Ашық сабақ Қалталарды қңдеу

1 слайд
Тақырыбы : « Қалталарды өңдеу » Мақсаты:Оқушыларға қалталарды өңдеу жұмыстарын үйрету, білім деңгейін көтеру

1 слайд

2 слайд
Үй тапсырмасын сұрау

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд
Жеңіл бұйымдарды өңдеу әдісіне қарай қалталар мынадай болып бөлінеді: • жарма • тігіске түскен • жапсырма қалта Қалта түрлері сәндік бөлшектеріне қарай: • жапырақшалы • қақпақшалы • әдіпті • бау • бейка • желбіршекті

4 слайд

5 слайд
Сәндік тігістеріне қарай: • қатпарлы • бүрмелі • кестеленген • бедерлі • су салынған Әрлеп – безендірілген материалына қарай: • шілтермен • таспамен • ызбамен • су моншақпен • аппликациямен • уақ-түйекпен өңдеу әдістерімен ерекшеленеді

5 слайд

6 слайд
Жарма қалтаны өңдеу әдісін үлгі ерекшелігі мен қолданылған материалына қарай таңдайды. Қалта аузының қырқылуы көлденең, тік, қиғаш және фигуралы болуы мүмкін. Қалта аузы қақпақша, жапырақша әдіспен өңделуі мүмкін. Жарма қалтаны өңдеу екі кезеңнен тұрады : сәндік бөлшектерді дайындау және қалтаны жинау. Тік жармалы әдіпті қалтаны өңдеу үшін келесі бөлшектер қажет: екі әдіп негізгі немесе сәндік матадан, бір қалта астары негізгі матадан пішіледі. Кейбір киім үлгілерінде қалта бойлығы қолданылады және қалта әдібі астарымен тұтас пішіледі. Мұндай жарма қалтаны әртүрлі әдіспен өңдеуге болады.

6 слайд

7 слайд
Әдіпті жарма қалтаны өңдеу түрлері

7 слайд

8 слайд
Бірінші әдіс. Үстіңгі әдіптің теріс бетін ішіне қаратып, ортасынан бүгіп жатқыза үтіктейді. Астыңғы әдіптің бір қиығын теріс бетіне қарай 10-15 мм жатқыза үтіктейді. Әдіптің енін лекало көмегімен белгілейді. Қалтаны жинауда негізгі бөлшекке лекалоны пайдаланып, қалта орнын үш сызықпен белгілейді, көлденең сызық қалта аузын, екі тік сызық қалта өлшемін анықтайды. Одан кейін көлденең сызықтың жоғарғы және төменгі жағынан әдіпеніне қосымша сызық белгілейді. Оңай созылатын мата бұйымдарында негізгі бөліктің астына қалта бойлығының ортасын қалтаның белгіленген сызығымен туырлайды және желімдейді.

8 слайд

9 слайд
Екінші әдіс. Әдіп бірінші әдіптегідей дайындалады. Қалта аузын созылудансақтау мақстында қалта бойлығы орнына қалта астарымен өңдейді. Бұл кезде қалта астары тұтас пішіледі, негізгі жібі көлденең өтеді, яғни қалта аузына параллель болады. Қалта орнын негізгі бөлшектің өң бетінен бірінші тәсілдегі сияқты белгілейді. Қалта астарында лекало көмегімен қалта орнын белгілейді. Үшінші әдіс. Жеке тапсырыста және өңдеу уақытын азайту үшін қалта әдібі астармен тұтас пішіледі. Бұл кезде негізгі матадан қалта астарының екі бөлігі пішіледі. Қалта астарының үлкен бөлігінен бірден үстіңгі әдіпті, кіші бөлігінде астыңғы әдіпті өңдейді.

9 слайд

10 слайд
Қалта аузын сопақ (овал) ойындымен өңдеуге келесі бөлшектер қажет:екі әдіп негізгі немесе сәндік матадан, бір қалта астары. Қалта астарының жоғарғы қиығы қалта аузы оймасына сәйкес келуі қажет. Әдіп негізгі жіпке 45 º бұрышпен пішіледі. Әдіптердің бір қиығын теріс қарай 15 мм бүгеді және жатқыза үтіктейді. Әдіптің бүгілген жиегін, қалта аузы формасына сәйкес бірден созып үтіктейді.

10 слайд

11 слайд
Қалта аузын сопақ ойындымен әдіпті жөндеу және фигуралы қиықты әдіпті қалтаны өңдеу

11 слайд

12 слайд
Қақпақшалы жарма қалтаны өңдеу. Қақпақшалы жарма қалтаны өңдеуге келесі бөлшектер қажет: бір қақпақша негізгі немесе сәндік матадан, бір астыңғы қақпақша негізгі немесе сәндік матадан, бір әдіп негізгі матадан, бір қалта астары негізгі матадан пішіледі. Қалтаны өңдеу екі кезеңнентұрады:Сәндік бөлшектерді өңдеу және қалтаны жинау . Дайын қақпақшаға қосып тігу сызығын лекаломен белгілейді және бұл сызық қақпашаның дайын түріндегі енін анықтайды.

12 слайд

13 слайд
Қақпақшалы жарма қалтаны өңдеу

13 слайд

14 слайд
Цехтарда жұмыс істеу техника қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулықтан өткен қызметкерлерге еңбекті қорғау жөніндегі қызмет жабдықтарында дербес жұмыс істеуге жіберілгендерге ғана рұқсат етіледі. Қызметкерлерге жол берілмейді: 1) жұмыс орнын бөгде заттармен ыбырсытуға; 2) цехта сіріңке жағуға және ашық отты қолдануға; 3) өзінің тиесілігіне сәйкес келмейтін құралды немесе жарамсыз құралды пайдалануға; 4) іске қосылып тұрған жабдықты қалдырып кетуге; 5) машинаның табалдырығында және оның маңайына жуу - жағар заттарын және бояуларды төгуге; 6) егер оған қажет болған кезде бірінші көмек көрсету мүмкін болмайтын үй - жайда жалғыз жұмыс істеуге; 7) цехта сырт киімдерді сақтауға, тамақ ішуге;

14 слайд

15 слайд
8) дабыл шамы жанып тұрған кезде жабдықты қосуға; 9) алынып тасталған немесе әлсіз бекітілген қоршаулар кезінде жабдықта жұмыс істеуге; 10) қауіпті аймақтарды қоршамастан сақтық құралдары жарамсыз жабдықта жұмыс істеуге; 11) жарық түсіргіш арматурасыз және сол жұмыс орны үшін жарықтандырудың нормаларына сәйкес келмейтін жарықтандыру кезінде жұмыс істеуге жол берілмейді.

15 слайд

16 слайд
Жұмыс басталардың алдындағы еңбек қауіпсіздігінің талаптары Қызметкер жұмыс басталардың алдында: 1) оқушы өзіне қажетті орамал мен алжапқышты киеді, оның қалталарында ешқандай да құралдар мен саймандар болмауы қажет; 2) журналдан оның жай - күйі туралы жазбаны қарап алдыңғы ауысымнан жабдықты қабылдайды; 3) жағатын, сөндіретін, тежегіш құрылғыларға аса назар сала отырып жабдықтың жарамдылығын тексере отырып барлық үйкелген бөліктерді майлайды; 4 ) шебер, қоршауларды бекітудің жарамдылығы мен беріктігін, бар болуын, жұмыс орнындағы тазалық пен тәртіпті тексереді; 5) жалпы енгізу өшіргішін сөндіреді және дабыл нүктесін іске қосады; 6) машина жарамсыз болған жағдайда цех шеберіне баяндайды және жарамсызды жөндемейінше жұмысқа кіріспейді.

16 слайд

17 слайд
Жұмыс аяқталардағы техника қауіпсіздігінің талаптары Қызметкер жұмыс аяқталарда: 1) машинаны тоқтатады, басқарудан ажыратады; 2) жұмыс орнын тәртіпке келтіреді және орындалған жұмыстың жай - күйі туралы күнделікке жазып машинаны шеберге тапсырады; 3) жалпы енгізу өшіргішін сөндіреді; 4) арнайы киімді, арнайы аяқ - киімді және жеке қорғаныс құралдарын шешіп жеке шкафқа қояды. Апаттық жағдайлардағы техника қауіпсіздігінің талаптары Апаттық ахуалдар мен жазатайым жағдайлар кезінде "тоқта" түймешесін басу немесе жалпы енгізу өшіргішін сөндіру арқылы машинаны дереу тоқтату керек.

17 слайд

18 слайд
Жабдықты электр желісінен ағыту мынадай жағдайларда дереу жүзеге асырылады: 1) қозғалтқыштан немесе оның қозғалыс реттеуші аппаратурасынан күйік, түтін немесе от иісі шыққан кезде; 2) моторлар мен жабдықтар ұшқындаған кезде; 3) қатты діріл кезінде; 4) электрэнергия беру тоқтаған кезде. Өндірістік (технологиялық) процестерге қойылатын техника қауіпсіздігінің талаптары Пайдалануға берілген жабдықты есепке алғанда барлық өндірістік процестерге арналған еңбек қауіпсіздігінің талаптары тікелей түрде ұйымда әзірленеді және әкімшілікпен бекітіледі. Жұмыс аяқталғаннан кейін цехқа келуге жол берілмейді.

18 слайд

19 слайд
Сабақты бекіту 1.Өңдеу әдісіне қарай қалталардың қандай түрлері бар? 2.Сәндік бөлшектеріне қарай нешеге бөлінеді? 3. Жарма қалтаны өңдеу әдістері қандай? 4. Қалта аузын сопақ ойындымен қалай өңдейді? 5. Қақпақшалы жарма қалтаны қалай өңдейді ? 6. Жұмыс орнын ұйымдастыру және қауіпсіздік ережелері қандай?

19 слайд