§20. Туа біткен және жүре пайда болған иммунитет түрлері.
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Оқушы сенің
иммунитетің бар
ма?
Бар болса , онда ол
қайда орналасқан?
1 слайд
Оқушы сенің иммунитетің бар ма? Бар болса , онда ол қайда орналасқан?
2 слайд
joinmyquiz.com
4064 4352
«Ойнайық та, еске
түсірейік» әдісі.
2 слайд
joinmyquiz.com 4064 4352 «Ойнайық та, еске түсірейік» әдісі.
3 слайд
Жұқпалы аурулар,
қоздырушылар,
амёба дизентериясы,
фитофтороз,тырысқақ
(холера),күл(дифтерия),
лейшманиоз, герпес.
Бұрыңғы
кілт
сөздер:
3 слайд
Жұқпалы аурулар, қоздырушылар, амёба дизентериясы, фитофтороз,тырысқақ (холера),күл(дифтерия), лейшманиоз, герпес. Бұрыңғы кілт сөздер:
4 слайд
«Кілт сөздерді
сәйкестендіру»
A.Ауру
B.Иммуни
тет
C.Патоген
I.Ауру тудыратын ағза
II.Ағзаның немесе бір
бөлігінің қалыпты
қызметін бұзатын және
әдетте ерекше
белгілер арқылы
көрінетін жағдай
III.Ағзаны аурудан
қорғайтын қорғаныс
жүйесі
4 слайд
«Кілт сөздерді сәйкестендіру» A.Ауру B.Иммуни тет C.Патоген I.Ауру тудыратын ағза II.Ағзаның немесе бір бөлігінің қалыпты қызметін бұзатын және әдетте ерекше белгілер арқылы көрінетін жағдай III.Ағзаны аурудан қорғайтын қорғаныс жүйесі
5 слайд
«Қызықты
деректер»
•Джон Эдвард Дженнердің
жұмысы: 1796 жылы Эдвард
Дженнер бірінші болып шешекке
қарсы екпе жасап шығарды. Ол
сиыр шешегімен ауырған
әйелдер шешек ауруына қарсы
тұра алатынын байқаған. Осы
бақылауларға сүйеніп, ол алғаш
рет вакциналауды енгізді.
5 слайд
«Қызықты деректер» •Джон Эдвард Дженнердің жұмысы: 1796 жылы Эдвард Дженнер бірінші болып шешекке қарсы екпе жасап шығарды. Ол сиыр шешегімен ауырған әйелдер шешек ауруына қарсы тұра алатынын байқаған. Осы бақылауларға сүйеніп, ол алғаш рет вакциналауды енгізді.
6 слайд
«Қызықты
деректер»
•COVID-19 пандемиясы:
COVID-19 пандемиясы
вакциналардың маңыздылығын
тағы бір мәрте дәлелдеді. mRNA
технологиясына негізделген
вакциналар бірінші рет кең
ауқымда қолданылып, қысқа
уақыт ішінде вирустың таралуын
азайтуға көмектесті.
6 слайд
«Қызықты деректер» •COVID-19 пандемиясы: COVID-19 пандемиясы вакциналардың маңыздылығын тағы бір мәрте дәлелдеді. mRNA технологиясына негізделген вакциналар бірінші рет кең ауқымда қолданылып, қысқа уақыт ішінде вирустың таралуын азайтуға көмектесті.
7 слайд
§20. Туа біткен
және жүре пайда
болған иммунитет
түрлері.
8.1.3.6- аурудың
алдын алудағы
вакцинацияның
ролін бағалау.
7 слайд
§20. Туа біткен және жүре пайда болған иммунитет түрлері. 8.1.3.6- аурудың алдын алудағы вакцинацияның ролін бағалау.
8 слайд
Жасанды және табиғи
иммунитет,
Туа біткен және жүре
пайда болған иммунитет,
сарысу,
аурудың алдын алатын
вакциналар.
Жаңа
кілт
сөздер:
8 слайд
Жасанды және табиғи иммунитет, Туа біткен және жүре пайда болған иммунитет, сарысу, аурудың алдын алатын вакциналар. Жаңа кілт сөздер:
9 слайд
Функционалдық
сауаттылық:
аурудың алдын
алудағы
вакцинацияның
ролін бағалайды;
Құндылық:
«жасампаздық және
жаңашылдық»
Теориялық
білім: туа пайда
болған және
жүре пайда
болған
иммунитет
түрлерін
сипаттайды;
Практикалық
дағдылар: туа
пайда болған және
жүре пайда болған
иммунитет
түрлерін
салыстырады;
9 слайд
Функционалдық сауаттылық: аурудың алдын алудағы вакцинацияның ролін бағалайды; Құндылық: «жасампаздық және жаңашылдық» Теориялық білім: туа пайда болған және жүре пайда болған иммунитет түрлерін сипаттайды; Практикалық дағдылар: туа пайда болған және жүре пайда болған иммунитет түрлерін салыстырады;
10 слайд
Ақ қан жасушалары
арнайы антигенге
қосымша болып
табылатын
антиденелерді
шығарады.
«Бейнетүсінді
ру» әдісі.
Антиген
Антиде
не
10 слайд
Ақ қан жасушалары арнайы антигенге қосымша болып табылатын антиденелерді шығарады. «Бейнетүсінді ру» әдісі. Антиген Антиде не
11 слайд
Антиденелер
патогендердің
антигендеріне
қосылып, оларды
біріктіреді.
Процесс
11 слайд
Антиденелер патогендердің антигендеріне қосылып, оларды біріктіреді. Процесс
12 слайд
Ақ қан жасушалары
патогендерді
фагоцитоз деп
аталатын процесс
арқылы жұтады.
Процесс
Ақ қан клеткасы
12 слайд
Ақ қан жасушалары патогендерді фагоцитоз деп аталатын процесс арқылы жұтады. Процесс Ақ қан клеткасы
13 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі.
Иммунитет түрлері Сипаттамасы Мысалдар Маңызы
Туа біткен иммунитет
Туған кезде пайда болатын
иммунитет, патогендерге
қарсы дереу қорғауды
қамтамасыз етеді.
Терінің, шырышты
қабықтардың және ақ қан
клеткаларының қызметі
Инфекцияларға қарсы
алғашқы қорғаныс желісі
ретінде қызмет етеді.
Жүре пайда болған
иммунитет
Уақыт өте келе
инфекцияларға немесе
вакцинацияларға жауап
ретінде дамитын
иммунитет.
Вакцинациядан кейін
өндірілетін антиденелер
Белгілі патогендерге қарсы
ұзақ мерзімді қорғаныс
және есте сақтау ұсынады.
Вакциналар
Ауруды тудырмай,
иммундық жауапты
ынталандыратын өнімдер.
Көп ауруларға қарсы
вакцина (MMR)
Жасанды иммунитетті
қалыптастыру арқылы
инфекциялық аурулардың
алдын алуда маңызды.
Жұқпалы аурулардың
алдын алу
Вакцинация және гигиена
практикасы сияқты
аурулардың таралуын
болдырмау стратегиялары.
Қол жуу, вакцинация және
карантин
Қоғамдық денсаулықты
қорғау және аурудың
таралуын азайту үшін
маңызды.
13 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Иммунитет түрлері Сипаттамасы Мысалдар Маңызы Туа біткен иммунитет Туған кезде пайда болатын иммунитет, патогендерге қарсы дереу қорғауды қамтамасыз етеді. Терінің, шырышты қабықтардың және ақ қан клеткаларының қызметі Инфекцияларға қарсы алғашқы қорғаныс желісі ретінде қызмет етеді. Жүре пайда болған иммунитет Уақыт өте келе инфекцияларға немесе вакцинацияларға жауап ретінде дамитын иммунитет. Вакцинациядан кейін өндірілетін антиденелер Белгілі патогендерге қарсы ұзақ мерзімді қорғаныс және есте сақтау ұсынады. Вакциналар Ауруды тудырмай, иммундық жауапты ынталандыратын өнімдер. Көп ауруларға қарсы вакцина (MMR) Жасанды иммунитетті қалыптастыру арқылы инфекциялық аурулардың алдын алуда маңызды. Жұқпалы аурулардың алдын алу Вакцинация және гигиена практикасы сияқты аурулардың таралуын болдырмау стратегиялары. Қол жуу, вакцинация және карантин Қоғамдық денсаулықты қорғау және аурудың таралуын азайту үшін маңызды.
14 слайд
joinmyquiz.com
1718 2464
«Ойнайық та, түсінейік!»
әдісі.
14 слайд
joinmyquiz.com 1718 2464 «Ойнайық та, түсінейік!» әдісі.
15 слайд
«Суреттер сөйлейді»
әдісі
1.Антиген сөзіне анықтама беріп, cуретте оны
белгілеңіз
2.Антидене сөзіне анықтама беріп, cуретте оны
белгілеңіз
3.Көрсетілген патогенді қай антидене жоя алады?
Түсіндіріңіз
4.Қалған 3 антиденеге комплементарлы антиген
салыңыз
15 слайд
«Суреттер сөйлейді» әдісі 1.Антиген сөзіне анықтама беріп, cуретте оны белгілеңіз 2.Антидене сөзіне анықтама беріп, cуретте оны белгілеңіз 3.Көрсетілген патогенді қай антидене жоя алады? Түсіндіріңіз 4.Қалған 3 антиденеге комплементарлы антиген салыңыз
16 слайд
«Менен сұрақ-сенен
жауап» әдісі.
1.B-лимфоцитін және T-лимфоцитін салыстырыңыз (кем
дегенде 3 ерекшеліктері)
2.Егер ағзадағы белгілі антиген толықтай лифоциттермен
жойылса, жад жасушаларын шығарудың рөлі неде?
3.Лимфоциттердің фагоциттерден және дене жасушалардан
айырмашылығы неде?
4.Төменде адам қанының компоненттері бірілген. Бактерия
жасушасының қалдықтарын қай компоненттен таба аласыз?
16 слайд
«Менен сұрақ-сенен жауап» әдісі. 1.B-лимфоцитін және T-лимфоцитін салыстырыңыз (кем дегенде 3 ерекшеліктері) 2.Егер ағзадағы белгілі антиген толықтай лифоциттермен жойылса, жад жасушаларын шығарудың рөлі неде? 3.Лимфоциттердің фагоциттерден және дене жасушалардан айырмашылығы неде? 4.Төменде адам қанының компоненттері бірілген. Бактерия жасушасының қалдықтарын қай компоненттен таба аласыз?
17 слайд
«Орнын анықта» әдісі.
Белсенді
иммунитет
Енжарлы
иммунитет
Табиғи
иммунитет
Жасанды
иммунитет
17 слайд
«Орнын анықта» әдісі. Белсенді иммунитет Енжарлы иммунитет Табиғи иммунитет Жасанды иммунитет
18 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ
САУАТТЫЛЫҚ
ТАПСЫРМАСЫ
Тапсырма-1
Белсенді және енжарлы иммунитетке төмендегілердің
қайсысы ортақ
1.олар әрқашан ұзақ мерзімді
2.олар әрқашан есте сақтау жасушаларының белсенділігін
қамтиды
3.олар антиденелерді қамтиды
4.оларды вакцинация арқылы алуға болады
a)1 және 2
b)тек 3
c)2 және 3
d)3 және 4
Дескрипторы:
-белсенді және енжар иммунитетке тән ортақ қасиетті
анықтайды – 1 балл;
18 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ Тапсырма-1 Белсенді және енжарлы иммунитетке төмендегілердің қайсысы ортақ 1.олар әрқашан ұзақ мерзімді 2.олар әрқашан есте сақтау жасушаларының белсенділігін қамтиды 3.олар антиденелерді қамтиды 4.оларды вакцинация арқылы алуға болады a)1 және 2 b)тек 3 c)2 және 3 d)3 және 4 Дескрипторы: -белсенді және енжар иммунитетке тән ортақ қасиетті анықтайды – 1 балл;
19 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ
САУАТТЫЛЫҚ
ТАПСЫРМАСЫТапсырма-2
Ағзаға антиденелерді алудың келесі жолдары бар:
1.екпе салу арқылы
2.инфекция жұқтыру арқылы
3.нәрестенің ана сүтін ему арқылы
Осылардың қайсысы адамға белсенді иммунитет береді?
a)1 және 2
b)2 және 3
c)1 және 3
d)2 және 3
Дескрипторы:
-антиденелерді алудың жолын атайды – 1 балл;
19 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫТапсырма-2 Ағзаға антиденелерді алудың келесі жолдары бар: 1.екпе салу арқылы 2.инфекция жұқтыру арқылы 3.нәрестенің ана сүтін ему арқылы Осылардың қайсысы адамға белсенді иммунитет береді? a)1 және 2 b)2 және 3 c)1 және 3 d)2 және 3 Дескрипторы: -антиденелерді алудың жолын атайды – 1 балл;
20 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ
САУАТТЫЛЫҚ
ТАПСЫРМАСЫ
Тапсырма-3
Қызылшаға қарсы екпе алған адам ағзасында не болады?
Дескрипторы:
-қызылшаға қарсы екпе алған адамның жағдайын
сипаттайды – 1 балл;
иммуните
т түрі
жад
жасушалар
ының
түзілуі
Aенжарлы иә
Bенжарлы жоқ
Cбелсендіиә
Dбелсендіжоқ
20 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ Тапсырма-3 Қызылшаға қарсы екпе алған адам ағзасында не болады? Дескрипторы: -қызылшаға қарсы екпе алған адамның жағдайын сипаттайды – 1 балл; иммуните т түрі жад жасушалар ының түзілуі Aенжарлы иә Bенжарлы жоқ Cбелсендіиә Dбелсендіжоқ
21 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ
САУАТТЫЛЫҚ
ТАПСЫРМАСЫ
Тапсырма-4
Вакцинаның әсер ету мерзімін түсіндір.
Дескрипторы:
-вакцинаның әсер ету мерзімін түсіндіреді – 2 балл;
тиімді кезеңантиденелер
түзіледі
жад
жасушалары
түзіледі
A ұзақ
мерзімде
иә жоқ
B ұзақ
мерзімде
иә иә
C қысқа
мерзімде
жоқ жоқ
D қысқа
мерзімде
жоқ иә
21 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ Тапсырма-4 Вакцинаның әсер ету мерзімін түсіндір. Дескрипторы: -вакцинаның әсер ету мерзімін түсіндіреді – 2 балл; тиімді кезеңантиденелер түзіледі жад жасушалары түзіледі A ұзақ мерзімде иә жоқ B ұзақ мерзімде иә иә C қысқа мерзімде жоқ жоқ D қысқа мерзімде жоқ иә
22 слайд
Кері байланыс: «БББ»
Білгенім.....
Білдім.....
Білгім келеді....
Үйге: §21. Қан топтары
және қан құю. Резус-
фактор
22 слайд
Кері байланыс: «БББ» Білгенім..... Білдім..... Білгім келеді.... Үйге: §21. Қан топтары және қан құю. Резус- фактор