“Бала еңбегін қанауға жол жоқ”

1 слайд
ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ, ОРДАБАСЫ АУДАНЫНЫҢ АДАМИ ӘЛЕУЕТТІ ДАМЫТУ БӨЛІМІНЕ ҚАРАСТЫ “ЫНТЫМАҚ” ЖАЛПЫ ОРТА МЕКТЕБІ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ ДИРЕКТОРЫНЫҢ ТӘРБИЕ ІСІ ЖӨНІНДЕГІ ОРЫНБАСАРЫ УРАЛОВА ШОЛПАН ЖАҚСЫБАЙҚЫЗЫ “ Бала еңбегін қанауға жол жоқ” тақырыбындағы түсіндірме жұмысы

2 слайд
12 МАУСЫМ - ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БАЛАЛАР ЕҢБЕГІН ҚАНАУҒА ҚАРСЫ КҮРЕС КҮНІ

3 слайд
1-12 МАУСЫМ АРАЛЫҒЫНДАҒЫ «БАЛА ЕҢБЕГІН ҚАНАУҒА ҚАРСЫ 12 КҮН» ҰЛТТЫҚ АҚПАРАТТЫҚ НАУҚАНЫ  Науқанды өткізудің негізгі мақсаты – қоғамның назарын, соның ішінде ересектерді, балаларды және олардың ата – аналарын балалар еңбегінің ең нашар түрлерін қолданудың алдын алу мәселелеріне аудару, сондай-ақ осы саладағы құқықтық ақпараттандыру болып табылады.  Ұлттық  ақпараттық науқанды өткізу мемлекеттік органдар мен ұйымдардың, үкіметтік емес ұйымдардың, жұмыс берушілер мен БАҚ-тың бала еңбегін п айдалануды алдын алу және болдырмау мәселелерінде серіктестік пен ынтымақтастықты дамытуға себеп болады

4 слайд
 Елімізде де әлеуметтік жағдайға байланысты кейбір отбасылар балаларының демалыс уақыттарын пайдаланып, өз нәпақаларын табу үшін неше түрлі заңсыз жұмысқа жегіп келеді. Мұның салдары біріншіден – баланың денсаулығына нұқсан келеді, екіншіден – болашақта білім алу құмарлықтарын нашарлатады, ал ол өз кезегінде оның кейіннен жұмысқа орналасуына әсер етеді. Сондықтан да елімізде бала еңбегін заңсыз пайдалануға жол бермей, оған қарсы түсіндірме жұмыстары жүргізіліп, оңтайлы шара қолдану қажет екендігін ескертемін.Жазғы демалыста оқушылардың уақыттарын қалай өткізуіне олардың ата-аналарының ықпалы

5 слайд
Қазақстан Республикасындағы бала құқықтары туралы» Заң әр баланың еңбек бостандығына, қызмет және мамандық түрін еркін таңдауға құқығы бар екенін айтады. Баланы ауыр дене жұмыстарына және еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қиын жұмыстарға қабылдауға немесе тартуға тыйым салынады. (Заңның 16-бабы).

6 слайд

7 слайд
Қазақстандағы бала еңбегін пайдалану салалары мен нысандарына мыналар жатады: Ауыл шаруашылығы жұмыстары (мақта, темекі, жүзім ж ə не т.б. дақылдар); Үй шаруашылығы; Көліктік қызметтер (шағын автобустардағы кондукторлар); Қайыршылық (жергілікті балалар, көшіп-қонушылар, дені сау адамдар мен мүгедектер): Сексуалдық қанау (11-18 жас аралығындағы қыз балалар, трассалар, сауналар, п ə терлер); Ұсақ тонау; Есірткі трафигі (сора тозаңын жинауға қатысу; мектептерде, шетелге, ел ішінде шабарман болу); Ата-аналарының, қамқоршыларының бала еңбегін пайдалануы (жезөкшелікпен айналысуға м ə жбүрлеу, балаларды сату); пайда табу үшін бала асырап алу немесе қамқоршылықты ресімдеу; ə леуметтік ж ə рдемақылар, пайда алу үшін баланың дене мүшесін кемтар ету

8 слайд
Бала еңбегінің пайда болуына ə келетін факторлар: Жұмыссыздық пен тұрмыс деңгейінің төмендігі; Отбасылық қарымқатынастардың өзгеруі мен экономикалық құрылымдағы өзгерістер; Өмірлік құндылықтардың өзгеруі: Өңірдің бір елінен екінші елге еңбек көші- қоны

9 слайд
Бала еңбегінің себептері болып табылатын проблемалар: ❖ Қоғамдағы құндылықтар жүйесіндегі өзгерістер (ақша мен материалдық құндылықтардың басымдығы); ❖ Білім беру жүйесіндегі проблемалар (қаржыландырудың жеткіліксіздігі, мектеп оқушыларының сабаққа баруын бақылаудың төмендеуі, білімге қол жеткізудің төмендеуі); ❖ Мемлекеттік балалар ұйымдары мен институттарының (пионерия, скаут қозғалысы) жоқтығы; ❖ Бала еңбегіне тыйым салу мен балаларды қорғау жөніндегі заңдардың орындалуын мемлекеттік бақылаудың төмендеуі; ❖ Осал отбасыларын бала еңбегін пайдалануға итермелейтін экономикалық қажеттілік

10 слайд
14-16 жастағы балалар аптасына 24, ал 16- 18 жастағы жеткіншектер 36 сағаттан артық жұмыс істемеуі керек.(еңбек кодексі) «Бала құқықтары туралы» ҚР-ның Заңының 16 бабында балалар 14 жастан бастап , ата-аналарының рұқсатымен оқудан бос кезінде денсаулығына ж ə не өсіп жетілуіне оңтайлы, баланың дене бітіміне, имандылығы мен психикалық жай күйіне зиян келтірмейтін қоғамдық пайдалы еңбекке қатысуға, сондай ақ мамандық алуға құқығы бар деп белгіленген. Аталған баптың 4- ші тармақшасында баланы ауыр қара жұмысқа , зиянды ж ə не еңбек жағдай қауіпті жұмыстарға қабылдауға немесе тартуға тыйым салынады. Жұмыс істеу оқу процесін бұзбауға тиіс.

11 слайд
 «Еңбек шарты 16 жасқа толған азаматтар мен ғана жасауға рұқсат етіледі  Ата анасының біреуінің, қорғаншысының, қамқоршысының немесе асырап алушысының жазбаша келісімімен еңбек шартын жасау мүмкін болады.  Орта білім беру ұйымында негізгі орта , жалпы орта білім алған жағдайда, 15 жасқа толған азаматтармен  Сабақтан бос уақытта, денсаулығына зиян келтірмейтін ж ə не оқу процесін бұзбайтын жұмысты орындау үшін 14-жасқа толған оқушылармен  Кинематография ұйымданында, театр ж ə не концерт ұйымдарында, цирктерде денсаулығына ж ə не адамгершілік тұрғысынан дамуына нұқсан келтірмейтін, шығармалар жасауға ж ə не орындауға қатысу үшін осы баптың 2- тармағында айқындалған талаптарды сақтай отырып 14 жасқа толмаған адамдармен еңбек шартын жасау мүмкін делінген

12 слайд
АТА-АНАНЫҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ Ата-ана бала т ə рбиелеудің негізгі жауапкершілігін бірге тартады. Ал мемлекет бұл істе оларды барынша қолдап- қуаттауы керек. Сонымен қатар мемлекет Баланы т ə рбиелеуде ата-анаға жеткілікті түрде көмек көрсетіп отыруы тиіс

13 слайд
БАЛА – ЗАҢМЕН ҚОРҒАЛҒАН ТҰЛҒА