Ашық сабаққа презентация Қарахан мемлекеті

1 слайд
Қарахан мемлекеті (942-1212 жылдар)

1 слайд

2 слайд
Х ғасырдың орта кезінде Жетісу аймағы мен Шығыс Түркістанның бір бөлігінде Қарахан мемлекеті құрылды

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд
Орталығы Баласағұн қаласы болды. Шу, талас өзендерінің алқабында орналасқан. Қала атауы жазба деректерде Х ғ. бастап кездеседі. Әл-Макдиси ол “игілікке бай, үлкен қала” деп сипаттаса, М. Қашқари Баласағұнның Күз-Ұлыс, Күз-Орда деген басқа аттары болғанын хабарлайды. Өз дамуында қала мәдени, саяси, өркениеті дамыған орталық қызметін атқарған.

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
Сатұқ Боғра хан (942-955 жж.) Мұса хан (Мұса ибн Абд әл- Кәрім) (955-998 жж.) Әбілхасан Әли ибн Мұса хан (998- б-з жж.)  Ибрахим ибн Насыр (б-з -1041 жж.) Хасан Боғра хан әулеті Әли ибн Мұса хан әулеті

6 слайд

7 слайд
Батыс хандығы. Орталығы – Бұхар қаласы Шығыс хандығы. Орталығы – Баласағұн қаласы Қарахандық ақсүйектері арасындағы тақ таластардың нәтижесінде 1042 жылы мемлекет Батыс және Шығыс Қарахан мемлекеті болып екіге бөлінеді. ХІІ ғ. екінші жартысында Батыс қағандығының билігі қарақытайлар қолына көшеді. 1210 ж. шығыс Қарахандар әулеті наймандармен соғыста жеңілуімен Қарахан мемлекетінің тарихы аяқталады.

7 слайд

8 слайд
Қоғамдық құрылысы Жоғарғы өкімет билігі қағанның (ханның) қолында болды. Билік мұрагерлік жолмен берілді. Билік иелері қатарына ханның ұрпақтары – тегіндер, ілік хандар, бектер, нөкерлер жатты. Хан кеңесшісі қызметін уәзірлер атқарды.

8 слайд

9 слайд
Жер иелену тәртібі Жер иеленудің бір түрі “иқта”, ал оны иеленушілер “иқтадар” деп аталды. Иқтаның мәні – оны алған адам ол жерде отырған қарапайым халықтан алым-салық жинап, ханға әскери қызмет етуге міндетті болды. Дінбасылар мен әскербасылардың жерлерін вақфтық жерлер деп атаған. Вақфтық жерлерден салық алынбады. Шаруалар алған үлестік жерлер музари немесе барзигар деп аталған.

9 слайд

10 слайд
Мәдениеті Қарахан кесенесі

10 слайд

11 слайд
Айша бибі кесенесі

11 слайд

12 слайд
Бабаджа хатун кесенесі

12 слайд

13 слайд
Мерзімі Сипаттаамасы 942 жылы 955 жылы 960 жылы 1040 жылы ХІІ ғасырдың 30-жылдары 1141 жылы Хронологиялық жұмыс

13 слайд

14 слайд
Хронологиялық жұмыс Мерзімі Сипаттаамасы 942 жылы Қарахан мемлекеті құрылды 955 жылы Билікке Мұса хан келді 960 жылы Мұса хан ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялады 1040 жылы Мемлекет екі дербес иелікке бөлінді (Батыс және Шығыс) ХІІ ғасырдың 30-жылдары Шығыстан Қарақытайлар жетісуға басып кірді 1141 жылы Самарқан қаласына жақын жердегі Қатуан даласында болған шайқаста қарақытайлар салжұқтар мен қарахан әскерін жеңді

14 слайд

15 слайд
Тест (ия, жоқ) 1. Қарахан мемлекетінің құрылуында басты рөл түргеш тайпасы атқарды ма? 2. Вақфтық жерлер дінбасылар үлесінде болды ма? 3. Хорезм шахы Қарахан мемлекетінің құлауына әсер етті ме? 4. Айша бибі кесенесі Тараз қаласында орналасқан ба? 5. Күшілік хан Қарахан мемлекетінің негізін қалады ма? 6. Иқтаның иесі шаруа ма? 7. Ислам діні 960 жылы мемлекеттік дін ретінде жарияланды ма? 8. Қарахан мемлекеті 5 ғасыр бойы өмір сүрді ме?

15 слайд

16 слайд
Тест (ия, жоқ) 1. Қарахан мемлекетінің құрылуында басты рөл түргеш тайпасы атқарды ма? Жоқ 2. Вақфтық жерлер дінбасылар үлесінде болды ма? Ия 3. Хорезм шахы Қарахан мемлекетінің құлауына әсер етті ме? Ия 4. Айша бибі кесенесі Тараз қаласында орналасқан ба? Ия 5. Күшілік хан Қарахан мемлекетінің негізін қалады ма? Жоқ 6. Иқтаның иесі шаруа ма? Жоқ 7. Ислам діні 960 жылы мемлекеттік дін ретінде жарияланды ма? Ия 8. Қарахан мемлекеті 5 ғасыр бойы өмір сүрді ме? Жоқ

16 слайд

17 слайд
Қарахан мемлекеті және Қарлұқ қағанаты

17 слайд

18 слайд
ТАРИХИ СЫНАҚ ХАТ

18 слайд

19 слайд
Ой толғаныс: “Менің Қарахан мемлекетіне барғанда көргендерім” Ойтолғаныс: “Менің Қарахан мемлекетіне барғанда көргендерім”

19 слайд

20 слайд
1.Қарахан мемлекетін құрған: А) Сатұқ Боғра хан В) Мұса хан С) Арслан хан 2. Қарахан мемлекеті ислам дінін қабылдады: А) 950 ж. В) 960 ж. С) 975 ж. 3. Қарахан мемлекетінің этникалық құрамы: А) эймур. Баяндур, қойлық В) ғұн, сақ, сармат С) жікіл, яғма, қарлұқ, оғыз, қаңлы 4. Дінбасылар мен әскербасыларына берілген жерлер: А) иқта В) вақфтық С) коммендация 5. Қарахан мемлекеті дербес екі иелікке бөлінді: А) 1040 В) 1414 С) 1042 6. Шығыстағы хандықты басып алған: А) Хорезм шахы Текеш В) Найман ханы Күшлік С) Мұхаммед 7. Шаруашылығы: А) Балық аулау В) Мал шаруашылығы, егіншілік С) Аң аулау 10. Мына ескерткіштердің қайсысы Қарахан дәуіріне жатады? А) Алаша хан, Жошы хан кесенелері В) Айша бибі, Қарахан, Бабаджа қатын С) Дәуітбек кесенесі

20 слайд

21 слайд
1 А 2 В 3 С 4 А 5 В 6 А 7 В 8 С 9 В 10 В Сауалнама

21 слайд