Материалдар / 3.5. Тасмола археологиялық мәдениеті. (1- сабақ)

3.5. Тасмола археологиялық мәдениеті. (1- сабақ)

Материал туралы қысқаша түсінік

Археологиялық ескерткіштерді сипаттай отырып «мұртты» обалар құрылысының ерекшелігін, обалардың шығу тарихын түсіндіру.

Джаксылыкова Разия Джуманиязовна

26 Наурыз 2024

215

2 рет жүктелген

Қазақстан тарихы Презентация 5 сынып

Материал тегін

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 14

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: §3.5. Тасмола археологиялық мәдениеті. (1- сабақ)

1 слайд

Сабақтың тақырыбы: §3.5. Тасмола археологиялық мәдениеті. (1- сабақ)

2 слайд
• Б.з.д. V ІІ – ІІІ ғасырларда Орталық Қазақстан аумағын мекендеген адамдар ерекше жерлеу құрылыстарын қалдырған. • Олар шартты түрде «мұртты» обалар деп аталады.

2 слайд

• Б.з.д. V ІІ – ІІІ ғасырларда Орталық Қазақстан аумағын мекендеген адамдар ерекше жерлеу құрылыстарын қалдырған. • Олар шартты түрде «мұртты» обалар деп аталады.

3 слайд
• Обалар үлкен, кіші қорғандардан және шығыс бағытта доғаланған тізбек тастардан тұрады. • Тас тізбектердің ұзындығы 20 метрден 200 метрге дейін созылған.

3 слайд

• Обалар үлкен, кіші қорғандардан және шығыс бағытта доғаланған тізбек тастардан тұрады. • Тас тізбектердің ұзындығы 20 метрден 200 метрге дейін созылған.

4 слайд
• Тізбектер мұртқа ұқсас болғандықтан археологиялық ескерткішті зерттеуші ғалымдар «мұртты» обалар деп атаған. • Ең алғашқы ескерткіш Павлодар облысы, Екібастұз ауданы, Тасмола деген жерден табылған соң, археологиялық ескерткіш кешені Тасмола мәдениеті деп аталды.

4 слайд

• Тізбектер мұртқа ұқсас болғандықтан археологиялық ескерткішті зерттеуші ғалымдар «мұртты» обалар деп атаған. • Ең алғашқы ескерткіш Павлодар облысы, Екібастұз ауданы, Тасмола деген жерден табылған соң, археологиялық ескерткіш кешені Тасмола мәдениеті деп аталды.

5 слайд
• Қазақстан аумағында 300 – ден астам «мұртты» оба ескерткіштері анықталды. • Олардың тараған аумағы – Орталық, Солтүстік және Шығыс Қазақстан жерлері. • «Мұртты» обалардың көпшілігі Орталық және Солтүстік Қазақстан аймақтарында шоғырланған. • Геродот мәліметтеріне сүйене отырып ғалымдар Сарыарқаның солтүстік – батысын аргипейлер, орталығын исседондар, шығысын аримаспылар мекендеген деп болжам жасады.

5 слайд

• Қазақстан аумағында 300 – ден астам «мұртты» оба ескерткіштері анықталды. • Олардың тараған аумағы – Орталық, Солтүстік және Шығыс Қазақстан жерлері. • «Мұртты» обалардың көпшілігі Орталық және Солтүстік Қазақстан аймақтарында шоғырланған. • Геродот мәліметтеріне сүйене отырып ғалымдар Сарыарқаның солтүстік – батысын аргипейлер, орталығын исседондар, шығысын аримаспылар мекендеген деп болжам жасады.

6 слайд
• «Мұртты обалар» — көне қорымдар тобы, • сақ дәуірінің аса ірі ескерткіші. • Алматы облысы Іле өзенінің • жағалауынан 3 км жерде, Желшағыр • тауының бөктеріндегі Шылбыр • қойнауында.

6 слайд

• «Мұртты обалар» — көне қорымдар тобы, • сақ дәуірінің аса ірі ескерткіші. • Алматы облысы Іле өзенінің • жағалауынан 3 км жерде, Желшағыр • тауының бөктеріндегі Шылбыр • қойнауында.

7 слайд
«Мұртты» обалардың төрт түрі кездеседі Бірінші түрі – үлкендеу қорғанның шығыс жағынан салыеған кішілеу қорған обалар. Кіші қорғанның шығыс жағынан «мұрт» сияқты тас тізбек кетеді .

7 слайд

«Мұртты» обалардың төрт түрі кездеседі Бірінші түрі – үлкендеу қорғанның шығыс жағынан салыеған кішілеу қорған обалар. Кіші қорғанның шығыс жағынан «мұрт» сияқты тас тізбек кетеді .

8 слайд
• Екінші түрі – екі қорған оңтүстіктен солтүстікке қарай қатар салынады және екі қорғанның оңтүстік және солтүстік шегінен шығысқа қарай мұрт (доға) сияқты тас құрылыс жүргізіледі.

8 слайд

• Екінші түрі – екі қорған оңтүстіктен солтүстікке қарай қатар салынады және екі қорғанның оңтүстік және солтүстік шегінен шығысқа қарай мұрт (доға) сияқты тас құрылыс жүргізіледі.

9 слайд
• Үшінші түрінде – алдымен бір үлкендеу қорған салынады, соның үстінен тағы бір кіші қорған тұрғызылады.Үлкен қорғанның шығыс жағынан тас «мұрт» жасалады .

9 слайд

• Үшінші түрінде – алдымен бір үлкендеу қорған салынады, соның үстінен тағы бір кіші қорған тұрғызылады.Үлкен қорғанның шығыс жағынан тас «мұрт» жасалады .

10 слайд
• Төртінші түрі – үшіншіге ұқсас, яғни бірінің үстінен бірі салынған екі қорғаннан тұрады.

10 слайд

• Төртінші түрі – үшіншіге ұқсас, яғни бірінің үстінен бірі салынған екі қорғаннан тұрады.

11 слайд
М.Қ. Қыдырбаев (1932 - 1982) • Көрінекті ғалым, археолог, Тасмола мәдениетін алғаш зерттеуші.

11 слайд

М.Қ. Қыдырбаев (1932 - 1982) • Көрінекті ғалым, археолог, Тасмола мәдениетін алғаш зерттеуші.

12 слайд

13 слайд
Үй жұмысы: • Тақырыпты оқу.

13 слайд

Үй жұмысы: • Тақырыпты оқу.