1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Батудың орыс жеріне
жорығы
Сабақтың мақсаты: Оқытудағы жаңа тәсілдерді қолдана
отырып “Батудың орыс жеріне жорығы” тақырыбы бойынша
жаңа білімдерін қалыптастыру.
2 слайд
Міндеттері
Білімділік: Оқушыларға Алтын Орда
туралы білімдерін толықтыра отырып,
Батыйдың орыс жеріне жорығына
толығырақ тоқталу, Орыс жерінің не
себептермен монғол-татар әскерлерінен
жеңілгендіктерін ашып түсіндіру.
Дамытушылық: Картамен жұмыс жасауға,
өз бетінше қорытынды жасауға,
ізденіске дағдыландыру, ойлау қабілеттерін
дамыту.
Тәрбиелік: Адамгершілікке, өз Отанын, елін
сүюге тәрбиелеу.
3 слайд
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру кезеңі (топқа
бөлу)
ІІ Үй жұмысы
ІІІ Жаңа сабақты меңгеру
а) Қызығушылықты ояту
ә) Мағынаны тану
б) Тренинг
в) Картамен, дәптермен
жұмыс
IV Қорытынды.
V Рефлексия
VI Үйге тапсырма
4 слайд
II. Өткен материалды еске түсіру. 15 минут.
Жұмбақты шеш «Кім туралы айтылған?»
Оның атын татар батырының атымен атаған. Ол
білімсіз, бірақ ұлы империя құрды. Орақ тілді,
батырлығымен және ұстамдығымен көзге түскен.
Ол еліне беделді батыр болған. Ол қият руынан
шыққаны белгілі. Ол татарлар қолынан қаза
болды.
Ол Жалайыр тайпасынан шыққан ұлы қолбасшы.
Шыңғысханның Қытайға жорығында ерен
ерлігімен көзге түсті.
Ол Ақ Орданың негізін қалады. Жошы ханның
үлкен ұлы.
5 слайд
II. Өткен материалды еске түсіру. 15 минут.
Жұмбақты шеш «Кім туралы айтылған?»
Оның атын татар батырының атымен атаған. Ол
білімсіз, бірақ ұлы империя құрды. Орақ тілді,
батырлығымен және ұстамдығымен көзге түскен.
(Тимучин)
Ол еліне беделді батыр болған. Ол қият руынан
шыққаны белгілі. Ол татарлар қолынан қаза болды.
(Есугей)
Ол Жалайыр тайпасынан шыққан ұлы қолбасшы.
Шыңғысханның Қытайға жорығында ерен ерлігімен
көзге түсті. (Мұқылай)
Ол Ақ Орданың негізін қалады. Жошы ханның үлкен
ұлы. (Орда Ежен)
6 слайд
Терминдерді шеш:
Жоғарғы орган, ірі әскери мәселелер, саяси
жағдайларды шешіліп отырды. Осында
салтанатты түрде ханды таққа отырғызу
рәсімдері жасалады?
Мемлекет басшысы, әскери заң шығарады
және әкімшілік билік жүргізді.
Шыңғыс ханның заңы:
Шыңғыс ханның ұлдарына берген жер атауы.
Салық жинаушыны:
7 слайд
Терминдерді шеш:
Жоғарғы орган, ірі әскери мәселелер, саяси
жағдайларды шешіліп отырды. Осында
салтанатты түрде ханды таққа отырғызу
рәсімдері жасалады? (Құрылтай)
Мемлекет басшысы, әскери заң шығарады
және әкімшілік билік жүргізді (Хан)
Шыңғыс ханның заңы: (Жаса)
Шыңғыс ханның ұлдарына берген жер атауы
(ұлыс)
Салық жинаушыны: (Басқақтар)
8 слайд
«Хронологиялық сөзжұмбақ»
1211ж- (Жошы бастаған қол керейлерді
бағындыру үшін Торғай
даласына дейін барды.)
1216ж- (Отырарға керуендерін жіберді)
1218ж- (Жетісу арқылы Отырар
қаласына жақындады.)
1219ж- (Жетісу өңіріне моңғолдар
келіп кірді.)
9 слайд
1220ж- (Таңғұт патшалығына жорық
жасады.)
1221ж- (Шыңғысхан астанасы
Қарақорымға келеді.)
1225ж- (Шыңғыс хан қайтыс болады)
1226ж- (Орта Азия қалаларын
жаулап ала
бастайды.)
1227ж- (Мерв, Хорасан қалаларын
алып, Орта Азияны өзіне
қаратты)
10 слайд
Топтарға тапсырма:
І топ. Шыңғыс хан (ой-толғау)
ІІ топ. Тақырыптағы жаңа
сөздерге түсініктеме бер
(глоссари)
ІІІ топ. Моңғол мемлекетінің
құрамына кіретін ру-тайпалар
IV топ. Шыңғысханның
жорықтары(Сызбасын көрсет,
картамен жұмыс)
11 слайд
Моңғолдар әлемдегі ең үлкен ескерткішті
Ұланбатыр маңында Шыңғыс хан ата-бабасына
арнап тұрғызызды. Салмағы 250 тонна таза
болаттан құйылған, биіктігі 40 метр ескерткіш.
12 слайд
1962 ж. Кендітау жерінде Гурван көлі жағасында
үлкен мәрмәрден ескерткіш орнатылған, онда
төмендегі Шыңғысханның өсиет сөзі жазылған.
А Л Ұ Қ А С
С Ғ А Д М А
Ы Ы М А Ы Л
Н Б А Л Л Ұ
Қ А С Ұ О Қ
Ұ Й Ы Қ Қ М
Р Р Н М М Е
А А Ғ Ы І Н
Ғ А Н Е Л Е
Қ Ұ Л А Ш Д
13 слайд
« Құлаш денем құласа
құласын, құраған елім,
қолымдағы байрағым
құламасын ».
14 слайд
Жаңа сабақ.
І.Қызығушылық ояту.
Тақырыпқа шолу.
1)Батудың орыс жеріне
жорықтары.
2)Алтын Орда мемлекетінің
құрылуы
3)Бату ханның Киевті алуы
15 слайд
16 слайд
Бату хан туралы не
білеміз?
Бату хан Орыс
жерін
жаулап
алды
(1236-
1243)
1227-1255
жылдары
Алтын
Орданы
билейді
Жошы
ханның
ұлы Алтын
Орданы
құрдыСарай-
Бату
қаласын
тұрғызды
17 слайд
Батудың орыс жеріне жорығы.
1236 жылы Бату әскерлері Еділ өзені
жағасында Бұлғар елін жаулап алды.
1237 жылы Еділ мен Дон өзендері
аралығындағы Қыпшақтарды тізе бүктірді.
1237 жылдың қысында Резань қаласы құлап
жау қолына көшті.
Келесі Владимир-Суздаль және Мәскеу
кінәздіктері
1238 жылы 4 ақпанда Бату Владимир қаласын
қоршайды. 14 қалаңы бағындырады.
1240 жылы Киев қаласына жетеді.
1243 жылы Сарай-Бату қаласын салғызып
Алтын Орда мемлекетін құрады
18 слайд
Алтын Орда мемлекетінің құрылуы
Жошы ұлысы
Алтын Орда
1227-1502 ж
Ақ Орда Көк Орда
Алтай тауынан
Дунай өзеніне
дейінгі аумақ Сырдария
алабынан Балқаш
көліне дейінгі Арал теңізінің
солтүстік
аймағыБату
Оржа
Ежен Шайбани
19 слайд
Т р е н и н г . Тарихи
есімдер.
Бату, Қасым, Өтеміс Қажы,
Есен Бұға, Төле, Даниил
мен Дмиртий, Есугей,
Жошы, Ғайырхан, Жәнібек.
20 слайд
Алтын Орда туралы сатылай талдау
Алтын Орда
Негізін қалаған ------ Батый хан
Орталығы ---- Сарай -Бату (Астрахан қаласының маңында) 1243ж
Қандай мемлекет болып құрылды? ----- Феодалдық мемлекет
Түркі тілдес тайпалар құрамында --- қыпшақ, қаңлы,арғын,
найман,қоңырат, керей, уақ.
Алтын Орда мемлекетіне
бағынышты аймақтарды басқарған ---- дарғы бектер, тамғаш,
басқақтар
С алық түрлері ------ Қалан, қапшуыр
Қалан - егіншілерден алынатын салық
Қапшуыр -малшылардан алынатын салық
21 слайд
Алтын Орда туралы сатылай талдау
Алтын Орда
Негізін қалаған ------ Батый хан
Орталығы ---- Сарай -Бату (Астрахан қаласының маңында) 1243ж
Қандай мемлекет болып құрылды? ----- Феодалдық мемлекет
Түркі тілдес тайпалар құрамында --- қыпшақ, қаңлы,арғын,
найман,қоңырат, керей, уақ.
Алтын Орда мемлекетіне
бағынышты аймақтарды басқарған ---- дарғы бектер, тамғаш,
басқақтар
С алық түрлері ------ Қалан, қапшуыр
Қалан - егіншілерден алынатын салық
Қапшуыр -малшылардан алынатын салық
22 слайд
1236
ж 1237ж 1237ж
қысы 1238ж
4ақпан 1240ж 1240-
1480ж
Бұлғар елін жаулап алды
Еділ мен Дон өзендерінің
аралығындағы қыпшақтарды
жаулап алды.
Рязань қаласын бес күнде
жаулап алды.
Владимир қаласын үш күнде
жаулап алып, орыстың 14
қаласын бағындырды.
(Ростав, Суздаль, Ярославль,
Кострома, Углич, Тверь)
Киев қаласын жаулап алады.
Орыс жеріне моңғол-татар
үстемдігі орнайды. V. Сабақты қорытындылау.
Симантикалық карта
23 слайд
№ Сұрақтар Келісемін Келіспеймін
1 1236ж Бату әскерлері Еділ өзені жағасына келіп Бұлғар елін
жаулап алды.
2 1238жылы 4 ақпанда Бату Мәскеу қаласын қоршайды.
3 Киев қаласын қорғауды Юрий Всеволодиевич пен Дмитрий
кнәздер өз қолдарына алады.
4 Сырдария алабынан Балқаш көліне дейінгі байтақ жерді ағасы
Орда-Еженге берді.Бұл Ақ Орда деп аталды.
5 Өтеміс қажының “ Шыңғыснама ” кітабы Х VII ғасырда жазылған.
6 Алтын Орда мемлекетінде егіншілер мен малшылардан алынатын
алым-салықтың екі түрі қалан және қапшуыр деп аталды.
7 Қалан салығы бойынша малшылар жыл сайын мал басына салық
төледі.
8 Орыс жылнамасы бойынша 1240 жылы Бату хан қыруар әскерімен
Киев қаласына келіп, оны қоршап алады.
9 Хан кінәз қойған адамына ерекше құжат – жарлық берді.
10 Шешуші кезеңдерде құрылтай шақырылып, мемлекет тағдырына
қатысты,маңызды саяси, әскери мәселелер шешілді.
24 слайд
VІ. Үй тапсырмасын беру.
Бату хан туралы шағын эссе жазу.
Тест құрау.
§ 37 оқу.
VIІ. Бағалау: Оқушылардың бағалау
парақтары бойынша бағаларын қою
25 слайд
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз