"Әке өсиеті" тақырыбы бойынша қазақ тілі мен әдебиеті сабағына презентация

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Ахмет Байтұрсынүлының «Егіннің бастары» Әке өсиеті

2 слайд
Сабақ мақсаты: А. Байтұрсынұлының өмірбаянымен танысу. Шығармадағы кейіпкер портреті мен іс-әрекетін анықтайды. Әрекет пен портрет негізінде кейіпкердің образына талдау жасайды. Бағалау критерийі: - өлеңнен кейіпкерлердің портретін және әрекетін көрсететін жолдарын анықтайды. - анықталған портрет пен әрекеттер негізінде кейіпкер образын ашады.

3 слайд
Ахмет Байтұрсынұлы (5 қыркүйек 1872 жыл, қазіргі Қостанай облысы, Жангелді ауданы Сарытүбек ауылында дүниеге келді. Алматы қ. 8 желтоқсан 1937 дүниеден қайтты) А. Байтұрсынұлы қазақтың ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері. А. Байтұрсынұлының есімі барлығымызға мәлім, себебі қазақ жазуының, қазіргі кезде көп талқыланып жатқан қазақ әліпбиінің реформасын жасаған ең алғаш реформатор, ғалымдардың бірі осы кісі болатын. А. Байтұрсынов – араб графикасына негізделген қазақ жазуының іргесін қалаушы. А. Байтұрсыновтың алғашқы өлеңдері 1909 жылы Санкт-петербургте «Қырық мысал» аударма жинағында жарық көрді.

4 слайд
• 1872-1937 – қазақтың тұңғыш лингвистиасы мен әдебиет тантқышының негізін қалаушы • 1912-13 жылдары «Жаңа емле» әліпбиін елге ұсынды. • 1913-18 жылдарда «Қазақ» газетін шығарды. • 1926 жылы «Әдебиет танытқыш» жарық көрді.

5 слайд
Образ – шығармадағы сөзбен сомдалған көркем бейне, кейіпкер. Образды жасау сөздегі суретпен ғана бітпейді, көркем бейне жасауға шынайы өмірлік ақпараттар мен қасиеттер жинақталады. Бір кейіпкерді тірілту, образды жасау, оған оқырманды сендіру автордың қолданған әдіс-тәсіліне тәуелді. «Егіннің бастары» мысалында адамға тән қасиеттер бидайлардың ұалпын салыстыру арқылы образды түрде шебер бейнеленген. Әр кейіпкердің образы оның портреті, сөзі, іс-әрекеті, мінездемесі, қарым-қатынасы арқылы ашылады. Сіздер шығарманы оқу барысында осы ұғымдарды зерттей отырып, түрлі образды танисыздар. Образ - это художественный образ, персонаж, воплощенный в слове в произведении. Создание образа не заканчивается изображением на словах, создание художественного образа собирает реальную информацию и качества. Оживление персонажа, создание образа, убеждение в нем читателя зависит от метода, используемого автором. В примере «Жатвы» умело проиллюстрированы человеческие качества путем сравнения зерен пшеницы. Образ каждого персонажа раскрывается через его портрет, слова, действия, характеристики, отношения. Прочитав это произведение вы будете вы исследуя эти понятия сможете распознавать разные образы.

6 слайд
адамгершілікке негіз болатын қасиеттер - основа человеческих качеств егін – урожай егіншілік – земледелие диқан – фермер/земледелец пайда – польза алқап – поле молшылық – достаток дәнді дақыл – зерновая культура тәкаппарлық – высокомерие өзімшілдік – эгоизм адамгершілік – человечность қарапайымдылық – простота кішіпейілдік – скромный мейірімділік – доброта

7 слайд
Өзімшілдік Жалғыз-ақ бір бидай тұр көкке қарап, Бейне бір жалғыз өзін көпке балап. Тәкаппарлық Басында бұл бидайдың дәні болмай, Кекірейіп, көкке қарап, бүлініп тұр. Қарапайымдылық Бастарын дәнге толған төмен салып, Бидайлар бейне тағзым етіп тұрды. Кішіпейілдік Бидайлар басы толық иіліп тұр, Дән берген қожасына сыйынып тұр. Ақын өсиеті - Қалпы емес тәккапарлық данышпанның, Тұтынба бұл мінезді, балам», - дейді.

8 слайд
Кейіпкер Портреті Кейіпкердің ең маңызды әрекеті Әке Дәнге толы егіннің басы Кейіпкер Портреті Кейіпкердің ең маңызды әрекеті Бала Дәнсіз егіннің басыТапсырма Кейіпкердің сипаттауларын іздеп тауып, портретін жинақтаңыз. Ең маңызды әрекеттерін анықтаңыз. «Түсіндірме күнделігі» әдісімен орындалады Дескриптор -кейіпкер іс-әрекетін анықтайды; - кестеге жазады; - портретін жинақтайды.