Адам ағзасында тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілер тақырыбына арналаған презентация
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Топ қ а бөлу
https://castlots.org/razd
elit-na-gruppy/
1 слайд
Топ қ а бөлу https://castlots.org/razd elit-na-gruppy/
2 слайд
Үй жұмысын тексеру
« 4 сурақ» әдісі
2 слайд
Үй жұмысын тексеру « 4 сурақ» әдісі
3 слайд
3 слайд
4 слайд
Біз бір-бірімізден немен
ерекшеленеміз?
Неліктен әр адам ерекше болады?
Бұл немен байланысты?
4 слайд
Біз бір-бірімізден немен ерекшеленеміз? Неліктен әр адам ерекше болады? Бұл немен байланысты?
5 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Адам ағзасында тұқым қуалайтын және
тұқым қуаламайтын белгілер
Сабақтың мақсаты:
•
адам ағзасында тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын
белгілерді зерттеу;
•
үздік және үздіксіз өзгергіштіктің типін атау;
5 слайд
Сабақтың тақырыбы: Адам ағзасында тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілер Сабақтың мақсаты: • адам ағзасында тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу; • үздік және үздіксіз өзгергіштіктің типін атау;
6 слайд
1. «Тұқымқуалаушылық» және «өзгергіштік» терминдеріне
анықтама бере алады;
2. Тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді
ажырата алады;
3. «Генетика», «ген», «аллель», «басыңқы/доминантты»,
«басылыңқы/рецессивті» терминдерге түсінік бере алады;
4. Адам ағзасында тұқым қуалайтын және тұқым
қуаламайтын белгілерді зерттеу Ба ғалау критерийлері
6 слайд
1. «Тұқымқуалаушылық» және «өзгергіштік» терминдеріне анықтама бере алады; 2. Тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді ажырата алады; 3. «Генетика», «ген», «аллель», «басыңқы/доминантты», «басылыңқы/рецессивті» терминдерге түсінік бере алады; 4. Адам ағзасында тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу Ба ғалау критерийлері
7 слайд
Г Е Н Е Т И К А
Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік
Генетика дегеніміз – белгілердің тұқым қуалау
заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін
ғылым.
7 слайд
Г Е Н Е Т И К А Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік Генетика дегеніміз – белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым.
8 слайд
ДНҚ- дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) -
тірі организмдердегі генетикалық ақпараттың
ұрпақтан-ұрпаққа берілуін, сақталуын, дамуы мен
қызметін қамтамасыз етуіне жауапты нуклеин
қышқылының екі түрінің бірі.
Хромосома – ДНҚ-ның жіпшелерінен тұратын
созылыңқы тығыз денешік. Жаңа терминдер:
8 слайд
ДНҚ- дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) - тірі организмдердегі генетикалық ақпараттың ұрпақтан-ұрпаққа берілуін, сақталуын, дамуы мен қызметін қамтамасыз етуіне жауапты нуклеин қышқылының екі түрінің бірі. Хромосома – ДНҚ-ның жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік. Жаңа терминдер:
9 слайд
•
Ген – тұқымқуалайтын ақпарат ( көздің түсі ) ;
•
Аллель – ата-анадан таралатын бір белгінің әр түрлі
қалпы. Мысалы: көздің түсі көк немесе жасыл болуы;
•
Басымдық/Доминатты - басқа белгінің дамуына
басымдылық көрсететін басым белгі;
•
Басылыңқы/Рецессивті - көріне алмайтын белгі;Терминдер
9 слайд
• Ген – тұқымқуалайтын ақпарат ( көздің түсі ) ; • Аллель – ата-анадан таралатын бір белгінің әр түрлі қалпы. Мысалы: көздің түсі көк немесе жасыл болуы; • Басымдық/Доминатты - басқа белгінің дамуына басымдылық көрсететін басым белгі; • Басылыңқы/Рецессивті - көріне алмайтын белгі;Терминдер
10 слайд
Белг ілер Тұқымқуаламайтын/Үздіксіз Тұқымқуалайтын/Үзік
Анықтамасы Сыртқы орта факторларының
әсеріне пайда болатын блгілердің
өзгеруі Геннің кездейсоқ өзгеруі
Мәні Тікелей белгінің өзгеруі Геннің немесе хромосоманың
өзгеруі
Мысалы дене салмағы, ой қабілеті, шаштың
түсі, аяқ киім өлшемі, бойдың
ұзындығы тілдің иірілуі, қан топтары,
жынысы, көздің нұрлы
қабығының түсі, құлақ
сырғалы
10 слайд
Белг ілер Тұқымқуаламайтын/Үздіксіз Тұқымқуалайтын/Үзік Анықтамасы Сыртқы орта факторларының әсеріне пайда болатын блгілердің өзгеруі Геннің кездейсоқ өзгеруі Мәні Тікелей белгінің өзгеруі Геннің немесе хромосоманың өзгеруі Мысалы дене салмағы, ой қабілеті, шаштың түсі, аяқ киім өлшемі, бойдың ұзындығы тілдің иірілуі, қан топтары, жынысы, көздің нұрлы қабығының түсі, құлақ сырғалы
11 слайд
Бұл қандай белгілер? Олар тұқым қуалай ма?
11 слайд
Бұл қандай белгілер? Олар тұқым қуалай ма?
12 слайд
Оқушылар адамның әр түрлі
сипаттамаларын сәйкес жүре пайда
болған/тұқым қуалаған белгелерге
ажыратып бағандарға жазып, кесте
толтырады. Тұқым қуаламайтын белгілер Тұқым қуалаған белгілер
Зерттеу жұмысы
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Сыныптағы оқушылардың бойындағы белгілерді зерттеу арқылы,
өзгергіштіктің тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын
түрлерімен танысу.
12 слайд
Оқушылар адамның әр түрлі сипаттамаларын сәйкес жүре пайда болған/тұқым қуалаған белгелерге ажыратып бағандарға жазып, кесте толтырады. Тұқым қуаламайтын белгілер Тұқым қуалаған белгілер Зерттеу жұмысы Зерттеу жұмысының мақсаты: Сыныптағы оқушылардың бойындағы белгілерді зерттеу арқылы, өзгергіштіктің тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын түрлерімен танысу.
13 слайд
Үйге тапсырма:
Белгілер Басыңқы/Доминантты Басылыңқы / Рецессивті
Терінің түсі (қара торы, ақ, сары)
Көру қабілеті (жақыннан, алыстан,түрлі түстіні
ажыратпау)
Шашытың құрылымы (бұйра, қатты, сирек,
жұмсақ)
Бойы ( биік, аласа, орта )
Оңқай немесе солақай
Тырнағы ( қатты, жұмсақ )
Есте сақтау қабілеті ( көргенді,естігенді,сандарға )
Мұрын пішіні (қыр мұрынды,жалпақ)
Қан тобы ( 1,2,3,4 )
Спортқа қабілеті
Өнерге қабілеті
Қол өнер
Ұйымдастыру қабілеті
Ақындық қабілеті
* «Мен кімге көбірек ұқсаймын?»
13 слайд
Үйге тапсырма: Белгілер Басыңқы/Доминантты Басылыңқы / Рецессивті Терінің түсі (қара торы, ақ, сары) Көру қабілеті (жақыннан, алыстан,түрлі түстіні ажыратпау) Шашытың құрылымы (бұйра, қатты, сирек, жұмсақ) Бойы ( биік, аласа, орта ) Оңқай немесе солақай Тырнағы ( қатты, жұмсақ ) Есте сақтау қабілеті ( көргенді,естігенді,сандарға ) Мұрын пішіні (қыр мұрынды,жалпақ) Қан тобы ( 1,2,3,4 ) Спортқа қабілеті Өнерге қабілеті Қол өнер Ұйымдастыру қабілеті Ақындық қабілеті * «Мен кімге көбірек ұқсаймын?»
14 слайд
«Жарық жұлдыз»
14 слайд
«Жарық жұлдыз»