1 слайд
Азаматтық қарама-қарсылық
жылдарындағы Қазақстан (1917-
1921жж.).Сабақтың тақырыбы
2 слайд
1917 жылы ақпанда Петроградта жұмысшылар
мен солдаттардың көтерілісінен кейін монархия
құлап, республика орнады да, қоғамдық-саяси
жағдай түбірімен өзгерді ( Ақпан революциясы).
Көп кешікпей Уақытша үкіметтің жер-жердегі
органдарымен қатар жұмысшы, солдат және шаруа
кеңестері құрылды. Петроградта және Ресейдің
орталық аудандарында қос өкімет орнады. 1917
жылы 11 шілдеде қос өкіметтілік жойылып, ресми
билік түгелдей Уақытша үкіметке көшті.
3 слайд
4 слайд
Алаш басшылары саяси жағдайдың күрт өзгеруіне
байланысты 21 – 26 шілдеде Орынборда бірінші жалпы қазақ
съезін шақырды. Съезде Алаш партиясы дербес саяси ұйым
ретінде қайта құрылды. 1917 жылы 24 – 25 қазанда (6 – 7 қараша)
Петроградта большевиктер төңкеріс жасап, Уақытша үкіметті
құлатты ( Қазан төңкерісі). Іле-шала Ресейдің орталық
облыстарында да Кеңес өкіметі орнады. Қазақстанда бұл процесс
4 айға (1917 жылдың аяғы – 1918 жылынаурыз) созылды. Жаңа
өкімет қалаларда, теміржол бекеттерінде және ірі-ірі елді
мекендерде ғана жеңіске жетті. Осы кезде 1917 жылы 5 – 13
желтоқсанда Орынборда екінші жалпы қазақ съезі өтті. Съезде
Ресей федерациясы құрамына кіретін Алаш автономиясы (қазақ
мемлекеттігі) жарияланып, басқарушы ұлт кеңесі – Алаш Орда
сайланды, халықтық милиция жасақтау қажеттігі айтылды. Алаш
Орданың төрағасы болып Ә.Бөкейхан сайланды.
5 слайд
6 слайд
7 слайд
Саяси биліктен айырылғаннан кейін революцияға қарсы
топтар қарулы қарсылық көрсете бастады. Кеңес өкіметін құлату
үшін 1918 жылы жазда ақ гвардияшылар шет елдердің (АҚШ,
Ұлыбритания, Франция, Жапония, т.б.) көмегімен кең көлемде
Азамат соғысын бастады. Алаш Орда үкіметі 1918 жылдың
жазынан бастап өлкеде әлеуметтік-саяси негізі жоқ Кеңес
үкіметіне ашық қарсы шығып, Орынбордағы атаман Дутовпен,
Омбыдағы Уақытша Сібір үкіметімен одақтасты. Ақгвардияшылар
басып алған аудандарда кеңес өкіметін қолдаушылар партизан
қозғалысына көшті. 1919 жылдың жазында Қызыл Армияның
шығыс майданда Колчак армиясын талқандауы Батыс, Солтүстік-
Шығыс, Солтүстік Қазақстанмен Жетісудың ақгвардияшылардан
азат етілуіне ықпал етті. 1919 жылдың аяғында Қазақстанның
негізгі аумағы ақгвардияшылардан азат етілді. 1920 жылы
наурызда ең соңғы майдан – Солтүстік Жетісу азат етілді.
Ақгвардияшылардан босатылған аудандарда Кеңес өкіметі
қалпына келтірілді.
8 слайд
1.Қазақстан даласында кеңес билігі қалай орнады?
2.Уақытша үкіметті кім басқарды ?
3.Уақытша үкімет қай жылы құрылды?
4. Алашорда қайраткерлері большевиктердің саясатына
қандай көзқараста болды?
5. Алашорда үкіметінің жеңілу себебі неде?
6. Ақпан төңкерісінің басталуына қандай себеп болды?
7. Ақпан төңкерісін кім бастады?
8.Қазан төңкерісі қай жерде,қай жылы болды?
9. Қазан төңкерісінде қандай өзгерістер болды?Бекітпе сұрақтары
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз