§23. Бейтарап, қышқыл және сілтілі орта
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
«Ойнайық та, еске
түсірейік»
https://
wordwall.net/ru/re
source/81794934
1 слайд
«Ойнайық та, еске түсірейік» https:// wordwall.net/ru/re source/81794934
2 слайд
Бұрыңғы кілт
сөздер:
Органикалық
заттар
Бейорганикалық
заттар
2 слайд
Бұрыңғы кілт сөздер: Органикалық заттар Бейорганикалық заттар
3 слайд
«Миға
шабуыл
сұрағы»
Тағамның
үйлесімділігі
н
қалай
сақтауға
болады?
3 слайд
«Миға шабуыл сұрағы» Тағамның үйлесімділігі н қалай сақтауға болады?
4 слайд
«Қызықты
деректер»
•Лимон және сірке суы: Лимон шырыны мен
сірке суы қышқыл ортаның классикалық
мысалдары болып табылады, себебі олардың
құрамында қышқылдар бар (лимон қышқылы және
сірке қышқылы). Лимон шырынының рН мәні 2–3
аралығында, ал сірке суының рН мәні шамамен
2.5-3.
4 слайд
«Қызықты деректер» •Лимон және сірке суы: Лимон шырыны мен сірке суы қышқыл ортаның классикалық мысалдары болып табылады, себебі олардың құрамында қышқылдар бар (лимон қышқылы және сірке қышқылы). Лимон шырынының рН мәні 2–3 аралығында, ал сірке суының рН мәні шамамен 2.5-3.
5 слайд
«Қызықты
деректер»
•Тұщы су: Көптеген өзендер мен көлдердің
суы бейтарап рН мәніне ие (рН ≈ 7). Бұл оның
таза, қышқыл немесе сілтілі әсер етпейтінін
білдіреді.
5 слайд
«Қызықты деректер» •Тұщы су: Көптеген өзендер мен көлдердің суы бейтарап рН мәніне ие (рН ≈ 7). Бұл оның таза, қышқыл немесе сілтілі әсер етпейтінін білдіреді.
6 слайд
«Қызықты
деректер»
•Ас содасы (натрий гидрокарбонаты ): Ол
сілтілі ортаға жатады және рН мәні шамамен 8–9.
Ас содасын асқазанның қышқылдығын азайту
үшін қолдануға болады.
•Адам ағзасы: Қанның рН мәні сәл сілтілі,
шамамен 7.35–7.45. Бұл ағзаның дұрыс жұмыс
істеуі үшін өте маңызды.
6 слайд
«Қызықты деректер» •Ас содасы (натрий гидрокарбонаты ): Ол сілтілі ортаға жатады және рН мәні шамамен 8–9. Ас содасын асқазанның қышқылдығын азайту үшін қолдануға болады. •Адам ағзасы: Қанның рН мәні сәл сілтілі, шамамен 7.35–7.45. Бұл ағзаның дұрыс жұмыс істеуі үшін өте маңызды.
7 слайд
§23. Бейтарап, қышқыл және
сілтілі орта
6.3.2.2 тірі және өлі табиғатта
қышқыл, сілтілі және
бейтарап ортаны айыра
біледі және әмбебап
индикатор көмегімен ортаны
анықтау;
7 слайд
§23. Бейтарап, қышқыл және сілтілі орта 6.3.2.2 тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтау;
8 слайд
Құндылық:
«жасампаздық және
жаңашылдық»
Теориялық
білім: тірі және
өлі табиғатта
қышқыл, сілтілі
және бейтарап
ортаны
сипаттайды;
Практикалық
дағдылар: тірі
және өлі
табиғатта
қышқыл, сілтілі
және бейтарап
ортаны әмбебап
индикатор
көмегімен ортаны
анықтайды;
Функционалды
қ сауаттылық :
тірі және өлі
табиғатта
қышқыл, сілтілі
және бейтарап
ортаны айыра
біледі;
8 слайд
Құндылық: «жасампаздық және жаңашылдық» Теориялық білім: тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны сипаттайды; Практикалық дағдылар: тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; Функционалды қ сауаттылық : тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі;
9 слайд
«Бейнетүсіндіру»
әдісі.
Зат pH Деңгейі Түр Орта түрі
Таза Су 7 Нейтралды Тірі және Тірі Емес
Лимон Сусыны 2 Қышқыл Тірі
Ас содасы 9 Сілтілі Тірі Емес
Уксус 3 Қышқыл Тірі
Теңіз Суы 8 Сілтілі Тірі Емес
Сүт 6.5 Аздап Қышқыл Тірі
Сабын 12 Сілтілі Тірі Емес
Кока-Кола 2.5 Қышқыл Тірі
Қан 7.4 Аздап Сілтілі Тірі
Кәріз Тазартқышы13 Сілтілі Тірі Емес
9 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Зат pH Деңгейі Түр Орта түрі Таза Су 7 Нейтралды Тірі және Тірі Емес Лимон Сусыны 2 Қышқыл Тірі Ас содасы 9 Сілтілі Тірі Емес Уксус 3 Қышқыл Тірі Теңіз Суы 8 Сілтілі Тірі Емес Сүт 6.5 Аздап Қышқыл Тірі Сабын 12 Сілтілі Тірі Емес Кока-Кола 2.5 Қышқыл Тірі Қан 7.4 Аздап Сілтілі Тірі Кәріз Тазартқышы13 Сілтілі Тірі Емес
10 слайд
«Ойнайық та,
түсінейік!»
https://
quizizz.com/join?g
c=68831653
10 слайд
«Ойнайық та, түсінейік!» https:// quizizz.com/join?g c=68831653
11 слайд
ЗЕРТХАНАЛЫҚ
ЖҰМЫС
Мақсаттар:
Заттарды қышқыл, сілтілі немесе нейтрал ретінде анықтау және классификациялау.
Әр түрлі ерітінділердің pH деңгейін анықтау үшін әмбебап индикаторды пайдалану.
pH-тың табиғат пен күнделікті өмірдегі маңыздылығын түсіну.
Қажетті материалдар:
Әмбебап индикатор ерітіндісі (немесе pH индикатор қағазы)
Анық пластик кесе
Әртүрлі тұрмыстық заттар (мысалы, лимон шырыны, сода ерітіндісі, сірке суы,
сабын ерітіндісі, дистилденген су)
pH шкаласы картасы
Қауіпсіздік көзілдірігі
Қолғаптар (қосымша)
Тазалау үшін қағаз сүлгілер
Маркерлер мен жапсырмалар
11 слайд
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС Мақсаттар: Заттарды қышқыл, сілтілі немесе нейтрал ретінде анықтау және классификациялау. Әр түрлі ерітінділердің pH деңгейін анықтау үшін әмбебап индикаторды пайдалану. pH-тың табиғат пен күнделікті өмірдегі маңыздылығын түсіну. Қажетті материалдар: Әмбебап индикатор ерітіндісі (немесе pH индикатор қағазы) Анық пластик кесе Әртүрлі тұрмыстық заттар (мысалы, лимон шырыны, сода ерітіндісі, сірке суы, сабын ерітіндісі, дистилденген су) pH шкаласы картасы Қауіпсіздік көзілдірігі Қолғаптар (қосымша) Тазалау үшін қағаз сүлгілер Маркерлер мен жапсырмалар
12 слайд
ЗЕРТХАНАЛЫҚ
ЖҰМЫС Қауіпсіздік шаралары:
• Эксперимент кезінде көздеріңізді қорғау үшін әрдайым
қауіпсіздік көзілдірігін киіңіз.
• Егер теріңіз сезімтал болса немесе күшті қышқылдар мен
негіздерді өңдейтін болсаңыз, қолғап киіңіз.
• Кез келген төгілуді дереу тазалаңыз, сырғып кетуді немесе
химиялық реакцияларды болдырмау үшін.
• Заттарды жою бойынша мектеп саясаттарына сәйкес болыңыз.
12 слайд
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС Қауіпсіздік шаралары: • Эксперимент кезінде көздеріңізді қорғау үшін әрдайым қауіпсіздік көзілдірігін киіңіз. • Егер теріңіз сезімтал болса немесе күшті қышқылдар мен негіздерді өңдейтін болсаңыз, қолғап киіңіз. • Кез келген төгілуді дереу тазалаңыз, сырғып кетуді немесе химиялық реакцияларды болдырмау үшін. • Заттарды жою бойынша мектеп саясаттарына сәйкес болыңыз.
13 слайд
ЗЕРТХАНАЛЫҚ
ЖҰМЫС
Жұмыс барысы:
1.Дайындық:
o Барлық материалдарды жинаңыз және жұмыс орнын орнатыңыз.
o Әрбір пластик кесені сынақтан өтетін заттың атымен жапсырма қойыңыз.
2.Заттарды тестілеу:
o Әр тұрмыстық заттан (шамамен 10 мЛ) кесе ішіне аз мөлшер құйыңыз.
o Әр кесеге бірнеше тамшы әмбебап индикатор қосыңыз.
o Түс өзгерісін бақылап, pH шкаласы картасымен салыстырыңыз.
3.Бақылауларды жазу:
o Зат, байқалған түс және сәйкес pH деңгейін жазу үшін кесте жасаңыз.
o Топпен өз нәтижелеріңізді талқылаңыз.
4.Сыныптық талқылау:
o Нәтижелеріңізді сыныппен бөлісіңіз.
o Әртүрлі pH деңгейлерінің тірі организмдер мен қоршаған ортаға әсері туралы талқылаңыз.
13 слайд
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС Жұмыс барысы: 1.Дайындық: o Барлық материалдарды жинаңыз және жұмыс орнын орнатыңыз. o Әрбір пластик кесені сынақтан өтетін заттың атымен жапсырма қойыңыз. 2.Заттарды тестілеу: o Әр тұрмыстық заттан (шамамен 10 мЛ) кесе ішіне аз мөлшер құйыңыз. o Әр кесеге бірнеше тамшы әмбебап индикатор қосыңыз. o Түс өзгерісін бақылап, pH шкаласы картасымен салыстырыңыз. 3.Бақылауларды жазу: o Зат, байқалған түс және сәйкес pH деңгейін жазу үшін кесте жасаңыз. o Топпен өз нәтижелеріңізді талқылаңыз. 4.Сыныптық талқылау: o Нәтижелеріңізді сыныппен бөлісіңіз. o Әртүрлі pH деңгейлерінің тірі организмдер мен қоршаған ортаға әсері туралы талқылаңыз.
14 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР
Бос орындарды толтырыңыз:
1.__ ортада pH деңгейі 7 болады.
2.Сірке суы __ ортаға мысал бола алады.
3.Ас содасы суда ерігенде __ орта жасайды.
4.Әмбебап индикатор __ ортада қызыл түске
боялады.
5.__ орта әмбебап индикатордың түсін
өзгертпейді.
Кілт сөздер: қышқыл, бейтарап, сірке суы, сілтілі,
ас содасы
14 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР Бос орындарды толтырыңыз: 1.__ ортада pH деңгейі 7 болады. 2.Сірке суы __ ортаға мысал бола алады. 3.Ас содасы суда ерігенде __ орта жасайды. 4.Әмбебап индикатор __ ортада қызыл түске боялады. 5.__ орта әмбебап индикатордың түсін өзгертпейді. Кілт сөздер: қышқыл, бейтарап, сірке суы, сілтілі, ас содасы
15 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР
Көп таңдаулы сұрақтар: Әр сұрақ үшін дұрыс жауапты таңдаңыз.
1.Қай pH деңгейі бейтарап ортаны көрсетеді?
oA) 3
oB) 7
oC) 10
oD) 14
2.Қай зат қышқыл ортаны жасау үшін қолданылады?
oA) Сабын
oB) Лимон шырыны
oC) Аммиак
oD) Тұз
3.Әмбебап индикатор сілтілі ортада қандай түске боялады?
oA) Қызыл
oB) Жасыл
oC) Көк
oD) Сары
15 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР Көп таңдаулы сұрақтар: Әр сұрақ үшін дұрыс жауапты таңдаңыз. 1.Қай pH деңгейі бейтарап ортаны көрсетеді? oA) 3 oB) 7 oC) 10 oD) 14 2.Қай зат қышқыл ортаны жасау үшін қолданылады? oA) Сабын oB) Лимон шырыны oC) Аммиак oD) Тұз 3.Әмбебап индикатор сілтілі ортада қандай түске боялады? oA) Қызыл oB) Жасыл oC) Көк oD) Сары
16 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР
Ашық сұрақтар: Келесі сұрақтарға толық сөйлемдермен жауап
беріңіз:
1.Әмбебап индикатор ортаның түрін қалай анықтауға
көмектеседі?
________________________________________
2.Күнделікті өмірде қышқыл ортаны қай жағдайда кездестіруге
болады?
________________________________________
3.Қышқыл, сілтілі және бейтарап орталардың айырмашылығын
білу неге маңызды?
________________________________________
16 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР Ашық сұрақтар: Келесі сұрақтарға толық сөйлемдермен жауап беріңіз: 1.Әмбебап индикатор ортаның түрін қалай анықтауға көмектеседі? ________________________________________ 2.Күнделікті өмірде қышқыл ортаны қай жағдайда кездестіруге болады? ________________________________________ 3.Қышқыл, сілтілі және бейтарап орталардың айырмашылығын білу неге маңызды? ________________________________________
17 слайд
Кері байланыс:
Үй жұмысы: §24. Бейтараптандыру
реакциялары.
17 слайд
Кері байланыс: Үй жұмысы: §24. Бейтараптандыру реакциялары.
18 слайд
ТЫҢДАҒАНЫҢ
ЫЗҒА РАХМЕТ!
18 слайд
ТЫҢДАҒАНЫҢ ЫЗҒА РАХМЕТ!
19 слайд
RESOURCE
PAGE
Use these elements in your presentation to
keep it looking cohesive!
set:nAFNCJtI
fRU
set:nAFj0HI
b2kA
19 слайд
RESOURCE PAGE Use these elements in your presentation to keep it looking cohesive! set:nAFNCJtI fRU set:nAFj0HI b2kA