7_ҚҒБ_Хлоропластың құрылымдық компоненттері және олардың қызметтері. Rf мәні

1 слайд
Психологиялық ахуал «Молекула» жаттығуы. Мақсаты: Жылдамдыққа үйретіп, қарым-қатынасты нығайту

1 слайд

2 слайд
https://www.educaplay.com/learning-resources /20326451-learning_resource.html

2 слайд

3 слайд
ОҚУ МАҚСАТЫ 11.1.2.1 - хлоропласттың құрылымы мен қызметі арасындағы өзара байланысты орнату Тақырыбы: Сабақтың мақсаты: •хлоропласттың құрылымы мен қызметі арасындағы өзара байланысты орнату; •хлоропласттың құрылысы мен негізгі құрылымдық компоненттерімен танысу. Хлоропластың құрылымдық компоненттері және олардың қызметтері. R f мәні. №1 зертханалық жұмыс «Әртүрлі өсімдік жасушаларында фотосинтездеуші пигменттердің болуынзерттеу»

3 слайд

4 слайд
Хлоропласт (грек. chloros — жасыл және plastos — соғып жасау) —фотосинтез процесін жүзеге асыратын өсімдіктердің жасуша ішкілік органоиды.

4 слайд

5 слайд
Хлоропластар Хлоропластар - митохондриялар сияқты қос мембраналы органоид. Оның құрылысы митохондриялардың құрылысына ұқсас болғанымен, көптеген айырмашылықтары бар. Хлоропластардың пішіні көбіне сопақша болып келеді. Оның ұзындығы - 5 - 10мкм, ені - 2 - 4мкм. Олардың саны өсімдіктің түріне қарай түрліше болады. Хлоропластардың ішкі қабатында жалпақ мембраналы тилакоидтер және оның матриксін құрайтын строма нәруызы көп кездеседі.

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд
Онда пигменттер, электрон тасымалдағыш тізбек және ферменттер шоғырланады. Тилакоидты граналардан бос кеңістікті строма деп атайды. Хлоропласт тилакоидты граналардың саны бірнешеу. Оларды өзара стромалық тилакоид жалғастырып тұрады. Стромада фотосинтездің биохимиялық реакциялары жүреді. Жоғары сатыдағы өсімдіктерде хлоропласт сопақша, линза тәрізді. Оның ұзындығы 5 — 10 мкм, ені 2 — 3 мкм. Әр жасушада шамамен 20 — 30-дай хлоропласт болса, балдырларда мөлшері өте үлкен, формасыз 1 — 2 данасы ғана болады.

7 слайд

8 слайд
Жарықсыз өсірген өсімдіктерде болатын  этиопластар жарықтың әсерінен жасыл түске боялып, хлоропластға айналады. Осы айналу барысында ішкі  мембрана қатпарлана өсіп тилакоид (бір қабат мембранадан тұратын жұқа құты-қапшық) түзеді. Тилакоидтар өзара топтасып граналар пайда болады. Тилакоидты граналар жуып, дестелеп қойған тостаған-табақшаны елестетеді.

8 слайд

9 слайд
Хлоропласт жартылай дербес (автономды) құрылым, себебі онда мембраналық тилакоидты жүйеден басқа меншікті белок синтездегіш тетіктер бар. Оларға сақина тәрізді ДНҚ молекуласы мен РНҚ және рибосомалар жатады. Бұлардың көмегімен хлоропласт кейбір өзіне қажетті ақуыздарды синтездей алады. Хлоропластда сонымен қатар май түйіршіктері мен крахмал дәндері кездеседі.

9 слайд

10 слайд
Пропластидтерден хлоропластар түзілу үрдісінде оның матриксінде күрделі мембраналы жүйе пайда болады. Хлоропластың ішкі мембранасының қатпарларынан стромада оған кесе көлденең орналасқан ламеллалар немесе тилакоидтар  деп аталатын қос мембраналы тақталы құрылымдар түзіледі. Әрбір тилакоид хлороплатың қабықшасы секілді екі мембранадан тұрады.  

10 слайд

11 слайд
Хлоропластар стромасындағы тилакоидтар жүйесінен басқа рибосомалар, крахмал дәндері, ДНҚ жіпшелері және пластоглобулдар бар. Крахмал дәндері  фотосинтез өнімдерін уақытша жинайтын орын. Өсімдіктер 24 сағат қараңғы жерде тұрса крахмал дәндері жойылып кетеді де, жарыққа шығарғаннан кейін 3-4 сағат ішінде қайта пайда болады.

11 слайд

12 слайд
Хлоропласттардың басты қызметі – фотосинтез. Сонымен қатар олар аминқышқылдары мен май қышқылдарының синтезіне қатысады. Крахмалдың қорын уақытша жинайтын орын.

12 слайд

13 слайд
Топпен жұмыс. Постер қорғау 1.Топ. .«Суреттер сөйлейді» әдісі.Хлоропласт бөліктерін анықтап, 1 санымен берілген бөлігінің қызметін түсіндір? 2. Топ. Фотосинтез пигменттері туралы түсіндіріңдер?

13 слайд

14 слайд
Топпен жұмыс. Постер қорғау 3. Топ. Топ. «Тізбектеп оқу» әдісі. Хлоропласт туралы бөліктерге бөлінген мәтін Хлоропластың екі мембранасы болады және сыртқы мембранасы – тегіс. Ол хлоропласты қоршаған цитоплазмадан шектейді. Сыртқы мембранадан хлорофи лл электрондарының өтпеуі фотосинтездің жүзеге асуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар кез келген сыртқы мембрана сияқты ол іріктемелі өткізгіштікті және хлоропласт пен «қоршаған ортасы» (цитоплазма) арасындағы зат алмасуды жүзеге асырады. Ішкі мембрана енді тегіс емес, ол ішіне томпиып шығып тұратын қатпарлар түзеді. Олар тилакоидтар деп аталады. Тилакоидтар мембранадан хлоропласт ішіне батып тұратын «қатпарлар» – грана тилакоидтарын немесе жай граналар түзеді «Қатпарлар» арасында жалғыз мембрана тартылысы немесе өткелдер – строма тилакоидтары немесе лам еллалар бар. Строма сұйықтығының ішінде хлоропластың ұзын өсін бойлай өте жұқа мембраналар бірінің үстіне бірі жиналған теңгелер сияқты орналасқан. Бұл мембраналар ламелла де п аталады

14 слайд

15 слайд
Зертханалық жұмыс Тақырыбы: «Әртүрлі өсімдік жасушаларында фотосинтездеуші пигменттердің болуын зерттеу» Мақсаты: Әртүрлі өсімдік жасушаларында фотосинтездеуші пигменттердің болуын зерттеу Зерттеу жүргізбестен бұрын сыныппен қауіпсіздік мәселелерін талқылаңыз.

15 слайд

16 слайд
Кері байланыс 100 % 50 %

16 слайд

17 слайд
Үйге тапсырма:

17 слайд