“Агрессивті әрекеттің алдын алу”

1 слайд
Тақырыбы: “Агрессивті әрекеттің алдын алу” Педагог-психолог: Нурмәт Динара ӘбдіқызыТ үркістан облысы адами әлеуетті дамыту басқармасы «№12 колледж» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

1 слайд

2 слайд
• Балалардың жоғары агрессивтілігі дәрігерлер, педагогтер мен психологтар үшін ғана емес, сонымен бірге тұтас қоғам үшін де негізгі проблемалардың бірі болып отыр. Ал агрессиялық әрекеттің өзі – баланың өзгелерге залал келтіруге бағытталған мінез-құлқы.

2 слайд

3 слайд
• Ең алдымен балалар агрессиясының себептеріне талдау жасап көрелік. Мұның үш негізгі көзі бар   • Біріншіден, бала өсіп келе жатқан отбасының өзі агрессивті мінез-құлыққа бейім болуы және осындай көріністі бала санасында берік орнықтыруы мүмкін. Кейбір ата-аналар екіжүзділікке бейім болады, сөз жүзінде олар балаларында агрессияның байқалуына қарсы, оларды қайырымды әрі тыныш етіп тәрбиелегісі келеді, сонымен бірге олар баласының төбелеске қорықпай кірісіп кету немесе басқа да жымысқы жолдармен мәжбүрлеу арқылы құрдастарымен арасындағы проблемасын өзі шешуге тырысқан балаларына сүйсініс танытады.

3 слайд

4 слайд
• Екіншіден, балалар агрессияшыл мінез-құлыққа құрдастарымен қарым-қатынасы барысында үйренуі мүмкін. Мектепке дейінгі жастағы балалардың көпшілігі үшін күш басымдығына табыну үлкен орын алады, әсіресе ұлдар балалар қоғамдастығында демократиялық деп атауға келмейтін қасиетке ие болуды армандайды. Демек, кім күшті болса, ол бәрін де жасай алады – балабақша сәбилерін бақылағанда көруге болатын принцип осындай.

4 слайд

5 слайд
• Үшіншіден, агрессиялылыққа үйрететін үлгі шынайы адамдар емес, шығармашылық туындылары да болуы мүмкін. Теледидар, монитор экрандары мен кітап беттеріндегі агрессия мен зорлық-зомбылық кішкентай көрермендерде кез келген уақытта құрылымсыз, қатал, бірақ жанжалды шешудің өте тиімді тәсіліне бой ұруға жетелейтіні күмәнсіз нәрсе. Сондықтан да балаңыздың не көріп, не оқып, қалай ойнайтынына назар аударған артық болмайды.

5 слайд

6 слайд
• Бұл жерде бастысы өте қарапайым ой : егер адамда бәрі жақсы болса, ол агрессивті болмас еді. Яғни, агрессияшылдық – ең алдымен ішкі қолайсыздықтың сыртқы көрінісі. Әдетте агрессивті балаларға жоғары мазасыздық, өзін ешкімге керексіз сезіну, айналадағыларды әділетсіз санау және өзін барабар санамау (көбіне кем санау) тән болады

6 слайд

7 слайд
• Қысқасын айтқанда, ұл немесе қыз балаға өзін-өзі сыйлау мен өзін- өзі дұрыс бағалай білуін қайтару үшін қолдан келгеннің барлығын жасау керек. Сынып жетекшісі агрессиялық көңіл күй мен әрекеттердің қайдан шыққанын анықтап, оларды түзетудің дұрыс жолдарын табуы тиіс.

7 слайд

8 слайд
Профессор Н. Е. Щуркова және оның әріптестері мінез-құлқы күрделі балаларға арналған педагогикалық әрекет алгоритмін ұсынады. Мінез-құлқын түсіну. «Иә, осылай болады…», «Сенің жасыңда менде де осындай жағдай болған...». Мінез-құлқын ақтау. Балаға жартылай қолдау білдіру: «Сенің орныңда басқа біреу болуы да мүмкін еді…», «Мүмкін, мен де сөйтер ме едім…». Баланың жасағанына өзі ой жіберуі үшін оның заттық және әлеуметтік нәтижесіне талдау жасау: «Сен, сірә, ... жасағың келген шығар, ал ол ... болып шықты», «Сен оны ... болып шығады деп ойламаған да шығарсың…». Өзін-өзі анықтауы үшін балама мінез-құлық тәсілін көрсету: «Былай жасағанда ... болар еді», «Мұндай жағдайда кейбіреулер … жасайды».

8 слайд

9 слайд
Бала болған оқиғаның уәждемесі мен себептерін анықтай алуы үшін, оны ойлануға шақыру: «Сен өзің қалай ойлайсың…», «Бұл енді қалай аяқталады деп айлайсың…», «Сен туралы басқалар не ойлайды…». Басқа мәдениет деңгейінде өзін-өзі жүзеге асыра алуына жағдай жасау үшін, сыртқы қорлаудан «қорғаныс»: «Бұл есейе келе қалатын әдет…». Тиісті әсер түріне қарама- қарсы күтпеген дербес шешім: «Мен сені ... жазалауым керек еді, бірақ мен ... жасайын деп тұрмын», «Мен сені түсінеді деп сенемін …».

9 слайд

10 слайд
Қолайсыз жағдайдан арылу үшін Қысым жасау – баланың әрекеттері мен қылықтарына қатаң тыйым салу. Сынып жетекшісі өз беделі арқылы агрессия көрінісіне жол бермей, оны тұншықтырып, басымдық жағдайына ауысады («Тез арада тоқтат мұныңды!»). Ығыстырып шығару – басқа, неғұрлым жағымды жағдай тудырып, агрессияшыл мінез-құлықты алмастыру тәсілі. вное поведение. Қолайсыз жағдайды алмастыруға бағытталған әрекет тізбегі: ығыстыру-алмастыру-алаңдату («Маған мынаны жасауға көмектесіп жіберші…»).

10 слайд

11 слайд
Елемеу – қолайсыз жағдайды елеусіз қалдыру әдісі (бірден назар аудара қоймау). Әдіс ширығысты жағдайды біртіндеп барып жою мақсатында қолданылады. Мерзім белгілеу (уақытын шектеу) – орын алған қолайсыз жағдайды (ашулану) шешу үшін құқығын ескеруді пайдалану әдісі. Бұл әдіс күшті ширығыстың біртіндеп барып жайласуы үшін пайдаланылады («Кәнекей, мұны бір минут ішінде аяқтаңдар»). Жағымжы нәрсеге көңіл аудару – назарды ашу, агрессия, ыза немесе реніш тудырған субъектіден баланың өзінің немесе басқа объектінің (басқа адамның, жануардың, заттың, т. б.) жағымды жақтарына аудару. Әдістің мақсаты – баланы өзін-өзі билеуге, реттеуге, бақылауға, сыртқы әсер мен ішкі жағдайы және тәртіп түрі арасында тепе-теңдік орнатуға үйрету.

11 слайд

12 слайд
Агрессия деңгейін қалай азайтуға немесе жоюға болады? • Спорт секциялары. • Қызығушылықтары бойынша үйірмелер. • Жеке басының тұрақтылығына арналған тренингтер. • Жанжал сауаттылығына арналған тренингтер.   • Релаксацияға және тыныс алу жаттығуларын орындауға арналған тренингтер. • Терең тыныс алу және тыныс шығару – ашу, уайым, қорқыныш жағдайын реттеуге өте тиімді нәрсе. • Алдын алуға арналған сұхбаттар. Сұхбаттың мақсаты – қажетсіз оқиғаның орын алуына жол бермеу.

12 слайд

13 слайд
• Агрессивті баламен сөйлескен кезде сынып жетекшісі сабырлы, салмақты, жұмсақ, төзімді болып, сыртқы түрімен қамқоршысының жан дүниесін түсінетінін байқатуы тиіс. Баланың тек жақсы жақтарын ғана көріп, оған сенім білдіру. Бала егер өзін осы тұрған бойында жақсы көріп, қадірлейтінін білсе, өзін ұстамды, қолға ала білетін жан ретінде көргісі келетінін түсінсе, мінез-құлқын өзгертеді.

13 слайд

14 слайд
Назарларыңызға рақмет!

14 слайд