§23. Мембраналық рецепторлар арқылы гормондық сигналдардың берілуі.
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Басқару жүйесі
Реттелуші модулятор
Эффектор
Гомеостаз
Детектор
- Кілт сөздердің
мазмұнын
сипаттайды- 5 балл;
Кілт
сөздер
Дескриптор
:
«Бір қадам
алға..» әдісі
үй жұмысын пысықтау мақсатында тапсырма
беру.
1 слайд
Басқару жүйесі Реттелуші модулятор Эффектор Гомеостаз Детектор - Кілт сөздердің мазмұнын сипаттайды- 5 балл; Кілт сөздер Дескриптор : «Бір қадам алға..» әдісі үй жұмысын пысықтау мақсатында тапсырма беру.
2 слайд
Денедегі жасушалар мен
тіндердің белсенділігіне әсер
ететін бездер арқылы қанға
шығарылатын химиялық
молекула дегеніміз не?
Қандай гормон өндіріледі
басқаратын қалқанша безі
базальды метаболизм
жылдамдығы, энергияның
бөлінуі және өсуі мен дамуы
үшін?
Қандай гормон ерлердің
дауысы тереңдеу, бет пен
жамбас шаштары, бұлшықет
пен сүйек күшінің өсуі
сияқты даму өзгерістерін
бақылайды?
Қандай гормон әйелдердің
сүт бездерінің дамуы және
етеккірдің басталуын
білдіретін жұмыртқа
жасушаларының бөлінуі
сияқты даму өзгерістерін
бақылайды?
Қандай гормон мақсатты
өмірлік маңызды
органдарды және
ағзаның сыни
жағдайларда жылдам
әрекет етуіне мүмкіндік
береді?
?
?
?
?
?
Жылда
м шолу!
2 слайд
Денедегі жасушалар мен тіндердің белсенділігіне әсер ететін бездер арқылы қанға шығарылатын химиялық молекула дегеніміз не? Қандай гормон өндіріледі басқаратын қалқанша безі базальды метаболизм жылдамдығы, энергияның бөлінуі және өсуі мен дамуы үшін? Қандай гормон ерлердің дауысы тереңдеу, бет пен жамбас шаштары, бұлшықет пен сүйек күшінің өсуі сияқты даму өзгерістерін бақылайды? Қандай гормон әйелдердің сүт бездерінің дамуы және етеккірдің басталуын білдіретін жұмыртқа жасушаларының бөлінуі сияқты даму өзгерістерін бақылайды? Қандай гормон мақсатты өмірлік маңызды органдарды және ағзаның сыни жағдайларда жылдам әрекет етуіне мүмкіндік береді? ? ? ? ? ? Жылда м шолу!
3 слайд
§23. Мембраналық
рецепторлар арқылы
гормондық
сигналдардың берілуі.
11.1.7.2 -
гормондардың әсер
ету механизмін
түсіндіру;
3 слайд
§23. Мембраналық рецепторлар арқылы гормондық сигналдардың берілуі. 11.1.7.2 - гормондардың әсер ету механизмін түсіндіру;
4 слайд
Теориялық білім:
гормондардың әсер
ету механизмін
сипаттайды;
Құндылық:
«жасампаздық және
жаңашылдық»
Практикалық
дағдылар:
гормондардың
әсер ету
механизмін
салыстырады;
Функционалды
қ сауаттылық:
гормондардың
әсер ету
механизмін
түсіндіреді;
4 слайд
Теориялық білім: гормондардың әсер ету механизмін сипаттайды; Құндылық: «жасампаздық және жаңашылдық» Практикалық дағдылар: гормондардың әсер ету механизмін салыстырады; Функционалды қ сауаттылық: гормондардың әсер ету механизмін түсіндіреді;
5 слайд
«Қызықты
деректер мен
оқиғалар»
Адреналин және
“Ұш немесе
күрес” реакциясы
Адреналин гормоны – адамның немесе
жануардың стресс жағдайларында жылдам
әрекет етуге көмектесетін маңызды гормон. Бұл
гормон жасуша мембранасындағы бета-
адренорецепторларға байланысып, сигналды
беру механизмін бастайды. Соның нәтижесінде
жүрек соғу жиілігі артады, қан қысымы
жоғарылайды, бұлшықеттердің жұмысқа
қабілеті жақсарады. Мұндай физиологиялық
өзгерістер адамға немесе жануарға тез арада
қашып құтылуға немесе шабуыл жасауға
мүмкіндік береді.
5 слайд
«Қызықты деректер мен оқиғалар» Адреналин және “Ұш немесе күрес” реакциясы Адреналин гормоны – адамның немесе жануардың стресс жағдайларында жылдам әрекет етуге көмектесетін маңызды гормон. Бұл гормон жасуша мембранасындағы бета- адренорецепторларға байланысып, сигналды беру механизмін бастайды. Соның нәтижесінде жүрек соғу жиілігі артады, қан қысымы жоғарылайды, бұлшықеттердің жұмысқа қабілеті жақсарады. Мұндай физиологиялық өзгерістер адамға немесе жануарға тез арада қашып құтылуға немесе шабуыл жасауға мүмкіндік береді.
6 слайд
«Қызықты
деректер мен
оқиғалар»
•Инсулин және
қант диабеті
Инсулин гормоны қандағы қант деңгейін
реттейтін маңызды гормон. Ол жасуша
мембранасындағы инсулин рецепторларына
байланысып, жасушалардың глюкозаны
қабылдауына және пайдалануына ықпал етеді.
Қант диабеті сияқты аурулар кезінде бұл
механизм бұзылады – яғни инсулиннің
рецепторлармен байланысуы әлсірейді немесе
мүлдем болмайды. Бұл қандағы қант деңгейінің
жоғарылауына және денсаулықтың
нашарлауына әкеледі.
6 слайд
«Қызықты деректер мен оқиғалар» •Инсулин және қант диабеті Инсулин гормоны қандағы қант деңгейін реттейтін маңызды гормон. Ол жасуша мембранасындағы инсулин рецепторларына байланысып, жасушалардың глюкозаны қабылдауына және пайдалануына ықпал етеді. Қант диабеті сияқты аурулар кезінде бұл механизм бұзылады – яғни инсулиннің рецепторлармен байланысуы әлсірейді немесе мүлдем болмайды. Бұл қандағы қант деңгейінің жоғарылауына және денсаулықтың нашарлауына әкеледі.
7 слайд
Түйіндем
е
Гормон
Бұл қанға шығарылатын химиялық молекулалар
бездер арқылы – бұл біздің денеміздегі жасушалар мен
тіндердің белсенділігіне әсер етеді.
Тироксин
Базальды
метаболизм
жылдамдығын,
энергияның
бөлінуін, өсу
мен дамуды
бақылайтын
қалқанша безі
шығаратын
гормон.
Эстроген
Бұл әйелдердегі сүт
бездерінің дамуы
және етеккірдің
басталуын білдіретін
жұмыртқа
жасушаларының
босатылуы сияқты
даму өзгерістерін
бақылайды.
Тестостерон
Бұл терең дауыс, бет
пен жамбас шашы,
бұлшықет пен сүйек
күшінің өсуі сияқты
ерлердің
дамуындағы
өзгерістерді
бақылайды.
Адреналин
Бұл гормон
өмірлік маңызды
органдарға
бағытталған
және денеге
мүмкіндік береді
сыни
жағдайларда
жылдам әрекет
ету.
7 слайд
Түйіндем е Гормон Бұл қанға шығарылатын химиялық молекулалар бездер арқылы – бұл біздің денеміздегі жасушалар мен тіндердің белсенділігіне әсер етеді. Тироксин Базальды метаболизм жылдамдығын, энергияның бөлінуін, өсу мен дамуды бақылайтын қалқанша безі шығаратын гормон. Эстроген Бұл әйелдердегі сүт бездерінің дамуы және етеккірдің басталуын білдіретін жұмыртқа жасушаларының босатылуы сияқты даму өзгерістерін бақылайды. Тестостерон Бұл терең дауыс, бет пен жамбас шашы, бұлшықет пен сүйек күшінің өсуі сияқты ерлердің дамуындағы өзгерістерді бақылайды. Адреналин Бұл гормон өмірлік маңызды органдарға бағытталған және денеге мүмкіндік береді сыни жағдайларда жылдам әрекет ету.
8 слайд
«Бейнетүсіндіру»
әдісі.
8 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі.
9 слайд
«Бейнетүсіндіру»
әдісі.
Химиялық топ Гормон Негізгі көзі
Пептидтер және
нәруыздар
Либериндер мен статиндер
Өсу гормоны
Фолликулстимулдеуші гормон
Лютеин гормоны
Пролактин
Тиреостимулдеуші гормон
Адренокортикотропты гормон
Окситоцин
АДГ (вазопрессин)
Паратгормон
Кальцитонин
Инсулин
Глюкагон
Гастрин
Секретин
Гипоталамус
Гипофиздің алдыңғы бөлігі
Гипофиздің артқы бөлігі
Қалқаншамаңы безі
Қалқанша безі
Лангергенс аралшалары
(ұйқы безі)
Асқазанның шырышы
Онекіелі ішек шырышы
9 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Химиялық топ Гормон Негізгі көзі Пептидтер және нәруыздар Либериндер мен статиндер Өсу гормоны Фолликулстимулдеуші гормон Лютеин гормоны Пролактин Тиреостимулдеуші гормон Адренокортикотропты гормон Окситоцин АДГ (вазопрессин) Паратгормон Кальцитонин Инсулин Глюкагон Гастрин Секретин Гипоталамус Гипофиздің алдыңғы бөлігі Гипофиздің артқы бөлігі Қалқаншамаңы безі Қалқанша безі Лангергенс аралшалары (ұйқы безі) Асқазанның шырышы Онекіелі ішек шырышы
10 слайд
«Бейнетүсіндіру»
әдісі.
Аминдер Адреналин
Норадреналин
Тироксин
Трииодтиронин
Бүйрекүсті безінің милы қабаты
Бүйрекүсті безінің милы қабаты мен
симпатикалық жүйке жүйесі
Қалқанша безі
Стероид
Тестостерон
Эстроген
Прогестерон
Кортикостероидтер
Аталық безі
Аналық без және плацента
Бүйрекүсті безінің қыртысты қабаты
Май
қышқылдары
Простагландиндер Көптеген ұлпалар
10 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Аминдер Адреналин Норадреналин Тироксин Трииодтиронин Бүйрекүсті безінің милы қабаты Бүйрекүсті безінің милы қабаты мен симпатикалық жүйке жүйесі Қалқанша безі Стероид Тестостерон Эстроген Прогестерон Кортикостероидтер Аталық безі Аналық без және плацента Бүйрекүсті безінің қыртысты қабаты Май қышқылдары Простагландиндер Көптеген ұлпалар
11 слайд
«Кинометафора» әдісі.
https://
drive.google.com/file/d/1
E4u_Vjj0iaY0TnnsRaskol
Cgt7YuCou5/view?usp=d
rive_link
11 слайд
«Кинометафора» әдісі. https:// drive.google.com/file/d/1 E4u_Vjj0iaY0TnnsRaskol Cgt7YuCou5/view?usp=d rive_link
12 слайд
1-топ/жұп: «
Пептидті
және
нәруызды
гормондар»
2-топ/жұп: «
Аминдік
гормондар»
3-топ/жұп: «
Стероидты
гормондар»
4-топ/жұп
: «Май
қышқылдары
на
жататын
гормондар»
Оқушылар өздеріне берілген тақырыптар
бойынша гормондардың әсер ету механизмін
түсіндіру керек.
«Ерекшелігі неде?»
12 слайд
1-топ/жұп: « Пептидті және нәруызды гормондар» 2-топ/жұп: « Аминдік гормондар» 3-топ/жұп: « Стероидты гормондар» 4-топ/жұп : «Май қышқылдары на жататын гормондар» Оқушылар өздеріне берілген тақырыптар бойынша гормондардың әсер ету механизмін түсіндіру керек. «Ерекшелігі неде?»
13 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ
ТАПСЫРМАЛАРТапсырма
1 (а) Адреналин гормонының гомеостазға әсерін кестеге толтырыңыз
Бауыр Жүрек Тері Өкпе
Адренал
ин
13 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРТапсырма 1 (а) Адреналин гормонының гомеостазға әсерін кестеге толтырыңыз Бауыр Жүрек Тері Өкпе Адренал ин
14 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ
ТАПСЫРМАЛАР(ә) 5.1 графикті пайдаланып, адреналин гормонының қанда глюкоза мөлшерін арттыруға әсер ету механизмін
сипаттаңыз
14 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР(ә) 5.1 графикті пайдаланып, адреналин гормонының қанда глюкоза мөлшерін арттыруға әсер ету механизмін сипаттаңыз
15 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ
ТАПСЫРМАЛАР
Тапсырма.
•2.Адреналин ағзада бірнеше эффектіні тудырады, солардың бірі – жүрек соғуы жиілігінің
артуы.
•
•(а) Адреналин гормонын бөлетін безді
атаңыз ......................................................................................... [1]
•
•(ә) Ағзаның мобилділігі үшін қандағы глюкозаның концентрациясының жоғарылауы қажет
болады.
15 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР Тапсырма. •2.Адреналин ағзада бірнеше эффектіні тудырады, солардың бірі – жүрек соғуы жиілігінің артуы. • •(а) Адреналин гормонын бөлетін безді атаңыз ......................................................................................... [1] • •(ә) Ағзаның мобилділігі үшін қандағы глюкозаның концентрациясының жоғарылауы қажет болады.
16 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
БАҒАЛАУ
ТАПСЫРМАЛАР
3.1 суретте адреналин гормонының қанда глюкоза мөлшерін арттыруға әсер ету
механизмі сызба түрінде ұсынылған.
•Адреналин гормонының қандағы глюкоза
мөлшерін арттыру механизмін
«Адреналин» гормонынан бастап, суреттегі
X, Y, Z, W заттарын атай отырып, реттілікпен
толық сипаттаңыз.
16 слайд
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР 3.1 суретте адреналин гормонының қанда глюкоза мөлшерін арттыруға әсер ету механизмі сызба түрінде ұсынылған. •Адреналин гормонының қандағы глюкоза мөлшерін арттыру механизмін «Адреналин» гормонынан бастап, суреттегі X, Y, Z, W заттарын атай отырып, реттілікпен толық сипаттаңыз.
17 слайд
Кері байланыс Үй жұмысы
1 2
1,2-«Бүгін сабақта зерттедім»
3- «Бүгінгі сабақта маған түсіну
қиынға соқты»
4-«Менің жеңісім»
§24. Инсулин мен эстроген
мысалдарында гормондардың
нысана-жасушаларға әсер ету
механизмі.
Білім
алушылар...
17 слайд
Кері байланыс Үй жұмысы 1 2 1,2-«Бүгін сабақта зерттедім» 3- «Бүгінгі сабақта маған түсіну қиынға соқты» 4-«Менің жеңісім» §24. Инсулин мен эстроген мысалдарында гормондардың нысана-жасушаларға әсер ету механизмі. Білім алушылар...
18 слайд
Бақытты дизайн! Ұсыныс алдында бұл бетті жоюды ұмытпаңыз.
Ресурс беті
Text here
18 слайд
Бақытты дизайн! Ұсыныс алдында бұл бетті жоюды ұмытпаңыз. Ресурс беті Text here