#1 слайд
АЛКЕНДЕР – ҚАНЫПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕР. АЛЫНУЫ, ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ.

1 слайд

#2 слайд
Сабақ мақсаты: қаныкпаған көмірсутектер – этилен мысалында алкендердің алыну жолдарын, химиялық қасиеттері және қолданылуын үйрену .

2 слайд

#3 слайд
Сабаққа эпиграф « Ғылыми жаңалықтар мен болжамдардың шегін көру мүмкін емес » Д.И.Менделеев

3 слайд

#4 слайд
« Алкендерді алу, химиялық қасиеттері және қолданылуы» тақырыбына Оқушының өз білімін бағалау парағы ___________ ________________ Мен білемін Білгім келеді Не білдім

4 слайд

#5 слайд
Келесі сұраққа жауап беріңіз:  Қандай көмірсутектер алкендер деп аталады?  Алкендердің ортақ формуласы қандай?  Алкендердің бірінші гомологтық қатарының стуктуралық формуласы қандай? Оны атаңыз .  Алкандарға қарағанда алкендер табиғатта практика жүзінде неге кездеспейді?  Алкендердің қандай алу жолдарын білесіз? Алкендерді қандай лабораториялық жолмен алуға болады?  Алкендер молекуласының құрамында қанықпаған қос байланыс болуына байланысты қандай химиялық қасиет тән?  Алкендер не үшін қолданылады?

5 слайд

#6 слайд
ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛКЕНДЕРДІ АЛУ ТӘСІЛДЕРІ ЗЕРТХАНАДА АЛКАНДАР КРЕКИНГІ АЛКАНДАРДЫ ДЕГИДРИЛЕУ СПИРТТЕР ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ ДЕГАЛОГЕНДЕУ ДЕГИДРО- ГАЛОГЕНДЕУ

6 слайд

#7 слайд
ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ АЛКАНДАР КРЕКИНГІ АЛК АН → АЛК АН + АЛК ЕН ҰЗЫН КӨМІРТЕК КІШІ КӨМІРТЕК ТІЗБЕКТІ ТІЗБЕКТІ МЫСАЛ: t=400-700C С 10 Н 22 → C 5 H 12 + C 5 H 10 дек ан пент ан пент ен

7 слайд

#8 слайд
ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ АЛКАНДЫ ДЕ ГИДРЛЕУ АЛК АН → АЛК ЕН + СУТЕК МЫСАЛ: Ni, t= 5 00C Н 3 С - СН 3 → Н 2 С = СН 2 + Н 2 эт ан эт ен (эт илен )

8 слайд

#9 слайд
ЗЕРТХАНАДА АЛУ ЖОЛДАРЫ СПИРТТЕРДІҢ ДЕ ГИДРАТАЦИЯСЫ СПИРТ → АЛК ЕН + СУ МЫСАЛ: t≥ 14 0C , Н Н Н 2 SO 4 (конц.) Н-С – С-Н → Н 2 С = СН 2 + Н 2 О Н ОН эт ен (эт илен )

9 слайд

#10 слайд
ЗЕРТХАНАДА АЛУ ЖОЛДАРЫ ДЕ ГАЛОГЕН ДЕУ МЫСАЛ: t Н 2 С – СН 2 + Zn → Н 2 С = СН 2 + Zn Br 2 Br Br эт ен 1,2-дибромэт ан (эт илен )

10 слайд

#11 слайд
ЗЕРТХАНАДА АЛУ ЖОЛДАРЫ ДЕ ГИДРО ГАЛОГЕН ДЕУ МЫСАЛ: спирттік H H ерітінді Н-С–С-Н +KOH →Н 2 С = СН 2 +K Cl + H 2 O Н Cl эт ен хлорэт ан (эт илен )

11 слайд

#12 слайд
СХЕМЫ РЕАКЦИИ ПРИСОЕДИНЕНИЯ АЛКЕН РЕАГЕНТ ӨНІМ РЕАКЦИЯ ТИПІ Раекция және оның өнімдерін қолдану Н Н Н-С=С-Н + Н 2 → Н Н Н-С - С-Н ? ? ГИДРЛЕУ (ТОТЫҚСЫЗДАНУ) Практикалық маңыздылығы жоқ Н Н Н-С=С-Н + Br 2 → Н Н Н-С - С-Н ? ? ГАЛОГЕНДЕУ (БРОМДАУ) ҚАНЫҚПАҒА ҚОСЫЛЫСТАРДЫ АНЫҚТАУДА (БРОМ СУЫНЫҢ ТҮССІЗДЕНУІ). ЕРІТКІШ АЛУДА. Н Н Н-С=С-Н + HCl → Н Н Н-С - С-Н ? ? ГИДРОГАЛОГЕНДЕУ (ГИДРОХЛОРЛАУ) АНАСТЕЗИЯДА ҚОЛДАНУ ҮШІН ХЛОРЭТАНДЫ АЛУДА, А/Ш ХАРАРСЫЗДАНДЫРУДА, ЕРІТКІШ РЕТІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАДЫ. Н Н Н-С=С-Н + H 2 O → Н Н Н-С - С-Н ? ? ГИДРАТАЦИЯ ЭТИЛ СПИРТІН АЛУДА (МЕДИЦИНАДА ЕРІТКІШ, СИНТЕТИКАЛЫҚ КАУЧУК ӨНДІРУДЕ).

12 слайд

#13 слайд
ПОЛИМЕРИЗАЦИЯ РЕАКЦИЯСЫ Бірдей молекулалардың үлкен молекулалы заттарға қосылу процесі. МСЫСАЛ: n CH 2 =CH 2 (-CH 2 -CH 2 -)n этилен поли этилен (мономер) (полимер) n – полимеризация дәрежесі, жақша ішіндегі буындардың санын көрсетеді. -CH 2 -CH 2 - структурлық буын

13 слайд

#14 слайд
ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ АЛКЕНДЕРДІҢ ЖАНУЫ МЫСАЛ: 2С 2 Н 6 + 7О 2 4СО 2 + 6Н 2 О

14 слайд

#15 слайд
ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ ЖҰМСАҚ ТОТЫҒУ – калий перманганатының ерітіндісімен әрекеттесуі (Е.Е.Вагнер реакциясы) Н 2 С=СН 2 + [O] + H 2 O H 2 C - CH 2 OH OH этиленгликоль (этандиол-1,2) ! Қанықпаған көмірсутектердің қысқа байланысқа сапалық реакциясы.

15 слайд

#16 слайд
Эти леннің қолданылуы Қасиеті Қолданылуы Мысал 1 . Полимеризация полиэтилена, пластмасс өндірісі 2. Галогендеу Еріткіштер алу 3. Гидрогалогендеу А/ш зарарсыздандырғышт ар, анестизия үшін, еріткіштер алуда

16 слайд

#17 слайд
Қасиеті Қолданылуы Мысал 4. Гидратация Этил спиртіналу, еріткіш ретінде қолданылады, медицинада анти- септик, синтетикалық каучук алуда 5. KMnO 4 Ерітіндісімен тотығуы Антифриз, тезегіш сұйықтық алуда, пластмасса өндіруде 6. Этиленнің ерекше қасиеті: Этилен жемістердің пісуін тездетеді

17 слайд

#18 слайд
СИНКВЕЙН 1 жол – зат есім (синквейн тақырыбы) 2 жол – екі сын есім (синквейн тақырыбын ашатын) 3 жол – үш үстеу (қозғалысты сипаттайды) 4 жол – сөйлем н\е фраза (тақырыпқа байланысты айтылған) 5 жол – синоним (резюме - сөз )

18 слайд

#19 слайд
1. Этилен 2. Қанықпаған, активті 3. Жанады, түссізденеді, қосылады 4. Этилен – қанықпаған көмірсутектер өкілі 5. Алкен

19 слайд

#20 слайд
Үйге тапсырма Баға «3»: параграф 50 , 166 бет , № 7 -8 Баға «4»: 166 бет, 9-11 Баға «5»: «Алкандары» және «Алкендер» тақырыбының материалдарын пайдаланып айналу тізбегін құру.

20 слайд

#21 слайд
ғМЫСЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

21 слайд