7_ЖББ_Фотосинтездің жарық кезеңі. Фотофосфорлану
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Психологиялық ахуал
«Молекула» жаттығуы.
Мақсаты: Жылдамдыққа үйретіп, қарым-қатынасты нығайту
1 слайд
Психологиялық ахуал «Молекула» жаттығуы. Мақсаты: Жылдамдыққа үйретіп, қарым-қатынасты нығайту
2 слайд
1.Пигмент дегеніміз не?
2.«Пигмент» және «сәуле»
ұғымдарының айырмашылығы бар ма?
3.Хлорофил өсімдік жасушасында
қандай қызмет атқарады?
4.Граналар дегеніміз не?
5.Хлоропласттың жасушада қозғалуы
қабілеті қалай жүреді?
6.Тилакоидтар дегеніміз не?
7.Строманың қызметі қандай?
2 слайд
1.Пигмент дегеніміз не? 2.«Пигмент» және «сәуле» ұғымдарының айырмашылығы бар ма? 3.Хлорофил өсімдік жасушасында қандай қызмет атқарады? 4.Граналар дегеніміз не? 5.Хлоропласттың жасушада қозғалуы қабілеті қалай жүреді? 6.Тилакоидтар дегеніміз не? 7.Строманың қызметі қандай?
3 слайд
ОҚУ МАҚСАТЫ
11.1.2.2 - фотосинтездің жарық кезеңінде өтетін
үдерістерді түсіндіру
Тақырыбы:
Сабақтың
мақсаты:
•Фотосинтездің жарық кезеңінде
өтетін процестерді білу ;
•Фотофосфорлану механизмін
зерттеу
Фотосинтездің жарық кезеңі.
Фотофосфорлану
3 слайд
ОҚУ МАҚСАТЫ 11.1.2.2 - фотосинтездің жарық кезеңінде өтетін үдерістерді түсіндіру Тақырыбы: Сабақтың мақсаты: •Фотосинтездің жарық кезеңінде өтетін процестерді білу ; •Фотофосфорлану механизмін зерттеу Фотосинтездің жарық кезеңі. Фотофосфорлану
4 слайд
4 слайд
5 слайд
ФОТОСИНТЕЗ - БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ
КӨМІРТЕКТІ ОРГАНИКАЛЫҚҚА
АЙНАЛДЫРУ ПРОЦЕСІ.
5 слайд
ФОТОСИНТЕЗ - БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ КӨМІРТЕКТІ ОРГАНИКАЛЫҚҚА АЙНАЛДЫРУ ПРОЦЕСІ.
6 слайд
ФОТОЖҮЙЕ ҚҰРЫЛЫСЫ
6 слайд
ФОТОЖҮЙЕ ҚҰРЫЛЫСЫ
7 слайд
ХЛОРОФИЛЛДЕР ФОТОСИНТЕЗ ҮШІН ЖАРЫҚ
ЭНЕРГИЯСЫН СІҢІРЕДІ
Св
ет
Фотожүйе
электрондар
акцепторы
антенна
пигменттер
і
Фотожүйе
Хлорофиллдің
реакциялық
орталығы
7 слайд
ХЛОРОФИЛЛДЕР ФОТОСИНТЕЗ ҮШІН ЖАРЫҚ ЭНЕРГИЯСЫН СІҢІРЕДІ Св ет Фотожүйе электрондар акцепторы антенна пигменттер і Фотожүйе Хлорофиллдің реакциялық орталығы
8 слайд
РЕАКЦИЯ ОРТАЛЫҒЫ ЖӘНЕ ФОТОСИНТЕЗГЕ
АРНАЛҒАН АНТЕННАЛАР ЖҮЙЕСІ.
Жарық ұстайтын
пигменттер (антенна
молекулалары )
Реакция
орталығы
8 слайд
РЕАКЦИЯ ОРТАЛЫҒЫ ЖӘНЕ ФОТОСИНТЕЗГЕ АРНАЛҒАН АНТЕННАЛАР ЖҮЙЕСІ. Жарық ұстайтын пигменттер (антенна молекулалары ) Реакция орталығы
9 слайд
9 слайд
10 слайд
РЕАКЦИЯ ОРТАЛЫҒЫ ЖӘНЕ ФОТОСИНТЕЗГЕ
АРНАЛҒАН АНТЕННАЛАР ЖҮЙЕСІ .
•Пигмент (хлорофилл) жердің күйінен
(төменгі энергиясы бар орбиталь)
қозған күйге (энергия жоғарырақ
орбитальға) ауысқанда электронның
энергиясын көбейту арқылы энергия
алады.
10 слайд
РЕАКЦИЯ ОРТАЛЫҒЫ ЖӘНЕ ФОТОСИНТЕЗГЕ АРНАЛҒАН АНТЕННАЛАР ЖҮЙЕСІ . •Пигмент (хлорофилл) жердің күйінен (төменгі энергиясы бар орбиталь) қозған күйге (энергия жоғарырақ орбитальға) ауысқанда электронның энергиясын көбейту арқылы энергия алады.
11 слайд
•Әр антенна кешені жарық түсіруге және энергияны
реакция орталығы деп аталатын хлорофилл молекулалары
мен ақуыздар кешеніне жіберуге қабілетті.
•Фотондар хлорофиллмен және қосымша пигменттермен
жұтылатындықтан, бұл энергия, ақыр соңында, реакция
орталығына беріледі, онда қозғыш электрон жұтылып, оны
энергияның жоғарырақ деңгейіне шығарады. Мұнда
электронды электронды қабылдау тізбегіндегі электронды
акцептор молекуласы қабылдай алады, онда жарық
энергиясы химеосмос көмегімен химиялық энергияға
айналады.
11 слайд
•Әр антенна кешені жарық түсіруге және энергияны реакция орталығы деп аталатын хлорофилл молекулалары мен ақуыздар кешеніне жіберуге қабілетті. •Фотондар хлорофиллмен және қосымша пигменттермен жұтылатындықтан, бұл энергия, ақыр соңында, реакция орталығына беріледі, онда қозғыш электрон жұтылып, оны энергияның жоғарырақ деңгейіне шығарады. Мұнда электронды электронды қабылдау тізбегіндегі электронды акцептор молекуласы қабылдай алады, онда жарық энергиясы химеосмос көмегімен химиялық энергияға айналады.
12 слайд
ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЕКІ ФАЗАСЫ
12 слайд
ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЕКІ ФАЗАСЫ
13 слайд
13 слайд
14 слайд
ЖАРЫҚҚА ТӘУЕЛДІ ФОТОСИНТЕЗ
РЕАКЦИЯЛАРЫ
•Фотолиз: судың ыдырауы және оттегінің
шығуы.
•Фотофосфорлану: циклдік және циклдік
емес - NADPH +, ATP өндірісі.
14 слайд
ЖАРЫҚҚА ТӘУЕЛДІ ФОТОСИНТЕЗ РЕАКЦИЯЛАРЫ •Фотолиз: судың ыдырауы және оттегінің шығуы. •Фотофосфорлану: циклдік және циклдік емес - NADPH +, ATP өндірісі.
15 слайд
ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЭЛЕКТРОНДАР ТАСЫМАЛДАУ
ТІЗБЕГІ
•Фотофосфорлану процесінде химиялық процесстің әсерінен АТФ
фотожүйе II-нің электронды беру тізбегі арқылы түзіледі.
Хемиосмос теориясына сәйкес, электрондар электронды тарату
тізбегі бойымен тасымалданған кезде, протондарды тилакоидтық
мембрана арқылы хлоропласт стромасынан тилакоидтың ішкі
кеңістігіне протонды градиент немесе протондардың қозғаушы
күшін тарту үшін пайдаланады. Ішкі тилакоидтық кеңістіктегі
жинақталған протондар тилакоидтық мембрана арқылы стромаға
АТФ синтетаза комплексі арқылы өтетіндіктен, бұл протон
қозғаушы күш ADФ және Ф-тен АТФ түзу үшін қолданылады.
15 слайд
ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЭЛЕКТРОНДАР ТАСЫМАЛДАУ ТІЗБЕГІ •Фотофосфорлану процесінде химиялық процесстің әсерінен АТФ фотожүйе II-нің электронды беру тізбегі арқылы түзіледі. Хемиосмос теориясына сәйкес, электрондар электронды тарату тізбегі бойымен тасымалданған кезде, протондарды тилакоидтық мембрана арқылы хлоропласт стромасынан тилакоидтың ішкі кеңістігіне протонды градиент немесе протондардың қозғаушы күшін тарту үшін пайдаланады. Ішкі тилакоидтық кеңістіктегі жинақталған протондар тилакоидтық мембрана арқылы стромаға АТФ синтетаза комплексі арқылы өтетіндіктен, бұл протон қозғаушы күш ADФ және Ф-тен АТФ түзу үшін қолданылады.
16 слайд
Высокий градиент
протонов
16 слайд
Высокий градиент протонов
17 слайд
17 слайд
18 слайд
Продукты
светозависимо
й фазы
Цикл
Кальвин
а
Строма содержить
малое количество
протонов
Просвет
тилакоида
содержить
высокое
количество
протонов
18 слайд
Продукты светозависимо й фазы Цикл Кальвин а Строма содержить малое количество протонов Просвет тилакоида содержить высокое количество протонов
19 слайд
ФОСФОРЛАНУ ЖӘНЕ
ХЕМИОСМОС
•Диффузия H+ тилакоидты аралықтан қайтадан стромаға
(градиент концентрациясының бойымен ) АТФ синтаза
арқылы
•Бұл хемиосмостың әсерінен Бұл жарық арқылы реттелетін
реакциялар химиялық энергияны НАДФH+ және ATФ
түрінде жинақтайды да көмірсуды түзетін Кальвин
айналымына өткізеді .
19 слайд
ФОСФОРЛАНУ ЖӘНЕ ХЕМИОСМОС •Диффузия H+ тилакоидты аралықтан қайтадан стромаға (градиент концентрациясының бойымен ) АТФ синтаза арқылы •Бұл хемиосмостың әсерінен Бұл жарық арқылы реттелетін реакциялар химиялық энергияны НАДФH+ және ATФ түрінде жинақтайды да көмірсуды түзетін Кальвин айналымына өткізеді .
20 слайд
ЖАРЫҚ РЕАКЦИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ХЕМИОСМОС :
ТИЛАКОИДТЫ МЕМБРАНАНЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ МОДЕ ЛІ
•Суреттегі сары бағдаршамен электрондар ағыны көрсетілген
•Жарық реакциясындағы үш қадам тилакоидтардың H+ градиентіне ықпал етеді, тилакоид аралығындағы
H+ концентрациясының өсуіне байланысты
•1.Тилакоид аралығына(просвет) қараған мембрана жағында су фотожүйе ІІ мен бөлінеді .
•2 Пластохинон (Pq) электрондарды цитохром комплексіне апарады , төрт протон мембрана арқылы
тилакоидты аралыққа өтеді .
•3. НАДФ+ сіңіргенде (поглощает ) сутегінің иондары стромадан кетеді .
•Көңіл аударыңыздар, суретте көрсетілгендей 2 (екінші) қадамда сутегінің екі ионы стромадан тилакоид
аралыққа өтеді .
•Диффузия H+ тилакоидты аралықтан қайтадан стромаға өтеді ( H+ градиент концентрациясы бойымен )
АТФ-синтаза арқылы. Бұл жарықпен басқарылатын реакциялар химиялық энергияны НАДФН және ATФ
түрінде жинайды.
20 слайд
ЖАРЫҚ РЕАКЦИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ХЕМИОСМОС : ТИЛАКОИДТЫ МЕМБРАНАНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ МОДЕ ЛІ •Суреттегі сары бағдаршамен электрондар ағыны көрсетілген •Жарық реакциясындағы үш қадам тилакоидтардың H+ градиентіне ықпал етеді, тилакоид аралығындағы H+ концентрациясының өсуіне байланысты •1.Тилакоид аралығына(просвет) қараған мембрана жағында су фотожүйе ІІ мен бөлінеді . •2 Пластохинон (Pq) электрондарды цитохром комплексіне апарады , төрт протон мембрана арқылы тилакоидты аралыққа өтеді . •3. НАДФ+ сіңіргенде (поглощает ) сутегінің иондары стромадан кетеді . •Көңіл аударыңыздар, суретте көрсетілгендей 2 (екінші) қадамда сутегінің екі ионы стромадан тилакоид аралыққа өтеді . •Диффузия H+ тилакоидты аралықтан қайтадан стромаға өтеді ( H+ градиент концентрациясы бойымен ) АТФ-синтаза арқылы. Бұл жарықпен басқарылатын реакциялар химиялық энергияны НАДФН және ATФ түрінде жинайды.
21 слайд
ATФ-СИНТАЗА
•АТФ-синтаза комплексі
АДФты АТФ қа дейін
фосфорландырады, солай
Кальвин айналымының
келесі кезеңінің
биосинтезін энергиямен
қаматамасыз етеді.
21 слайд
ATФ-СИНТАЗА •АТФ-синтаза комплексі АДФты АТФ қа дейін фосфорландырады, солай Кальвин айналымының келесі кезеңінің биосинтезін энергиямен қаматамасыз етеді.
22 слайд
ФЕРРЕДОКСИН ЖӘНЕ НАДФ РЕДУКТАЗ А
•НАДФ+ редуктаза фотосинтез кезінде Фотожүйе І ден, НАДФ қа
электрондарды тасымалдау кезіндегі соңғы фермент болып
табылады .Ферредоксин-НАДФ + редуктаза фермент комплексі, бұл
комплекс мына химиялық реакцияны катализдейді :
Осы фермент комплексінің 3субстраты –
тотықсызданған ферредоксин, НАДФ+ және Н+,
және оның екі өнімі тотыққан ферредоксин және
НАДФН
22 слайд
ФЕРРЕДОКСИН ЖӘНЕ НАДФ РЕДУКТАЗ А •НАДФ+ редуктаза фотосинтез кезінде Фотожүйе І ден, НАДФ қа электрондарды тасымалдау кезіндегі соңғы фермент болып табылады .Ферредоксин-НАДФ + редуктаза фермент комплексі, бұл комплекс мына химиялық реакцияны катализдейді : Осы фермент комплексінің 3субстраты – тотықсызданған ферредоксин, НАДФ+ және Н+, және оның екі өнімі тотыққан ферредоксин және НАДФН
23 слайд
23 слайд
24 слайд
Топпен жұмыс. Постер қорғау
1.Топ. «Mozaik 3D» платформасындағы фотосинтездің жарық
фазасындағы жүретін процесті 3 Д вариантта көрсету арқылы
түсіпдіріп, сипаттау.
2.2 Топ. «Суреттер сөйлейді» әдісі. Фотофосфорланудың жеті
сатысын ажыратып, түсіндіру.
3. топ. Циклді және циклсіз фотофосфорлануды Венн диаграммасына
салып көрсетіңдер?
24 слайд
Топпен жұмыс. Постер қорғау 1.Топ. «Mozaik 3D» платформасындағы фотосинтездің жарық фазасындағы жүретін процесті 3 Д вариантта көрсету арқылы түсіпдіріп, сипаттау. 2.2 Топ. «Суреттер сөйлейді» әдісі. Фотофосфорланудың жеті сатысын ажыратып, түсіндіру. 3. топ. Циклді және циклсіз фотофосфорлануды Венн диаграммасына салып көрсетіңдер?
25 слайд
ҚБ тапсырмасы
1 тапсырма.
Әр фотосинтетикалық компонентті молекулаларды
атауларымен сәйкестендір
1. күн энергиясы ____________
2. Фотожүйе II ____________
3. оттегі __________
4. сутегі ионы _____________
5. Су ___________
6. хлоропластың электронды тасымалдау тізбегі
__________
7. Фотожүйе I ____________
8. НАДФ _________
9. ATФ __________
10. ATФ синтаза ___________
11. хлоропластың сыртқы мембранасы ___________
12. Строма ___________
13. Тилакоид мембранасы __________
14. тилакоид матриксі ______________
2 тапсырма. АТФ хлоропласта
қалай қалыптасатынын сипаттаңыз
.................................................................................................................................
...................
3 тапсырма.
Жарыққа тәуелсіз кезеңде қолданылатын,
жарыққа тәуелді кезеңнің екі өнімін
атаңыз.
1. .....................................................................
..........................................................
2. .....................................................................
....................................................
25 слайд
ҚБ тапсырмасы 1 тапсырма. Әр фотосинтетикалық компонентті молекулаларды атауларымен сәйкестендір 1. күн энергиясы ____________ 2. Фотожүйе II ____________ 3. оттегі __________ 4. сутегі ионы _____________ 5. Су ___________ 6. хлоропластың электронды тасымалдау тізбегі __________ 7. Фотожүйе I ____________ 8. НАДФ _________ 9. ATФ __________ 10. ATФ синтаза ___________ 11. хлоропластың сыртқы мембранасы ___________ 12. Строма ___________ 13. Тилакоид мембранасы __________ 14. тилакоид матриксі ______________ 2 тапсырма. АТФ хлоропласта қалай қалыптасатынын сипаттаңыз ................................................................................................................................. ................... 3 тапсырма. Жарыққа тәуелсіз кезеңде қолданылатын, жарыққа тәуелді кезеңнің екі өнімін атаңыз. 1. ..................................................................... .......................................................... 2. ..................................................................... ....................................................
26 слайд
Кері байланыс
100
%
50
%
26 слайд
Кері байланыс 100 % 50 %
27 слайд
Үйге тапсырма:
27 слайд
Үйге тапсырма: