Алоэ өсімдігінің ерекшеліктері және емдік қасиеттері

1 слайд
Байзақ ауданы Сарыкемер ауылы № 1 мектеп – гимназиясы Авторы: Ануарбек Элизат Еркінқызы Сыныбы: 5 «А»    Алоэ өсімдігінің ерекшеліктері және емдік қасиеттері   Бағыты: Жаратылыстану-техникалық бағыт Секциясы: химия, биология және экология Жетекшісі: Орынов Қайрат Пірназарұлы биология пәнінің мұғалімі Сарыкемер ауылы, 2020 жыл

1 слайд

2 слайд
А ннотация Д әрілік өсімдіктерден ж аңа дайы ндалған тұнбалар мен ертінділердің химиялы қ ж олмен ж асалған дәрі –дәрмектерден анағұрлы м тиімді болады . К ейінгі ж ы лдары медицинада ш өптердің емдік қасиеттері, оларды кеңінен пайдалануға ерекш е назар аудары луда. Қ азіргі кезде ш өппен емдеу – ф итотерапияны үй ж ағдайы нда кеңінен қолдануға мүмкіндік ж еткілікті. О л үш ін дәрісіз ем – домды ж асауды дәрілік өсімдіктерден іздеуіміз керек. Ө сімдіктер сарқы лмайты н қазы на. А лоэ ш ы ры ны иммунитетті ны ғайты п, пайдаланы лған өндіріс бұйы мдары н бастапқы қалпы на келтіріп, бактерияға қарсы күресе алады . Басқа өсімдіктер секілді алоэ да көміртегіні ж ұты п, оттегі ш ы ғара алады . Зерттеу мақсаты : А лоэ өсімдігін зерттей оты ры п емдік ерекш еліктерін тиімді пайдалану ж әне насихаттау . Зерттеу ж ұмы сы ны ң негізгі болж амы : А лоэ өсімдігінің емдік ерекш елігін пайдалану арқы лы көптеген ауруларды ң алды н алуға болады . Зерттеу ж ұмы сы ны ң әдістемесі: - Ғы лы ми - әдебиеттерге ш олу ж асау; - Тәж ірибелер ж үргізу; - Емделуш ілер арасы нда сауалнамалар ж үргізу;

2 слайд

3 слайд
№ 1 м ектеп-гим назиясы ны ң 5 «а» сы ны п оқуш ы сы А нуарбек Э лизат Е ркінқы зы ны ң «А лоэ өсім дігінің ерекш еліктері ж әне ем дік қасиеттері» атты ғы лы м и зерттеу ж ұм ы сы на ж етекш і биология пәнінің м ұғалім і О ры нов Қ айрат П ирназарұлы ны ң П ІК ІР І Бұл еңбекте алоэ өсім дігіне сипаттам а,алоэ түрлерінің ерекш еліктері,халы қ м едицинасы нда қолданы луы ,тұрм ы сты қ қаж еттілігі м ен қорғау ш аралары туралы айты лған. А нуарбек Э лизатты ң теориялы қ білім і,дайы нды қ деңгейі зерттеу ж ұм ы сы нан айқы н көрінеді.Зерттеу бары сы нда көп ізденіп,көптеген ғалы м дарды ң еңбектерім ен кеңінен таны сқанды ғы білінеді. Қ оры та айтқанда,оқуш ы зерттеу ж ұм ы сы нда алоэны ң ж әне оны ң түрлерін ж ан-ж ақты сипаттап,адам тірш ілігіне ж әне м едицинаға қаж еттілігін,қорғау ш аралары н айқы н көрсете білген.

3 слайд

4 слайд
Кіріспе Дәрілік өсімдіктер шипалы өсімдіктер  – медицинада және мал дәрігерлігінде емдеу және аурудың алдын алу мақсатында қолданылатын өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеті олардың құрамында стероид, тритерпен, алкалоид пен гликозидтердің, витаминдердің, эфир майлары мен тұтқыр заттар сияқты түрлі химиялық қосылыстардың болуына байланысты. Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп, тұнба, қайнатынды, шай, ұнтақ, т.б. түрінде қолданылады. Алоэ араб тілінен аударғанда «ащы» дегенді білдіреді. Сонымен қатар дәрігерлер мыңжылдық деп те атайды. Египетте үйдің кіре беріс жерінде алоэ отырғызылады. Халық медицинасында оны қызыл иектің, қабақтың қызаруына, өкпе туберкулезіне, экземді емдеуге, асқазан жарасына пайдаланылады. Осындай ғасырлар бойы тәжірибеден өтіп сұрыптала келіп, адам баласына орасан зор пайдасын тигізетін қарапайым өз ауламызда немесе ауыл маңында, үйде өсетін дәрілік өсімдіктерді неге пайдаланбасқа?.Сол себептен жұмысымыздың құндылығы да осында деп есептейміз. Алоэ өсімдігін зерттей отырып емдік ерекшеліктерін тиімді пайдалану және насихаттау жұмыстың негізгі мақсаты болып табылады. Тұқымынан кейде өсімді (вегетативті) жолмен де көбейеді. Тұқымы жалпақтау қоңыр түсті. Алоэны көбейту үшін сабағының түбінен шығатын атпа бұтақтарын аналық өсімдіктен бөліп алып, құмды құнарлы топыраққа отырғызу керек. Қазақстанда Ағаш тәрізді Алоэ (Алоэ arborescens) деген түрі қолдан өсіріледі. Алоэның шырынын түрлі ауруларды емдеуге қолданады. Жақсы өсіп келе жатқан алоэні аммиакты селитрамен (1 л суға 1 г қосып), не коровяк тұнбасымен қоректендіру керек. Оны өсіретін топырақ құрамы 2 үлес шым, 1 үлес жапырақ аралас топырақ, 0,5 үлесі өзен құмы болуға тиіс, Бұларға үгітілген кірпіш ұнтағы мен ағаш көмірі қосылады. Алоэ бұтақшалары (жас сабақтарына ұшы) және сабақтың төменгі буынында өсетін өркендері арқылы көбейтіледі. Ағаш тәріздес алоэның жапырақтарынан көз, асқазан-ішек т. б. ауруларды емдейтін экстракт әзірленеді. Оның жапырақ сөлін іріңді жараны, күйген жерді, тері дерттерін (қабынған) емдеуге қолданады. Дегенмен, оны дәрігердің кеңесімен пайдалану қажет, өйткені бірқатар жүрек-тамыр ауруларына кері әсер етеді .   Зерттеу жұмысының негізгі болжамы:   Алоэ өсімдігінің емдік ерекшелігін пайдалану арқылы көптеген аурулардың алдын алуға болады. Зерттеудің жаңалығы мен дербестік нәтижесі: - Алоэ өсімдігінін емдік ерекшеліктеріне жан – жақты сипаттама берілді;- Алоэ өсімдігінің емдік қасиеттерінің тиімді пайдаланудың жолдары көрсетілді. Зерттеудің теориялық және практикалық мәні: Ғылыми – әдебиеттерге шолу жасау арқылы алоэ өсімдігіне жан – жақты зерттеу және емдік ерекшеліктерін көрсету жұмыстың теориялық мәні болып табылады. Жұмыс барысында қолдан жасалған емдік қоспаны көпшіліктің тұрмыстық жағдайда жасап пайдалану мүмкіндігі яғни, қолжетімдігі жұмыстың практикалык мәні болып табылады.

4 слайд

5 слайд
Елімізде өсетін 20 мыңнан астам түрлерінің 2500 – інің шипалық маңызы бар. Бұның 600-ге жуық түрінен дәрі дайындауға шикізат ретінде пайдалануға болады. Алайда медицинаға 200-ге жуық дәрілік өсімдіктер түрі белгілі. . Қазақстанда өсетін 6000-ға жуық өсімдіктің түрінің 500-і дәрілік өсімдіктерге жатады .Дәрілік шөптер – денсаулық кепілі . «Мың теңге тұратын дәрі шарбағыңның дәл түбінде өсіп тұр» Халық даналығы жүрек ауруларын емдеуге - 70%, ішек – қарын, бауыр дәрілерінің 75%, жатыр ауруларының шипалы дәрі –дәрмектерінің 80%, қақырық түсіретін дәрілердің 80%, қан тоқтатын дәрілердің 65% тек өсімдіктен алынады.

5 слайд

6 слайд
Алоэ — үй гүлдерінің королі

6 слайд

7 слайд
Отаны-Оңтүстік Африка. Таралуы: Африка мен Индияның жартылай шөл далаларында, Мадагаскарда кездеседі. Алоэ-асфоделовтар тұқымдасының суккулентті өсімдіктер туысы, 400 түрі бар. Олар мәңгі жасыл немесе алабажақ, шөптесін, бұта, ағаштектес көпжылдық өсімдік. Суккулентті, жапырағының жиектері тегіс немесе ара тісті .

7 слайд

8 слайд
Алоэнің түрлері: Алоэ вера Шұбар алоэҚорқынышты алоэ Ағаш тәріздес алоэ

8 слайд

9 слайд
Қыста жарық жерде, ауа температ урасы +10°C деңгейінде болатын орында ұстауға болады. Суару : ж аз уақытындағы вегетация кезеңінде (өсу кезеңі) алоэнің су сақтағыш ұлпалары (суккуленттері) ылғалдылықты көп қажет етпейді. Сондықтан, әр бір суарудан соң топырақтың кебуі (құрғауы) керек. Қыста салқын жерде тұратын болса, көп суарудың қажеті жоқ. Дұрыс суармаудың нәтижесі алоэнің ауруына әкеліп соғады. Крандағы салқын суды бірден құюға болмайды. Суды тек топырақ құрғаған кезде ғана құйған абзал. Тыңайту: жазда айына бір рет кактустарға арналған тыңайтқыш арқылы топырағын құнарландыруға болады .

9 слайд

10 слайд
Көбеюі: Жас өсімдікті жыл сайын отырғызады, ересектері әр 2-3 жылда жақсы топыраққа отырғызылады. Алоэының көбінесе шілде мен тамызда немесе көктемде көбейтеді. Олардың көбею мүшелері 10-12см болуы керек, сонымен қоса 1 тәулік ауада ұстаған жылы топыраққа 1см тереңдікте, бөліктер арасын 3-5см-дей етіп отырғызады. Тамыры пайда болғанда отырғызуға болады . Алоэның тұқымы мен де өсіруге болады. Тұқымын ақпан, наурыз айларында себеді. Температурасы 25 0 С –тан төмен болмауы тиіс. Жалпы алғанда тұқым арқылы, жанама тамырлар арқылы және жапырақ сабақтары арқылы көбейеді. Көбейту процесі тұқым, жанама тымыр және сабақты құмды топыраққа отырғызу/егу арқылы іске асады.

10 слайд

11 слайд
Алоэ өсімдігін қолдану ерекшелігі  Қолдану бөлігі: жапырағы, сөлі. Жапырағын кесерден 2 апта бұрын суармау керек. Емдік мақсатқа 3-5 жылдан асқан алоэ ғана жарайды. Жинау уақыты: жыл бойы. Қасиеті: кермек дәмді, усыз келеді.

11 слайд

12 слайд
Алоэның қарсы көрсетілімдері -өт жолдары аурулары - бүйрек, бауыр аурулары - гипертония -гемморой -жүктілік мерзімі

12 слайд

13 слайд
Алоэның пайдасы Өкпе туберкулезі Иммунитет Тәбет ашады Ангина   Күйік Жөтел Жараларды жазу Суық тию Ағзаның жалпы жағдайын жақсарту Рак жасушаларының өсуіне тосқауыл жасайды  

13 слайд

14 слайд
Алоэның қолданылуы және басты ем болатын аурулары және дайындау әдістері 1. Иммунитет көтеруде: 500 г жаңа кесілген алоэ жапырағын грек жаңғағы дәнімен араластырып, ет тартқыштан өткіземіз. Оған 1,5 стакан бал араластырып, тамақтан соң бір ас қасықтан күніне 3мезгіл бір ай ішу керек. 2. Тісті ауырғанда алдымен тұзды сумен жуып, алоэдан 1 г ұнтақтап, оны тіске басады. 3.Сыртқы жарақаттан қан шыққанда алоэден лайықты мөлшерде алып, жаншып жарақатқа таңады. 4. Демікпеге жас алоэні езіп, шырынын күніне 3 рет, әр ретте 5 мг ішеді. 5.Шиқан шыққанда, іріңді жараларды алоэның жапырағын тіліп, жараның аузына тартады. Шиқанның соқтасын соруға, тез жазылуына, әрі қарай созылмауына алоэ жапырағы көп көмектеседі. 6. Адамның тәбетін ашуға , іш қатқанда, асқазан ауруына, ішек аурулары мен баспаға жақсы ем. [ 4] 7. Бал қосылған алоэ шырыны туберкулез ауруына бірден-бір ем болып табылады.

14 слайд

15 слайд
Жаңа жапырақ сөлі қараңғыда ұстаған борсық майын араластырамыз және де бал қосамыз, май, 100 бөліктей какао, алоэның жапырағының 15 бөлігін 1 шай қасық сөлді 1 стакан сүтке қосамыз. Туберкулез кезінде күніне 2 рет қолдану керек № 1 қоспа

15 слайд

16 слайд
№ 2 қоспа Әлсіреткіш қоспа ретінде келесі қоспа дайындалады: 150 гр алоэ жапырағы (тікенімен бірге) қолмен езіп, 300 гр ыстық бал қосады, қайнағанға дейін ысытады. Тәулік ұстап, сосын ысытады. Тамақ ішер алдында 1 сағат бұрын әр таңертең 5-10 гр қолдану қажет.

16 слайд

17 слайд
№ 3 қоспа Қолмен алоэның жапырағын езіп, күніне сөлін 3-4 тамшы қолданады. Мұрын қуысы ауруына қолданады.

17 слайд

18 слайд
№ 3 қоспа Қолмен алоэның жапырағын езіп, күніне сөлін 3-4 тамшы қолданады. Мұрын қуысы ауруына қолданады.

18 слайд

19 слайд
№ 4 қоспа Сөлін балмен араластырып, бронхитқа қарсы күніне 3 рет шай қасықтың 1/2 бөлігін пайдаланады.

19 слайд

20 слайд
№ 5 қоспа Жараларға жапырағын ортасынан кесіп, ылғал жағын таңады .

20 слайд

21 слайд
№ 6 қоспа Жапырағын кесіп, тазалап жуып, мясурубкадан өткіземіз. Бал қосамыз. Асқазан қыжылына 1 шай қасықтан қолданады

21 слайд

22 слайд
№ 7 қоспа Суық тиюге 2-3 сағат аралығында 5-6 тамшы пайдаланады.

22 слайд

23 слайд
№ 3 қоспа Қолмен алоэның жапырағын езіп, күніне сөлін 3-4 тамшы қолданады. Мұрын қуысы ауруына қолданады.

23 слайд

24 слайд
• Алоэ сөлінің адам ағзасына әсері, зерттеу нәтижесі. • Тәжірибе №1 • Алоэ сөлінің адам ағзасына пайдасы. • Зерттеу әдісі: Мұрынға тамызу • Мақсаты: Жағдайын жақсару Уақыты: 01-03 қазан 2019 жыл • Зерттелуші: Еркебай Кәусар • Зерттеу барысы: әр 5-6 сағат сайын мұрынға 5-6 тамшы соль тамызу • Қорытындысы: Жағдайы жақсы • Ұсынылады: Алоэ сөлі ағзаның қызметін жақсартады. Күнделікті қолдану мұрын қуысын жақсартады. • Тәжірибе № 2 • Алоэның күйікпен жараға әсері. • Зерттеу әдісі: Жараға таңу. • Мақсаты: жара мен күйктің жазылуы Уақыты: 15, 16 қараша 2019 жыл • Зерттелуші:  Мерген Гүлжан • Зерттеу барысы: күйкпен жараға компрес жасау немесе жапырағын кесіп таңу. • Қорытындысы: жазылу жылдамдығы жақсы • Ұсынылады: Алоэ күйік пен жараны жазады, актисептикалық жағдай туғызады.

24 слайд

25 слайд
• Тәжірибе № 3 • Алоэ сөлінің адам ағзасына әсері. • Зерттеу әдісі: Ауыз қуысының қағынуын шаю. • Мақсаты: Ауырғанды басады. Уақыты: 24,25,26 желтоқсан 2019 жыл   • Зерттелуші: Кеңесбек Аяна _ • Зерттеу барысы: 50 % алоэ сөлімен шаю. • Қорытындысы: Алоэ сөлі ауруды басады. • Ұсынылады: Күнделікті қолдануда ауыз қуысының ауруларын жазады. • Тәжірибе № 4 • Туберкулез және өкпе ауруларына. • Зерттеу әдісі: Күніне 2 рет ішу, кешке және таңертең ыстық 1стакан сүтке 1 қасық сөлді араластырып ішу. • Мақсаты: Туберкулез таяқшасын жою. • Уақыты: ___________________________ • Зерттелуші: • Қорытындысы: Жөтелі тоқтап, өкпе тұсының шаншуы басылды. • Ұсынылады: Күнделікті қолдану

25 слайд

26 слайд
Қорытынды: Зерттеу жұмысымды қорыта келе денсаулылғымыз мықты болуы үшін батпандап кіріп, мысқылдап шығатын ауруды дәрісіз-ақ үй жағдайында айналада өсетін дәрілік өсімдіктермен-ақ емдеп жазуға болады. Дәрілік өсімдіктермен айналысу денсаулығымызды сақтауға көмектеседі, отбасының қаражатын үнемдейміз, табиғат байлығын қорғауға да атсалысамыз. Міне, осындай емдік қасиеті бар өсімдіктерге оқушылар кішкентайынан мән беріп, өз игілігіне қолдана білсе, шипаны алыстан іздемейді. Дәрілік өсімдіктерді пайдалану денсаулықты сақтаумен бірге қазіргі нарықтық заманда отбасылық қаражатты үнемдеуге көмектеседі. Дәрілік өсімдіктер жанға шипа, дертке дауа болады. Алоэ бөлме өсімдіктер ішінде ең көп тарағаны. Өзінің әсемдігімен көздің нұрын алады, ...

26 слайд