірілді, 1957жылы жердің тұңғыш жасанды серігі ұшырылды. 1961жылы 12 сәуірде Кенес азаматы Ю.А.Гагариннің ғарышқа тұңғыш рет ұшуы болды.Бұл Кенес ғылымы мен техникасының жарқын жеңісі деп қабылданды. 1977жылы 7 қазанда КСРО Конститутциясы қабылданды. 1980 жылы Москвада бірінші жазғы олимпиада өткізілді. 1979 жылдың желтоқсан айынан бастап,Ауған жеріне Кеңес әскерлері енгізіліп, 1989жылды ң ақпан айында Ауғанстанннан Кеңес әскерін әкету аяқталды. 1949- 1989жылдар аралығында Семей,Павлодар,Қарағанды облыстары түйістірілген полигон сынақ аумағында 500-ге жуық, әуеде 113-ге жуық жарылыс сынақтары жүргізілген.Осылайша 1991жылы 28 тамызда Н.Ә.Назарбаев Семей полигонын жабу туралы жарлыққа қол қойды .

14 слайд
Ашық сабақтар « КСРО басшылары» КСРО тарихы Кеңес Одағы, Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы, КСРО – бұрынғы Ресей империясы аумағының шегінде 1922 – 91 ж. болған мемлекет атауы. 1924 ж. 31 қаңтарда 2-Кеңестер съезі КСРО-ның алғашқы Конституциясын бекітті 1924 жылға дейін басшылық еткен КСРО-ның алғашқы басшысы В.И.Ленин болды. 20 ғ-дың 20-жылдарының бас кезінен бастап, әсіресе, Ленин қайтыс болғаннан кейін, Кеңес Одағында билік үшін талас- тартыс басталды. Бұл күресте И.В. Сталин жеңіске жетті де, елде өзінің авторитарлық жеке билігін орната бастады. 1953 ж. көктемде Сталин қайтыс болып, үкімет билігі үшін тартыс қайта басталды. Үкімет басына келген Н.С. Хрущев партияның 20-съезінде (1956) Сталиннің жеке басына табынудың зардаптары жөнінде баяндама жасады. Саяси қуғын-сүргін құрбандары ақтала бастады. Қудалауға ұшыраған халықтардың РКФСР құрамындағы автономиялық құрылымдары қалпына келтірілді. Кеңес Одағы құрамында 15 одақтас республикалардан өзге 20 автономиялық республика, 8 автономиялық облыс, 10 ұлттық округ болды. Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығын дамытуға үлкен көңіл бөлінді. Бірақ бұл жұмыстардың барлығы тоталитарлық жүйе тәртібімен жүргізілгендіктен, ішкі қайшылықтары көп болды. Орыстандыру саясатының күшеюіне қарсылық ретінде ұлт республикаларында наразылықтар бой көрсетті. 1964 жылы 14 қазанда партия пленумы Н.С. Хрущевті елдегі ұжымдық басқарудың принциптерін бұзғаны үшін қызметтен босатты. Кеңес Одағы Коммунистік Партиясының Орталық Комитетінің Бас хатшылығына Л.И.Брежнев сайланды.Ол басшылық еткен жылдары Кеңестік экономиканың өзге салаларының арқасында Кеңес Одағының әскери өнеркәсіртік кешені дами түсті,денсаулығының нашар болғанына қарамастан Брежнев өмірінің соңына дейін билігін сақтап қалды. Л.И.Брежнев 1982 жылы қайтыс болып, басшылыққа Ю.В.Андропов келді. Бірақ 1984 жылы ол да дүние салды. Елдің және партияның басшылығы Л.Брежневтің жақын досы К.Черненкоға тиді. 1985 жылы наурызда К.Черненконың қазасынан кейін Қенес Одағы Коммунистік партиясы Орталық Комитетінің Бас хатшысы болып М.С.Горбачев сайланды. 1991жылы 25 желтоқсанда КСРО басшысы М.С.Горбачев қызметтен кететіні туралы мәлімдеп,Кремльдегі КСРо-ның Мемлкеттік Қызыл Туы төмен түсірілді,орасан аумақты 74жыл бойы билеген КСРО империясы құлады.

15 слайд
Ашық сабақтар«ТМД» 1991жылғы тамыз төңкерісінен кейін,КСРО-ның ыдырау процесі тез қарқынмен жүзеге аса бастады.1991жылы 8 желтоқсанда Минскідегі Беловеж келісімі яғни,Беларусь,РКФСР,Украина республикаларының басшылары бас қосып,мынадай мәселе қарады: • 1922жылғы КСРО-ны құру туралы келісімшартты жою • Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығын құру туралы келісімге келу 1991жылы 13 желтоқсанда Ашхабад келісімі: Орта Азия мен Қазақстан басшылары қатысып қаралған мәселе: • Беловеж келісімінде қабылданған шешімді қолдау • Алматы кездесуін жоспарлау 1991жылы 21 желтоқсанда Алматы келісімі. Қатысушы елдер: Қазақстан,Қырғызстан,Өзбекстан,Тәжікстан,Түркіменстан,РКФСР,Украйна,Беларусь,Молдава,Азербайжан,Ар мения-барлығы 11 республика,Грузия бақылаушы есебінде қатысып,мынадай мәселелер қаралды: • КСРО өмір сүруін тоқтатты. • ТМД құрылды • Ядролық қаруы бар мемлекеттер Қазақстан, РКФСР, Украина, Беларусь,ТМД-ға енетін барлық Республикалардың ұжымдық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге келісті. Кездесуге қатысушылар ішкі және сыртқы саясаттың әртүрлі салаларында ынтымақтастыққа бейілділігін растайтын, бұрынғы КСРО-ның халықаралық міндеттемелерін орындауға кепілдік жариялайтын Алматы Декларациясын қабылдады. 1993 жылы желтоқсанда Достастыққа Грузия қосылды, ал 2009 жылы 18 тамызда аталған бірлестіктен шықты. Түрікменстан – ТМД-ның қауымдастырылған мүшесі. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы мемлекет болып саналмайды. Бұл – халықаралық ұйым. Ол өзінің барлық мүшелерінің егеменді теңдігіне негізделген және 1993 жылғы 22 қаңтардағы Жарлығы бойынша әрекет жасайды. Достастықтың мүше мемлекеттері – халықаралық құқықтың дербес және теңқұқықты субъектілері. ТМД-ның құрылымы: Мемлекеттер басшыларының кеңесі, Үкіметтер басшыларының кеңесі, Сыртқы істер министрлерінің кеңесі, Экономикалық кеңес, Қорғаныс министрлерінің кеңесі, Шекаралық әскер басшыларының кеңесі, ТМД-ның Экономикалық соты, ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің парламентаралық ассамблеясы, Достастықтың жарғылық және басқа да органдарының жанындағы ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің Тұрақты өкілетті өкілдері, ТМД Экономикалық кеңесі жанындағы Экономикалық мәселелер жөніндегі комиссиясындағы Достастық мемлекеттерінің тұрақты Өкілетті өкілдері, ТМД-ның Атқарушы комитеті

16 слайд
Ашық сабақтарТерминдермен жұмыстар жүргізіледі: КСРО-Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы КОКП-Кеңес Одағының Коммунистік партиясы Қазақ КСР- Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы ТЖМК-Төтенше жағдайлар жөніндегі мемлекеттік комитет ТМ Д - Т әуелсіз мемлекеттер достығы

17 слайд
Ашық сабақтарМатематикалық ойын: берілген есептерді шығарып, нәтижесіндегі қорытынды санның тарихы туралы айту. 400*5+17-64  1953 – Сталиннің қайтыс болған жылы. 1917+74-30  1961 – Кеңес азаматы Ю.Гагариннің Ғарышқа ұшуы. 1941+1945-1922  1964 - Л.Брежневтің КСРО басшылығына келуі. 1959*2+42  2  1980 - Москвада дүниежүзілік жазғы олимпиада ойындары өтті. 1961+39  5+1945  1985 –М.С.Горбачевтің Үкімет басына келуі. 965*2+1986-1925  1991 -КСРО-ның ыдырап,ТМД-ның құрылуы

18 слайд
Ашық сабақтарКСРО құрылған уақыт 1924 жыл Тоталитарлық жүйе Халық билигі Демократия Құдалау, жаппай құғын сүргін Сталинның билікке келуі 1922ж. 30 желтоқсан Сталинның жеке басына табынушылық саясатын әшкерелеген ел басшысы Л.С. Брежнев 1964ж. 14 қазан билік басына келді Н.С.Хрущев « Адасқан оқиғалар» оқиғалар мен терминдерді сәйкестендіру.

19 слайд
Ашық сабақтар КСРО одағының басшылары 966ррррррроо 8863 « Кім жылдам» ойыны : КСРО басшыларының қызмет еткен жылдарына сәйкес суреттерін орналастыру

20 слайд
Ашық сабақтарТМД туралы пысықтау жұмыстарын жүргізу «Суреттерді сөйлетейік» берілген суреттерге сәйкес сипаттама жасу «Жылнама” « КСРО басшылары» «ТМД»

21 слайд
Ашық сабақтарКеңес Одағының экономикасы соғыстан әлсіреп шықты. Ұлы Отан соғысы. 1941-1945 жж.

22 слайд
Ашық сабақтарЕкінші дүние жүзілік соғыста КСРО-ның шығындары  27 млн-нан астам адам қаза тапты  2,5 млн-дай адам мүгедек болды  1710 қала  70 мыңнанан астам село, деревня  32 мың өнеркәсіп  65 мың километр темір жол жойылды  1876 сов...