Ашық сабақ: Жалбыз 5-сынып

1 слайд
Қазақ тілі 5- сынып Пән мұғалімі: Уралбекова Мөлдір Мейрамбекқызы

1 слайд

2 слайд
5 - сынып Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Сабақтың тақырыбы: Оқу мақсаты: 5.1.3.1 – тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; 5.3.2.1.- жанрлық ерекшелігіне сай рәсімделуі мен құрылымын сақтап, хат, жарнама, хабарландыру құрастырып жазу; “ Жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесі” бөлімі Жалбыз – емдік өсімдік Сабақтың мақсаты: Барлық оқушылар орындай алады:  жалбыздың емдік өсімдік екенін біледі, сұрақтарға жауап береді Оқушылардың көпшілігі орындай алады:  мәтіннен нақты ақпаратты табады Кейбір оқушылар орындай алады: жалбыздың қасиеті,  адам өміріне қажеттілігін зерттеуге негіз болатын жоспар құрады

2 слайд

3 слайд
Бағалау критерийі 1.Негізгі және қосымша ақпаратты анықтайды; 2.Жанрлық ерекшелігіне сай хат жазады;

3 слайд

4 слайд
«Адасқан әріптер» әдісі арқылы тақырыпты ашу з а ы л б ж Жалбыз

4 слайд

5 слайд
Жалбыз – көп жылдық, шөп тектес дәрілік өсімдік. Оның түрлері көп. Қазақстанда оның 2 түрі кездеседі – бұрышты жасыл жалбыз, ақ жалбыз. Өзен мен көл жағалауларында өседі, тау баурайларында, шабындықтарды, бақшаларда кездеседі. Биіктігі 80-100 см. Сабағы төрт қырлы күрең- күлгін түсті. Жапырағы ұзынша, жұмыртқа пішінді. Маусым тамыз айларында гүлдейді.  Жалбызды тамырсабағынан көбейтеді. Сабаққа қарама қарсы орналасады Жалбыз өсімдігінің құрамында адам ағзасына керекті заттар көп. Қазір ол шөпті көп жерлерде қолдан өсіріп дайындауда. Жалбыз (мята) шөбінің емдік қасиетін адамдар ерте заманнан білген.Жүздеген ауруға ем деп айтады. «Жалбызды жерде жан қалады» - деген мәтел бұл өсімдіктің емдік қасиетіне айтылса керек. Көктемде жалбызды теріп алып, кептіріп, ұнтақтайды. Осының 2 ас қасығын 0,5 кг балға араластырып жейді. Күніне 1 шай қасықпен 3 рет 2 ай ішсе, жүрек ауруына бірден-бір ем. Сондай-ақ, бүйрек, бауыр, өт қабынуы ауруларына пайдаланады.Жалбыз ұнтағының осы мөлшерін бал орнына сары май қосып қабылдаса, демікпе дертіне, өкпенің тыныс алу жолдарын тазартады. Жөтелгенді тияды, қарлығып шығатын дауысты ашады.Терлегіш адам жалбыздың кепкен жапырағын ыстық суға бұқтырып, демдеп, түнге қарай жарты стаканын ішсе, сырқатынан жазылады. Бойға күш- қуат беретін қасиеті бар, қуық - несеп жолдарының қабынуын жазады.Сонымен қатар, жалбызды басқа дәрілік шөптерге қосып, өкпе туберкулезіне де қолдануда. Жарақатқа, іріңді сыздауыққа, қотырға қолданады. Жапы рағын саусақпен уқалағанда жағымды иіс шығады. Себебі Жапырағында 5 пайыз эфир майы болады. Бұл майдың негізгі құрамы ментол.Және де бұл өсімдіктің басқа түрлерінен порфюмериялық, кондитерлік, гигиеналық мақсаттарға қолданылады, сондай ақ тіс порошогы мен пастасын жасауда пайдаланады. Жалбыз қосылған шәй адам ағзасын тазалайды.Тағы бұл өсімдіктің дәрі жане құрғатылған шөп дәрі ретінде де қалалардың кез келген дәріханаларда қол жетімді бағада сатылады.«Жалбыз – емдік өсімдік»  тақырыбындағы мәтін оқылады (мәтінді оқушылар тізбектеп оқып шығады)

5 слайд

6 слайд
Дескриптор: «Екі жақты күнделік» әдісі - Негізгі және қосымша ақпаратты анықтайды; - Антоним,синоним, омонимдерді қатыстыра отырып сұрақ құрастырады; Негізгі ақпарат Қосымша ақпарат    

6 слайд

7 слайд
Деңгейлік тапсырмалар 1. Қазақстанда оның 2 түрі кездеседі – бұрышты жасыл жалбыз, ақ жалбыз 2. Өзен мен көл жағалауларында өседі, тау баурайларында, шабындықтарды, бақшаларда кездеседі 3. Күніне 1 шай қасықпен 3 рет 2 ай ішсе, жүрек ауруына бірден-бір ем. 4. Жалбыз ұнтағының осы мөлшерін бал орнына сары май қосып қабылдаса, демікпе дертіне, өкпенің тыныс алу жолдарын тазартады 5. Жапырағын саусақпен уқалағанда жағымды иіс шығады 1 . Жалбыз – көп жылдық, шөп тектес ______өсімдік 2. ________ төрт қырлы күрең-күлгін түсті 3. Жалбыз қосылған _____ адам ағзасын тазалайды 4. Жалбызды _________ көбейтеді 5. Жалбызды жерде ______ қалады 6. Бұл өсімдіктің басқа түрлерінен ____, кондитерлік, гигиеналық _______ қолд анылады, сондай ақ тіс порошогы мен пастасын __пайдаланады  · Тапсырманы анықтау: Мен нені анықтауым керек?  · Ақпараттың орналасқан орны: Мен ақпаратты қайдан таба аламын?  · Тиісті ресурстарды таңдау: Бұл ақпарат пайдалы ма?  · Ақпаратты ұйымдастыру: Мен ақпараттың қайдан алынғанын белгіледім бе? Мен жеткілікті ақпарат алдым ба?  · Идеяларды ұсыну: Менен өз жұмысымды қалай таныстыруды сұрады? Мен оны қалай құрылымдауым керек?  · Соңғы өнімді бағамдау: Мен бірдемені қалдырып кеттім бе? Менің жұмысымның мәні бар ма? Мен өз жұмысымды оқыған адамның алдында мақтаныш сезіне аламын ба? Мен не үйрендім?І деңгей «Бұл жауап болса, онда сұрақ қандай болады?» әдісі   ІІдеңгей Мәтіндегі сөйлемнен алынып тасталған сөздердің орнын толтырыңыз ІІІ деңгей Жалбыздың қасиетін, адам өміріне қажеттілігін зерттеңіз « Зерттеудің алты қадамы» әдісі

7 слайд

8 слайд
Дескриптор: - жалбыз өсімдігінің қасиет, адам ағзасына пайдасы, өндірісте қолданысы туралы нақты ақпараттарды анықтайды - анықталған ақпараттарға қатысты сұрақ құрастырады - мәтін құрылымын сақтай отырып жоспар құрады ҚБ. Оқушылардың бағалауы «Түсініктеме беру арқылы бағалау»

8 слайд

9 слайд
«Сұрақ - жауап» әдісі

9 слайд

10 слайд
« Жалбыздың емдік қасиеті» деген тақырыпта өзіңе ең жақын жанға хат жазамыз.Хаттың арасында топ атауы бойынша сөздер кездесетін болсын. Дескриптор: https://youtu.be/ pn9XafSYJPo - Жанрлық ерекшелігін сақтай отырып, хат жазады; - Антоним,синоним, омонимдерді қатыстыра отырап жазады;

10 слайд

11 слайд
Үйге тапсырма «Жалбыздың пайдасы мен зияны» Аргументативті эссе жазу

11 слайд

12 слайд
Кері байланыс

12 слайд

13 слайд

13 слайд