Ашық сабақ тақырыбы: "Пациентті қауіпсіз тасымалдау"

1 слайд
Қызылорда медициналық жоғары колледжі Тақырыбы: «Пациентті қауіпсіз тасымалдау» Оқытушы: Әлімжанова Ә.Қ

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты, міндеттері: Пациентті қауіпсіз тасымалдауды, орнынан ауыстырғанда немесе жылжыту барысында құлаудың алдын алу үшін биомеханика принциптерін сақтауды, эргономикалық құралдарды дұрыс қолдана білуді теориялық алған білімнен жинақтау, іс-машықты қалпытастыру - білім алушыда қалыптасатын тұлғалық қасиеттер: тәртіптілік, жауапкершілік, мейірімділік, нақтылық, пациенттерге назар аударуы, өз ойын тұжырымдап айта білу, және өзгелердің ой пікірін тыңдай білуді үйрету; - білім алушыда өз бетінше шешім қабылдау және аналитикалық ойлау қабілетін дамыту.

2 слайд

3 слайд
Оқу-жаттығу процесінде білім алушылар меңгеретін күтілетін нәтижелер және (немесе) кәсіби дағдылар тізбесі: 1. Биомеханика принциптерін біледі 2. Эргономикалық құралдарды қолданады 3. Құлау қаупі факторларын біледі 4. Морзе шкаласын қолданады 5. Пациентті каталкамен, кресло-каталкамен тасымалдайды 6. Пациентті сүйемелдейді 7. Пациентті ходунокпен тасымалдайды 8.  Балдақпен жүруді біледі 9. Пациентті қауіпсіз тасымалдайды 10. Пациентті қауіпсіз тасымалда, құлау қаупі бойынша ғылыми, дәлелденген зерттеуді жүргізуді біледі

3 слайд

4 слайд
«QAZMATCH» әдісі арқылы топты 3 топшаларға бөлу

4 слайд

5 слайд
Құлау-бұл адамның тепе-теңдікті жоғалтуға, ауырлық күші орталығының ауысуына «жауап» бере алмауы. Құлау деп адамның байқаусызда жерге, еденге немесе басқа төменгі деңгейге жатуына себеп болатын оқиға болып табылады. Өзектілігі Пациенттердің құлауы медициналық, әлеуметтік және экономикалық проблема болып табылады. Ауруханада денсаулық сақтау мекемелерін халықаралық стандарттарға сәйкес аккредиттеудің, құлаудың тиімді бағдарламасының болуы міндетті Медицина қызметкерлері, пациент және отбасы мүшелері арасындағы тиімді байланысты қамтамасыз ету мәдениетті қалыптастырады Жыл сайын медициналық көмекті қажет ететін, өлімге әкелмейтін, дегенмен, жеткілікті ауыр жағдайда кездесетін 37,3 млн қызметкерлердің құлауы болады.

5 слайд

6 слайд
Құлау кімдерде қауіптірек? Әлемде өлім деңгейінің жоғарғы көрсеткіші ерлер қауымында жоғары, бұл жұмысқа байланысты қауіптіліктің және қауіп деңгейінің жоғары болуымен сипатталады Құлау қаупінің жоғары тәуекел тобына: егде жастағы және қартайған адамдар жатады (65 жастан жоғары); балалар; темекі шегушілер (осы санаттағы тәуекелге байланысты ғимараттан жиі шығу); ерлер (статистикаға сәйкес); науқастар орталық жүйке жүйесінің қызметіне әсер ететін дәрілерді қабылдайтын (психоактивті зат), мүгелдектер, қимыл қозғалысы шектелген пациенттер, көру қабілеті, есту қабілеті, ақыл-есі кем пациенттер, психикалық бұзылысы бар пациенттер.

6 слайд

7 слайд
Құлау қаупінің бағалау әдістері * Морзе шкаласы, бағалаудың кең таралған әдістері болып табылады *Бұл әдістер құлап кетудің, мүмкін тұқым қуалайтын немесе жүре пайда болған қауіп факторлары бар жиі науқастарды анықтау үшін қолданылады *Құлау қаупінің шамасын есептеу өте қарапайым және науқасты арнайы тексеруді қажет епейді. Морзе шкаласы: • тез және оңай толтырылады • болжамды жарамдылыққа және сенімділікке ие. • ауруханада және стационарлық жағдайда ұзақ мерзімді күтім кезде, шұғыл жағдайларда кеңінен қолданылады Морзе шкаласы 6 айналымнан тұрады

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Науқасты және оның күтушілерін құлаудың алдын алу бойынша оқыту: 1.Бас айналу, наркоздан/операциядан/босанудан кейін, дәрі қабылдағаннан кейін төсектен немесе орындықтан кенет тұрмау керектігін ескертіңіз 2.Көмек алу үшін күтушіге қоңырау шалу керек,дәретханаға / басқа жаққа бару қажет болса, қоңырау шалу түймесі арқылы медициналық персоналды шақыру керектігін ескертіңіз 3.Мүмкіндігінше кресло-каталканы пайдалану керектігін түсіндіріңіз; 4.Тайғақ емес аяқ киім (шұлық, аласа өкшелі аяқ киім) кию; 5. Таза, құрғақ еден: медициналық персонал жолдағы кедергілерді (шнурлар, сымдар) алып тастауы керек, науқас едендегі дымқыл жерді дереу сүртуді сұрауы керек, «Абайлаңыз, ылғалды еден!» белгісіне назар аудару керектігін пациентке ескертіңіз 6. пациентпен «Құлаудың алдын алу» тақырыбы бойынша сабақтар жүргізу

9 слайд

10 слайд
Құлау қаупі бар пациент анықталған кездегі іс-шаралар: 1.Сигналдық білезігі бар (қызыл түсті) өздігінен ешкімнің көмегінсіз немесе қауіпсіз орын ауыстыруға арналған құралдарсыз (балдақ, таяқ және т. б.) жүрген пациент анықтаған кезде пациентті тоқтату және оны жақын орналасқан орындыққа дейін алып жүру; 2.Өтіп бара жатқан қызметкерлерден мүгедектер арбасымен күзет қызметін шақыруды сұраңыз; 3.Күзет қызметі келгенге дейін пациентпен бірге болу; 4.Пациентті бейінді бөлімшеге дейін тасымалдау; 5.Пациенттің бейінді бөлімшесіне құлау қаупінің алдын алу фактісі туралы бөлімшенің аға мейірбикесіне хабарлау; 6.24 сағат ішінде пациенттің қолдау қызметіне (сапа бөліміне) құлау қаупінің алдын алу фактісі туралы инцидент туралы есеп беру немесе "инцидент туралы есеп"жәшігіне жіберу

10 слайд

11 слайд
Медбикелік бағалаудан кейін құлаудың жоғары қаупіндегі пациенттерге, қолдарына қызыл түсті білезік тағады, сондай-ақ палатасының есігіне қызыл тақтайша жапсырылады  Пациенттер мүмкіндігінше жиі бақылау мақсатында мейіргерлік постқа жақынырақ орналастырылады  кезекшілікті ауыстыру кезіндегі құлау қаупі бар науқастардың жағдайы туралы есеп беріле ді

11 слайд

12 слайд
Кіші медициналық қызметкердің құлау кезде жүргізетін алдын-алу шаралары: 1. Палаталарға ескерту белгілерін қою керек; 2. Палатаны жинастырудан кейін ылғалды еден ескертпелерін қою керек; Құлаудың алдын алу үшін техникалық инженердің қауіпсіздік шаралары: Жылына 2 рет жоспарлы қауіпсіздік тексерісін өткізу, құлау қаупі және қажет болған жағдайда өтініштер түскен кезде кезектен тыс тексеру (баспалдақтар, ақаулы ұстағыштар және және т.б.).

12 слайд

13 слайд
Дене биомеханикасы Мейірбике науқасты көтеру, тасу, қолдап жүру, ауыстыру сияқты шаралар барысында сырқат жарақат алуы мүмкін. Сондықтан науқастардың бір жерін ауыртып алмау мақсатында және сондай жағдайды болдырмау үшін керекті дағдыларды білу керек. Науқастарды отырған немесе жатқан жерінен тұрғызып, болмаса көтеріп, орнын ауыстыруға тура келеді. Медицина қызметкері өз күштерін дұрыс бағаламай, дененің биомеханикалық заңдылықтарын ескермей, денесіне ауыр салмақ түсіріп, омыртқаларын және де басқа қозғалыс аппараттарын зақымдап алуы мүмкін. Мейірбике өзіне де науқастарға да зиян келтірмеу үшін келесі ережелерді есте сақтау керек: - егер ол сізден жеңіл болмаса немесе қозғалтуға басқа ешкім көмек бере алмаса өзі қозғала алмайтын, көмек бере алмайтын науқасты көтермеу керек; науқастарды көтергенде немесе күтімге байланысты басқа жұмыстарды орындағанда мүмкіндігінше дененің арқасын, омыртқа жотасын түзу ұстау керек; - алға созылған қолдармен науқасты көтеруге немесе қозғалтуға болмайды; - егер науқас қозғала алмаса, механикалық құрылғылар көмегін пайдалануға болады

13 слайд

14 слайд
Биомеханиканың принциптері: 1. Ауыр көтерген кезде аяқтың арасы ашық, әрі дене тірегі мықты болуы керек. 2. Көтеру кезінде салған күшін көбейту үшін аяқтардың ара қашықты кеңейту керек. 3. Ауыр салмақты көтерер алдында бел мен іштің бұлшық етін тырыстыру керек. 4. Көмек көрсету кезінде науқастың денесі мен бетін өзімізге бұрып тұру керек. 5. Заттарды тізеден бүгілген аяқтың бұлшықетінің көмегімен көтеру керек. 6. Өзінің денесінен ауыр заттарды көтергенде және қозғалтқанда қосымша ретінде күшті қолдану керек. 7. Ауыр затты итеру арқылы қозғалтқанда, жұмсаған күштің тең жартысы жойылады. Сол себептен ол затты тартып қозғалтқан дұрыс

14 слайд

15 слайд
Науқасты қозғалтқанда, оның көмек бере алатындығын тексеру мақсатында оған келесі сұрақтарды қоюға болады: 1. Науқас бір аяқта тұрып, өзін ұстай ала ма? (Кресло-каталкаға отырғызу кезінде бұл сұрақты қоюға болады, өйткені науқас біршама уақыт тік тұруға мәжбүр болады). 2. Тепе –теңдікті сақтай аласыз ба? 3. Көру және есту қабілетіңіз жақсы ма? 4. Мені жақсы түсінесіз бе? 5. Қозғалуға қорықпайсыз ба?

15 слайд

16 слайд
Эргономика (гр. ergon – жұмыс + nomos – заң) – еңбек құралдары мен үдерістерін оңтайландыру арқылы еңбекке қолайлы жағдай жасау мақсатымен адамды (адамдар тобын) және оның қазіргі заманғы өндірістің еңбек үдерістеріне қатысуын зерделейтін ғылыми пән. “Эргономика” термині 1949 жылы Англияда қолданылған. Медицинада еңбек процесстерінің ерекшеліктерін оқытатын кәсіби эргономиканың бөлімі медициналық эргономика болып табылады. Медициналық эргономиканың мақсаты – медицина қызметкерлерінің еңбегінің тиімділігін арттыру және олардың денсаулығын сақтау.

16 слайд

17 слайд
Науқастарды тасымалдаудың түрлері: зеңбілмен, каталкамен, кресло- каталкамен, жаяу тасымалдау

17 слайд

18 слайд
Каталкамен тасымалдау *Ауыр науқастарды каталкамен тасымалдау – ең ыңғайлы және сенімді болып есептеледі. Науқастың астына жайма жайып, үстін көрпемен жабады. *Каталканың бас жағын науқастың аяқ жағына тік бұрышпен қояды. *Үш медицина қызметкері бір жақтан келіп, қолдарын біреуі науқастың басы мен жауырының астына, екіншісі белі мен санының жоғарғы жағына, үшіншісі санның орта бөлігі мен балтырдың астына салады. *Үшеуі бір уақытта науқасты көтеріп, каталкаға қарай 90 0 бұрылады. *Науқасты каталкаға жатқызып, үстін жабады. *Палатаға келген соң каталканың бас жағын кереуеттің аяқ жағына жақындатып қойып, науқасты көтеріп, әзірленген кереуетке жатқызады,үстін жабады. *Каталканы зарарсыздандырады. *Медицина қызметкерлері қолдарын жуып, құрғатады.

18 слайд

19 слайд
Крсело-каталкамен тасымалдау Науқасты бұл әдіспен тасымалдау – жайлы және ыңғайлы. Көбіне арнайы кресло-каталкамен әлсіреген науқастарды, егде және қария жастағы науқастарды тасымалдайды. *1. Кресло-каталкадағы аяқ қоятын тіреуішті еденге тигенше еңкейтеді. *2. Науқастан аяқ тіреуішке аяғын салуын сұрап, содан кейін оны қолтықтап кресло-каталкаға отырғызады. *3. Кресло – каталканың артындағы рамкасын реттеп, науқасты жартылай отырғызатын немесе жатқызатын қалыпқа келтіреді. *4. Науқасты алып жүргенде шынтақ қойғыштың шетінен оның қолдарының шығып кетпеуін қадағалайды. *5. Науқастың кереуетке отырып жатуына көмектеседі. *6. Кресло-каталканы зарарсыздандырады. *7. Медицина қызметкері қолын жуып, құрғатады.

19 слайд

20 слайд
Жаяу тасымалдау *Жаяу тасымалдау- бұл тасымалдайтн құралдар болмай қалған жағдайда қолдануға болатын тиімді әдіс. Жаяу тасымалдаудығ бірнеше әдістері бар: “құлып”, “иықпен көтеру”, “қолдары арқылы ұстау”, “ көтерілген шынтақты қапсыра ұстау”, “науқас жүру кезінде қолдау”, “қолтық астынан қапсыра ұстау” т.б әдістерімен тасымалдауға болады. “ Науқасты жүру кезінде қолдау” мейірбике жалғыз қалғанда науқасты тасымалдауға тиімді әдістің бірі.

20 слайд

21 слайд
Жолға назар аудару керек Еден тайғақ болмау керек Дұрыс аяқ киім үзіліс жасап, демалу бұлшық еттері жақсы дамыған Балдақтың 2 түрі бар: қолтықасты және шынтақ балдағы

21 слайд

22 слайд
Қолтық асты балдақпен қалай жүру керек *Балдаққа ыңғайлы қозғалыстың негізгі шарты - оларды дұрыс таңдау. Екі негізгі критерий бар: балдақтың жалпы биіктігі және алақан тірегінің орналасуы. *Балдақтың жалпы биіктігін есептеу үшін адамның бойынан (см- мен) 40 см алып тастау керек.Биікті өлшегенде ол көбінесе балдақпен қозғалатын аяқ киімді немесе оған жақын табан кию керек. *Алақанға арналған тіректің орналасуын анықтау үшін пациент қолдарын шамамен 30 градус бұрышта бүгіп, балдақтарға сүйенеді. Бұл жағдайда көлденең жолақ алақан деңгейінде болуы керек. Егер адам түзетілген қолдарын төмен түсіріп тұрса, тірек білек сызығынан сәл жоғары болуы керек. *Дұрыс биіктікті таңдау өте маңызды - балдақтар тым жоғары болса, қолтықтағы қысым күшейеді. Бұл ыңғайсыздықтан басқа, сызаттар, бөртпелер ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Солардың бірі – радиалды нервтердің сал ауруы. Бұл жағдай білек пен алақанның әлсіздігімен, қолдың артқы жағындағы сезімнің жоғалуымен сипатталады..

22 слайд

23 слайд
Пациенттерді көтеру және тасымалдау кезіндегі эргономикалық құралдар:Екі жақты сырғанағыш жайма MaxiSlide Flites. Шектен тыс күш түсуден қорғайды. Пациенттің төсектегі қалпын өзгертуде өте тиімді.

23 слайд

24 слайд
 Максислайд екі жақты сырғанағыш жайма.  Минислайд кіші көлемді екі жақты сырғанағыш жайма.

24 слайд

25 слайд
Ұстап тұрғыш белдемше Бел аймағының көлеміне байланысты үлкен, орташа, кіші болып бөлінеді. Пациенттерді тасымалдап, қозғалту барысында мейіргерге күш түсірмеуге тиімді. 4 ұстағышпен жабдықталған эргономикалық құрал.

25 слайд

26 слайд
Пациенттерді жедел жәрдем жағдайында тасымалдауда қолданлады. Эргономикалық зем...

26 слайд