Әбу Насыр әл-Фараби «Қашықтасың туған жер» өлеңі

1 слайд
«Р.Қошқарбаев атындағы №50 жалпы білім беретін мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Қазақ тілі пән мұғалімі: Ж.Шыныбекова 2023 жыл

2 слайд
Сабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы: Ашық сабақ«Қашықтасың туған жер» өлеңі 6- «Ә» Сынып

3 слайд
Сабақтың мақсаты: Сабақтың мақсаты: Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары :: 6.1.1.1- әдеби шығарманың жанрын, фобуласын, сюжетін анықтау. Сабақтың мақсаты: Шығармадағы көркем ауыстыруларды анықтап, мысалдар келтіре алады. Көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқып, жатқа айта алады. Сабақтың түрі: Сабақтың түрі: Аралас сабақАралас сабақ Сабақтың әдісі: Сабақтың әдісі: Ойын, көрнекілік, түсіндіру, сұрақ-жауап, Ойын, көрнекілік, түсіндіру, сұрақ-жауап, шығармашылық, шығармашылық, Сабақтың көрнекілігі: Сабақтың көрнекілігі: Интерактивтік тақта, слайдтар, ойындар, Интерактивтік тақта, слайдтар, ойындар, топтық тапсырма, кестелер, суреттер.топтық тапсырма, кестелер, суреттер.

4 слайд
Әбу Насыр әл-Әбу Насыр әл- ФарабиФараби Данышпан Әбу Насыр әл-Фараби Данышпан Әбу Насыр әл-Фараби Түркістан тарапындағы Отырар Түркістан тарапындағы Отырар шаһарында 870 жыл шамасында туған. шаһарында 870 жыл шамасында туған. 950 жылы Шам (Дамаск) шаһарында 950 жылы Шам (Дамаск) шаһарында ұлы ұстаз дүние салды. Бұл мәлімет ұлы ұстаз дүние салды. Бұл мәлімет ерте заманғы арабша жазылған шежіре ерте заманғы арабша жазылған шежіре кітаптарында берілген. кітаптарында берілген. Әл- Фараби- ұлы ғалым. Әл- Фараби- ұлы ғалым. Ол- ұлы ойшыл, философ, Ол- ұлы ойшыл, философ, социолог, физик, ботаник, социолог, физик, ботаник, математик, лингвист, математик, лингвист, логик, музыка зерттеушісі.логик, музыка зерттеушісі.

5 слайд
Отырар шаһары-Арыс өзенінің Сырдария Отырар шаһары-Арыс өзенінің Сырдария өзеніне құяр аралығына орналасқан.өзеніне құяр аралығына орналасқан.

6 слайд
Отырар сол кездегі үлкен шаһарлардың Отырар сол кездегі үлкен шаһарлардың бірі болды. Бұл жерде көптеген төбелер бірі болды. Бұл жерде көптеген төбелер жатыр. Сол төбелердің барлығы да бір жатыр. Сол төбелердің барлығы да бір кездегі Отырар қаласының орны.кездегі Отырар қаласының орны.

7 слайд
Әл- Фараби араб, парсы, түркі, латын, грек тілдерін жақсы Әл- Фараби араб, парсы, түркі, латын, грек тілдерін жақсы білген. білген.

8 слайд
Әл- Фараби есімі дүние жүзі Әл- Фараби есімі дүние жүзі мәдениеті мен ғылымының мәдениеті мен ғылымының тарихынан берік орын алады. Оны тарихынан берік орын алады. Оны шығыстың Аристотелі деп атаған.шығыстың Аристотелі деп атаған.

9 слайд
Шымкент Шымкент қаласында Мәдениет қаласында Мәдениет институты, Алматыда Қазақ Ұлттық институты, Алматыда Қазақ Ұлттық университеті Әбу Насыр Әл- Фараби университеті Әбу Насыр Әл- Фараби атымен аталады. атымен аталады.

10 слайд
Әл Фараби Әдебиет теориясы Философия Логика Музыка Медицина Астрономия Математика Тіл білімі 3. Топтастыру стратегиясы

11 слайд
4. САНДАР СӨЙЛЕЙДІ 1. Туған жылы 2. Қайтыс болған жылы 3. Қанша тіл білген? 4. Ғылыми дәрежесі 5. Қанша трактат жазып қалдырған? 6. Біздің заманымызға жеткен шығармалар саны қанша? 870ж 950ж 70-ке тарта Әлемнің екінші ұстазы 150 40 жуық

12 слайд
4. Сандар сөйлейді4. Сандар сөйлейді 1. Туған жылы 870 1. Туған жылы 2. Қайтыс болған жылы 950 2. Қайтыс болған жылы 3. Қанша тіл білген? 70-ке тарта 3. Қанша тіл білген? 4. Ғылыми дәрежесі Әлемнің екінші ұстазы 4. Ғылыми дәрежесі 5. Қанша трактат жазып қалдырған? 150 5. Қанша трактат жазып қалдырған? 6. Біздің заманымызға жеткен шығармалар саны қанша? 40 жуық6. Біздің заманымызға жеткен шығармалар саны қанша?

13 слайд
5. Сұрақ-5. Сұрақ- жауап жауап 1.1. Әл-Фарабидің толық аты-жөні?Әл-Фарабидің толық аты-жөні? 2.2. Туылған жеріТуылған жері 3.3. Ғылыми дәрежесіҒылыми дәрежесі 4.4. Алғаш білімді қайдан алды?Алғаш білімді қайдан алды? 5.5. Нақыл сөз жазған кімдерді білесіңдер?Нақыл сөз жазған кімдерді білесіңдер? 6.6. Қандай қалаларда оқып, еңбек етті?Қандай қалаларда оқып, еңбек етті? 7.7. Әл-Фараби еңбектерін қай тілде жазған?Әл-Фараби еңбектерін қай тілде жазған? 8.8. Уақытты дәл өлшеп шығатын не ойлап Уақытты дәл өлшеп шығатын не ойлап тапты?тапты? 9.9. Қандай еңбектері бар?Қандай еңбектері бар? 10.10. Атақты шәкірттерін ата.Атақты шәкірттерін ата.

14 слайд
Жауаптары Жауаптары 1.1. Мұхаммед ибн Узлағ ибн Тархан Әл-ФарабиМұхаммед ибн Узлағ ибн Тархан Әл-Фараби 2.2. Арыс өзенінің Сырдарияға құятын ежелгі Отырар қаласы.Арыс өзенінің Сырдарияға құятын ежелгі Отырар қаласы. 3.3. Әлемнің екінші ұстазы, философ, математик, ойшыл, Әлемнің екінші ұстазы, философ, математик, ойшыл, түркітанушытүркітанушы 4.4. Туған жері Отырарда қыпшақ тілінде алдыТуған жері Отырарда қыпшақ тілінде алды 5.5. Қорқыт ата, Абай ҚұнанбаевҚорқыт ата, Абай Құнанбаев 6.6. Бағдат, Қорасан, Шам, КаирБағдат, Қорасан, Шам, Каир 7.7. Араб тілінде жазды Араб тілінде жазды يبارافلايبارافلا 8.8. ““ Күн сағатын” ойлап таптыКүн сағатын” ойлап тапты 9.9. ““ Ақылдың мәні туралы трактат”, “Ғылымдардың шығуы”, Ақылдың мәні туралы трактат”, “Ғылымдардың шығуы”, “Өлең ж/е ұйқас туралы сөз”, “Қайырымды қала”, “Адам “Өлең ж/е ұйқас туралы сөз”, “Қайырымды қала”, “Адам ағзасындағы мүшелер”, “Вакуум туралы” т.б.ағзасындағы мүшелер”, “Вакуум туралы” т.б. 10.10. Ибн Сина, Жахуа ивин Ади, Ави Сулайман Сижистапи, Сахаба Ибн Сина, Жахуа ивин Ади, Ави Сулайман Сижистапи, Сахаба ал Дин Сиһраварди, Ибин Важаһ Милла.ал Дин Сиһраварди, Ибин Важаһ Милла.

15 слайд
Мұхаммед ибн Узлағ ибн Тархан Әл-Фараби Отырар қаласы Әлемнің екінші ұстазы, философ, математик, ойшыл, түркітанушы Туған жері Отырарда қыпшақ тілінде білім алды Қорқыт ата, Абай Құнанбаев Бағдат, Қорасан, Шам, Каир Араб тілінде жазды يبارافلا “ Күн сағатын” ойлап тапты “ Ақылдың мәні туралы трактат”, “Ғылымдардың шығуы”, “Өлең ж/е ұйқас туралы сөз”, “Қайырымды қала”, “Адам ағзасындағы мүшелер”, “Вакуум туралы” т.б. Ибн Сина, Жахуа ивин Ади, Ави Сулайман Сижистапи, Сахаба ал Дин Сиһраварди, Ибин Важаһ Милла.Нақыл сөз жазған кімдерді білесіңдер? Қандай қалаларда оқып, еңбек етті? Әл-Фараби еңбектерін қай тілде жазған? Уақытты дәл өлшеп шығатын не ойлап тапты? Қандай еңбектері бар? Атақты шәкірттерін ата.Әл-Фарабидің толық аты- жөні ? Туған жері Ғылыми дәрежесі Алғаш білімді қайдан алды?5. Сұрақ – Жауап. 5. Сұрақ -

16 слайд
Кинематограф әдісі

17 слайд
7. Адасқан әріптер З Я Ы З І Т Т М І Ш Л К Е Ә І Д К Е Ү Л С Ж Г Р Д К К Р К Е С З Н П, Ү С Н П Ө Ж Н М Е І Ү Ш Г П Ү І Е І. И Л А Б Р Ұ А Т Р І І Т К М І К К Л І І Ү І Е І, Ө І Е П Н Е І І К Р І І А Ы М Н Ң Т Р І І Т Ң Л Д

18 слайд
Адасқан әріптердің жауабы: Зиялы аз бір тұтам тіршілікте, Әкімдікке күллісі жүгіреді. Көкірекпен сезініп, күрсініп көп, Жаным менің түршігіп, түңіледі.

19 слайд
8. Әл-Фарабидің нақыл сөздері. 1. ......................- әрбір адам ұмтылатын мақсат.1. ......................- әрбір адам ұмтылатын мақсат. 2. Бақыттың мәні – ..............., әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде, ол 2. Бақыттың мәні – ..............., әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде, ол мақсат тек кейдейсоқтық ............... үшін емес, .................. үшін бағытталуында, мақсат тек кейдейсоқтық ............... үшін емес, .................. үшін бағытталуында, адамның өз ............................, адамның өз ............................, ...................... ерікті түрде өзгертіп, ізгілікке бағыттап отыруында....................... ерікті түрде өзгертіп, ізгілікке бағыттап отыруында. 3. .................. болу деген сөздің мағынасы – ..................... .............. болу деген ұғым.3. .................. болу деген сөздің мағынасы – ..................... .............. болу деген ұғым. 4. Адам .................. өзін – өзі жетілдіру арқылы жетеді.4. Адам .................. өзін – өзі жетілдіру арқылы жетеді. Кіліт сөздер: Бақыт , Білімді, іс-әрекетін, парасаттылық, мінез - құлқын, рақат, мақсатына, шынайы игілік, белгісіз нәрсені ашуға қабілетті,

20 слайд
Әл- Фарабидің нақыл сөздері. 11 . . БақытБақыт - әрбір адам ұмтылатын мақсат. - әрбір адам ұмтылатын мақсат. 2. Бақыттың мәні – 2. Бақыттың мәні – парасаттылықпарасаттылық , әркімнің өз алдына игілікті , әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде, ол мақсат тек кейдейсоқтық мақсат қоя білуінде, ол мақсат тек кейдейсоқтық рақатрақат үшін емес, үшін емес, шынайы игілік шынайы игілік үшін бағытталуында, адамның өз үшін бағытталуында, адамның өз мінез - құлқынмінез - құлқын , , іс-әрекетін іс-әрекетін ерікті түрде өзгертіп, ізгілікке бағыттап отыруында. ерікті түрде өзгертіп, ізгілікке бағыттап отыруында. 3. 3. Білімді Білімді болу деген сөздің мағынасы – болу деген сөздің мағынасы – белгісіз нәрсені ашуға белгісіз нәрсені ашуға қабілетті қабілетті болу деген ұғым. болу деген ұғым. 4. Адам 4. Адам мақсатына мақсатына өзін – өзі жетілдіру арқылы жетеді. өзін – өзі жетілдіру арқылы жетеді.

21 слайд
Такырыпты талдау Жауабы Авторы Әбу Насыр әл-Фараби Тақырыбы Туған жерге сағыныш Жанры Лирикалық өлең Идеясы Таза пейілді адамдардың қатары азайып қалуы Шумақ 3 шумақ Тармақ 12 тармақ Буын саны 11 буын Ұйқас түрі Кезекті ұйқас 9. Такырыпты талдау Авторы Тақырыбы Жанры Идеясы Шумақ Тармақ Буын саны Ұйқас түрі

22 слайд
Кері байланыс • 1. Бүгін мен ......................... таныстым. • 2. Мен үшін ......................... қызықты болды. • 3. Мен ..................... түсіндім

23 слайд
Назар аударғаныңызға рахмет!