1 слайд
« Мектеп жасына дейінгі шағын орталығы бар №40 жалпы білім беретін орта мектеп »
мемлекеттік коммуналдық мекемесі
Сабақ тақырыбы: Табиғи және жасанды
экожүйелер
Сабақ мақсаты: табиғи және жасанды экожүйені салыстыру
Жаратылыстану пәні мұғалімі: Абдраманқұл Н.Б.
2 слайд
Экологиялық жүйе немесе экожүйе- бұл бірлесіп тіршілік ететін
ағзалар мен олардың тіршілік ету жағдайларының жиынтығы
Қай орманда, далада, жерде болсын
жануарлар мен өсімдіктер бір-бірімен
байланыста тіршілік етеді.
Яғни, олар – тіршілік иелері тұтас
табиғи экологиялық бірлестікті
(жүйе) құрайды.
3 слайд
Экожүйе
Табиғи бірлестік
Өзен, тау,
шалғын Орман, көл,
мұхит, биосфера Жасанды
бірлестік
Бақша,
жылыжай,
аквариум,
саябақтар Егін алқабы,
канал, зоопарк,
қала
4 слайд
Өсімдіктер барлық тіршілікке қажет от тегін
бөліп шығарады. Бұғы, қоян, дала тышқаны
ағаш пен бұтаның өскіндерімен, қабығымен,
шөппен; құстар олардың жемістерімен;
Аралар гүлдің шырынымен; қоңыздың
дернәсілдері ағаштың сүрегімен
қоректенеді.
Табиғи бірлестіктегі ең маңызды құрамдас
бөлігі - өсімдіктер болып табылады. Табиғи бірлестіктер
Табиғи экожүйе – тірі ағзалар мекен етіп,
Бір-бірімен байланысатын өзара
әрекеттесетін энергия алмасатын
биологиялық жүйе.
5 слайд
Таудың табиғи экожүйесі
1. Таулы экожүйе қандай компоненттерден құралған?
2. Табиғи компоненттер арасында қандай байланыс бар?
6 слайд
Табиғи бірлестік ішіндегі байланыс
Ағаштың бұтақтары – құстардың ұя
салуына өте қолайлы Қамыс құрағы құстардың ұя салуына
ең қолайлы жер
Шарғанақтың жемісін жеген торғай оның тұқымын тасып,
Өсімдіктің өніп өсуін қамтамасыз етеді.
7 слайд
Ормандағы және көлдегі тіршіліктің қоректену тізбегі
Сілтеме сызықпен қоректену
бағыты көрсетілген
8 слайд
Жасанды бірлестіктер
Бау-бақша, саябақ, тоған, суқойма – адамның жасаған жасанды бірлестігі .
Тағиғи бірлестіктен айырмашылығы – адамның күтімінсіз тіршілік ете алмайды .
9 слайд
Ежелгі заманнан бері адамдар табиғи
бірлестіктерге араласып өздерінің
қажетіне пайдалануда. Ағаштарды кесіп,
батпақтарды құрғатып, шөлді жерлерді
суландырып, оның орнына бау-бақша,
егін алқаптарын салып, жасанды экожүйені
қалыптастырды.
Жасанды бірлестікте де өндірушілер
(өсімдіктер), тұтынушылар (жануарлар),
ыдыратушылар (саңырауқұлақтар мен
микроағзалар) болады
10 слайд
1-тапсырма
Берілген сөздерді табиғи және жасанды экожүйелерге ажыратып жазыңыз:
Бақша, орман, қала, теңіз, мұхит, шабындық, парк, аквариум, канал, өзен, тоғай.
Табиғи экожүйе:
______________________________________________________________________
Жасанды экожүйе:
______________________________________________________________________
Дәптермен жұмыс :
2-тапсырма. Табиғи және жасанды жүйелердің ұқсастықтары мен
айырмашылықтарын салыстырыңыз.
11 слайд
Кері байланыс:
«Сөйлемді аяқта»
- не білдім
- не үйрендім;
- түсініксіз қалды;
- бұл туралы ізденіс жасау қажет;
12 слайд
Үй тапсырмасы: §46 оқу.
Экожүйенің бұзылуына мысалдар келтіру
және оны дәлелдеу.
Назарларыңызға рахмет!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз