Ашық сабақ Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін салыстыру 7 сынып
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Үй тапсырмасы:
“Жедел сұрақтар ”
2 слайд
Үй тапсырмасы: “Жедел сұрақтар ”
3 слайд
Сабақтың тақырыбы:
7.3С: Координация және ретте
лу.
Жануарлардың жүйке жү
йелерінің типтері.
3 слайд
Сабақтың тақырыбы: 7.3С: Координация және ретте лу. Жануарлардың жүйке жү йелерінің типтері.
4 слайд
4Сабақтың оқу мақсаты:
7.1.7.1 жануарлардың жүйке
жүйелерінің типтерін салыстыру.
4 слайд
4Сабақтың оқу мақсаты: 7.1.7.1 жануарлардың жүйке жүйелерінің типтерін салыстыру.
5 слайд
Бағалау критерийлері:
Жануарлардың жүйке жүйесінің
типтерін анықтайды
Жануарлардың жүйке жүйесінің
типтерін салыстырады.
5 слайд
Бағалау критерийлері: Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтайды Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін салыстырады.
6 слайд
Жүйке жүйесі
•
Адам мен жануарлар организмдерінің
қоршаған ортаға бейімделуін реттейтін
жүйе
•
(грек, neuron - жүйке,жүйке жасуша; logos -
ілім) деген мағына береді.
6 слайд
Жүйке жүйесі • Адам мен жануарлар организмдерінің қоршаған ортаға бейімделуін реттейтін жүйе • (грек, neuron - жүйке,жүйке жасуша; logos - ілім) деген мағына береді.
7 слайд
Жүйке жүйесінің типтері:
• Диффузды (торлы)(гидра);
• Бағаналы (ақ сұлама);
• Түйінді (ұлулар, буылтық құрттар,
буынаяқтылар);
• Түтікті (омыртқалылар).
7 слайд
Жүйке жүйесінің типтері: • Диффузды (торлы)(гидра); • Бағаналы (ақ сұлама); • Түйінді (ұлулар, буылтық құрттар, буынаяқтылар); • Түтікті (омыртқалылар).
8 слайд
Қарапайымдардың жүйке жүйесі
Қарапайымдарда (бір жасушалылар) жүйке
жүйесі болмайды, бірақ инфузориялардың
кейбір түрінде қозуды жасушаның басқа
бөліктеріне өткізетін торшасы болады.
8 слайд
Қарапайымдардың жүйке жүйесі Қарапайымдарда (бір жасушалылар) жүйке жүйесі болмайды, бірақ инфузориялардың кейбір түрінде қозуды жасушаның басқа бөліктеріне өткізетін торшасы болады.
9 слайд
Диффузды(торлы) жүйке
жүйесі:
Ең алғаш ішекқуыстыларда
жүйке торы пайда болады.
Төменгі сатыдағы
ішекқуыстыларда (гидра)
диффузды ж.ж болады.
Еркін қозғалып тіршілік ететін
ішекқуыстыларда жүйке
клеткалары топтанып, жүйке
түйінін (ганглий) түзеді және
олар бір-бірімен ұзын өсінділері
арқылы жалғасады.
9 слайд
Диффузды(торлы) жүйке жүйесі: Ең алғаш ішекқуыстыларда жүйке торы пайда болады. Төменгі сатыдағы ішекқуыстыларда (гидра) диффузды ж.ж болады. Еркін қозғалып тіршілік ететін ішекқуыстыларда жүйке клеткалары топтанып, жүйке түйінін (ганглий) түзеді және олар бір-бірімен ұзын өсінділері арқылы жалғасады.
10 слайд
Бағанды жүйке жүйесі:
Ақ планария Ақ сұламаның жүйке
жүйесі дененің алдыңғы
бөлігіндегі жүйке
жасушалары
жинақталған түйіннен
басталады. Гидрада
жүйке жүйесі
бытыраңқы және тор
түзе орналасса, ақ
сұламада жүйке
жасушалары денені
бойлай созылатын екі
бағанаға жинақталады.
10 слайд
Бағанды жүйке жүйесі: Ақ планария Ақ сұламаның жүйке жүйесі дененің алдыңғы бөлігіндегі жүйке жасушалары жинақталған түйіннен басталады. Гидрада жүйке жүйесі бытыраңқы және тор түзе орналасса, ақ сұламада жүйке жасушалары денені бойлай созылатын екі бағанаға жинақталады.
11 слайд
Түйінді жүйке жүйесі:
Буылтық құрттарда, буынаяқтыларда(бунақденелілерде,
өрмекшілерде, шаяндарда) ұлуларда, тікентерілілер және
эволюциялық даму барысында жүйке жүйесінің түйінді түрі
пайда болған.
11 слайд
Түйінді жүйке жүйесі: Буылтық құрттарда, буынаяқтыларда(бунақденелілерде, өрмекшілерде, шаяндарда) ұлуларда, тікентерілілер және эволюциялық даму барысында жүйке жүйесінің түйінді түрі пайда болған.
12 слайд
Шұбалшаңның жүйке жүйесі сақина
тәрізденіп байланысқан бір жұп жұтқыншақ
үсті, бір жұп жұтқыншақ асты жүйке
түйіндерінен және құрсақ жүйке тізбегінен
тұрады.
12 слайд
Шұбалшаңның жүйке жүйесі сақина тәрізденіп байланысқан бір жұп жұтқыншақ үсті, бір жұп жұтқыншақ асты жүйке түйіндерінен және құрсақ жүйке тізбегінен тұрады.
13 слайд
Балықтардан бастап түтікті жүйке жүйесі екі ірі бөлімнен: ми мен
жұлыннан тұрады.
Түтікті деп аталу себебі:оларда тек бір ғана ми болады, сол мидан
түтіктер тармақталады.
Ми бассүйектің ішінде орналасқан.
Ол 5-бөлімнен тұрады: алдыңғы, аралық, ортаңғы ми, мишық, сопақша
ми.
Сопақша ми омыртқа жотасының өзегінде орналасқан жұлынмен
жалғасады.
13 слайд
Балықтардан бастап түтікті жүйке жүйесі екі ірі бөлімнен: ми мен жұлыннан тұрады. Түтікті деп аталу себебі:оларда тек бір ғана ми болады, сол мидан түтіктер тармақталады. Ми бассүйектің ішінде орналасқан. Ол 5-бөлімнен тұрады: алдыңғы, аралық, ортаңғы ми, мишық, сопақша ми. Сопақша ми омыртқа жотасының өзегінде орналасқан жұлынмен жалғасады.
14 слайд
Жүйке жүйесінің ерекшеліктері:
Жүйкелер Ерекшеліктері Өкілдері
Торлы жүйкелі Бүкіл денесіне жүйке жүйесі торланып
орналасады. Жүйке талшықтары біркелкі
орналасады Гидра, ішек қуыстылар
Сатылы
жүйкелі Тармақталған бөлімдер бір бірімен
паралель сатылы орналасады. Бүкіл дене
бөлімі де осылай болады Жалпаққұрттар,
планария
Түйінді жүйкелі Бүйір жақтауларында түйіндер көптеп
кездеседі
Дене бөлімінде басты мойын жағында
үлкен түйіннен жүйкесі тармақталып
құрсақ бөлімдерінде кіші түйіндер
кездеседі Буынаяқтылар,
былқылдақденелілер,
буылтыққұрттар
Түтікті жүйкелі Бас миы және жүлыннан тұрады. Түтікті
деп аталуы да осыдан, себебі оларда тек
бір ғана ми болады, сол мидан түтіктер
тармақталады Омыртқалы жануарлар
14 слайд
Жүйке жүйесінің ерекшеліктері: Жүйкелер Ерекшеліктері Өкілдері Торлы жүйкелі Бүкіл денесіне жүйке жүйесі торланып орналасады. Жүйке талшықтары біркелкі орналасады Гидра, ішек қуыстылар Сатылы жүйкелі Тармақталған бөлімдер бір бірімен паралель сатылы орналасады. Бүкіл дене бөлімі де осылай болады Жалпаққұрттар, планария Түйінді жүйкелі Бүйір жақтауларында түйіндер көптеп кездеседі Дене бөлімінде басты мойын жағында үлкен түйіннен жүйкесі тармақталып құрсақ бөлімдерінде кіші түйіндер кездеседі Буынаяқтылар, былқылдақденелілер, буылтыққұрттар Түтікті жүйкелі Бас миы және жүлыннан тұрады. Түтікті деп аталуы да осыдан, себебі оларда тек бір ғана ми болады, сол мидан түтіктер тармақталады Омыртқалы жануарлар
15 слайд
І топ
«Адасқан суреттер» әдісі«Адасқан суреттер» әдісі
15 слайд
І топ «Адасқан суреттер» әдісі«Адасқан суреттер» әдісі
16 слайд
ІІ топ тапсырмасы
кестемен жұмыс
Жүйке жүйесінің титері ерекшеліктері өкілдері
Диффузды
Бағанды
Түйінді
Түтікше
16 слайд
ІІ топ тапсырмасы кестемен жұмыс Жүйке жүйесінің титері ерекшеліктері өкілдері Диффузды Бағанды Түйінді Түтікше
17 слайд
ІІІ топ тапсырмасы
семантикалақ картамен жұмыс
мысалдар Диффузды Бағанды Түйінді Түтік
ше
Жалпақ құрттарда жүйке жүйесін реттеуші
орталық аппарат қалыптасады
Ең ежелгі жүйке жүйесі
Омырқалы жалуарларға тән жүйке
Ганглиялар түзіледі
Орталық жүйке жүйесі жұлыннан және
мидан тұрды
17 слайд
ІІІ топ тапсырмасы семантикалақ картамен жұмыс мысалдар Диффузды Бағанды Түйінді Түтік ше Жалпақ құрттарда жүйке жүйесін реттеуші орталық аппарат қалыптасады Ең ежелгі жүйке жүйесі Омырқалы жалуарларға тән жүйке Ганглиялар түзіледі Орталық жүйке жүйесі жұлыннан және мидан тұрды
18 слайд
Үйге тапсырма:
§39 оқу, ребус құру
18 слайд
Үйге тапсырма: §39 оқу, ребус құру
19 слайд
Рефлексия:
•
Мен енді білемін .........................................
•
Менің түсінбей қалғаным .............................
•
Мен жақсы түсіндім ......................................
19 слайд
Рефлексия: • Мен енді білемін ......................................... • Менің түсінбей қалғаным ............................. • Мен жақсы түсіндім ......................................