Бұранда, бұранданың түрлері және бұранданың сызбада белгіленуі

1 слайд
«Бақанас аграрлы-индустриалдық колледжі» МКҚК Сызу пәнінің оқытушысы Усенова Борангайша Асылбековна Мамандығы: 1504000- « Фермер шаруашылығы» Біліктілігі: 1504062- «Ауыл шаруашылық өндірісіндегі тракторшы-машинист Курсы: 3 курс Тобы: 31 топ

2 слайд
Сабақтың тақырыбы: Бұранда, бұранданың түрлері және бұранданың сызбада белгіленуі

3 слайд
Сабақтың мақсаты: Бұранда, бұранданың түрлері, бұранданың сызбада белгіленуін түсіндіру, оның сызбада белгіленуін көрсету, білімдерін іс-тәжірибеде дамыту

4 слайд
Бағалау критерийлері: а ) Бұранда және бұранданың түрлері, оның сызбада белгіленуін түсіндіреді; б) Бұранданың сызбада белгіленуін көрсетеді; ә ) Бұранданың белгіленуін сызбада сызып орындайды және іс-тәжірибеде қолдана алады.

5 слайд
Бұрандамамен біздер жиі кездесеміз. Қарапайым қаламның стержінін ауыстыру үшін біздер басын бұрап аламыз. Жазық фигураны винттік қозғалуынан шығатын денені бұранда деп атаймыз. Бұранда–сырық (стержень) немесе тесіктегі бұрама қобы (ойы қ ). Ол цилиндрлік немесе конустық беттегі бұрама қобы бұрандасының жанабы, (профилі) сол беттерде бірқалыпты айнала қозғалуынан пайда болады. Бұранданы сызбада кескіндеу және белгілеу ережелері стандарт бойынша тағайындалған. Сырықтағы немесе ойықтағы бұрандалар тұтас жіңішке сызықпен, ал шеңберде ¾ бөлігіне тең доға жүргізіледі. Бұранданың аяқталуы тұтас жалпақ сызықпен белгіленеді.

6 слайд
 Бұрандалар - бөлшектерді бірін - бірімен қосып біріктіру, қосындыны нығыздау немесе бөлшектердің бір- біріне қатысты қозғалысын қамтамасыз ету үшін арналған,   айналыс денелері бетінде бұранда сызығы бойында бірінен кейін бірі орналасқан шоқылар мен ойымдар

7 слайд
Бұранданың түрлері Жанабы (профилі ) бойынша: метрикалық, трапециялық, тікбұрышты, тіректік, жұмыр Орналасуы бойынша: сыртқы, ішкі Пайдалану қажеттілігіне қарай: жүрістік, бекіту Пішімі бойынша: цилиндірлік, конустық Кіріс саны бойынша: бір кірісті, көп кірісті Винттік сызықтар бойынша: солақай, оңқай болып бөлінеді метриаклық тікбұрышты трапециялық тіректік жұмыр

8 слайд
Цилиндрлік бұранда деп цилиндрлік бетке салынған сыртқы бұранданы айтады. Сыртқы бұранда сызбасы суретте көрсетілген

9 слайд
Суретте цилиндрлік бетке салынған ішкі бұранда сызбасы көрсетілген

10 слайд
Конустық бұранда деп конустық бетке салынған бұранданы айтады. Ішкі, сыртқы бұранданың сызбалары суретте көрсетілген.

11 слайд
Бұранданың жанабы ( профилі) деп бұранда салынған беттің ось бойымен қиып өтетін жазықтықтағы кескінді айтады. Бұранданың бағытына байланысты оңқай немесе солақай түрлері болады. Сағат тілінің қозғалу бағытымен айналдырғанда сырық (бұрандама, бұрамасұқпа, бұрама) ілгері жылжыса оңқай, ал кері жылжыса солақай болады.

12 слайд
Конустық және құбырлы бұрандаларда шығару сызығы нұсқамамен басталып сөреге жалғасады, ал сөренің үстіне бұрандалардың белгіленуі жазылады .

13 слайд
Бұранданы белгілеу сыртқы диаметрден жүргізіледі және өлшем сызығының үстіне немесе оның жалғасының үстіне жазылады.

14 слайд
Өндірісте шығарылатын тетіктер бұрандасының жанабы көбінесе үшбұрыш болып келеді. Оның негізгі өлшемдері; d -сыртқы үлкен диаметрі, d 1 - ішкі кіші диаметрі, S - бұранданың адымы. Бұранда жанабының түріне қарай метрикалық, тік бұрышты, трапеция, тректік және жұмыр бұрандалар деп бөлінеді. Атқаратын міндетіне қарай бекіту және жүрістік болып ажыратылады. Тетіктерді біріктіріп бұйым құрастыру үшін қолданылатын бұрандаларды бекіту бұрандалар деп, ал басқа тетіктерді қозғалысқа келтіретін болса, онда жүрістік бұрандалар деп атайды.

15 слайд
1. Бір немесе бірнеше латын әрпі - бұранданың түрін анықтайды. 2. Бұранданың миллиметрмен есептелген номинал диаметрін көрсететін сан. 3. Бұранданың кіру саны, егер бұранда бір кірмелі болса, онда бұл сан көрсетілмейді. 4. Бұранда адымының сан мәні, ірі адым көрсетілмейді. 5. Бұранда солақай болса, онда LH әріптері жазылады, ал бұранда оңқай болса, онда ешқандай жазу болмайды. M - метрикалық Tr - трапециялық G - құбырлық K - конустық S - тіректік R - цилиндрлік Мысалы: М20 х 1 LH номинал диаметрі 20мм адымы 1мм солақай ұсақ адымды метрикалық бұранда. М16 х 2 номинал диаметрі 16мм оңқай метрикалық ірі адымды бұранда.

16 слайд
Жаңа сабақты бекіту 1. Графикалық тест сұрақтар 1.Сызбада қандай бұранда көрсетілген ? 1.Трапециялық 2.Тіректік 3.Тікбұрышты 4. Метрикалық 5. Жұмыр   2.Сызбадағы бұранданы атаңыз? 1.Трапециялық 2.Тіректік 3.Тікбұрышты 4. Метрикалық 5. Жұмыр   3.Сызбадағы бұранданың сызылуын көрсетіңіз? 1.Екіншіде 2.үшіншіде 3. төртіншіде 4.бесіншіде 5. біріншіде   4.Бұранданың жанабының сызбада қандай түрі көрсетілген? 1.Трапециялық 2.Тіректік 3.Тікбұрышты 4. Метрикалық 5. Жұмыр  

17 слайд
2. Семантикалық карта Tr 32 x 60LH S 16 x 2 G1/2 M24 x 0,75 KM40x3 LH 1. Құбырлық бұранда 2.Тіректік бұранда 3. Метрикалық бұранда 4. Метрикалық конус 5.Трапециялық

18 слайд
3. Кестені толтыр №   Бұранда жанабының көрінісі   Бұранда жанабының сызбада көрсетілуі Бұранда жанабының түрлерімен белгіленуінің атауын жаз 1       2         3         4         5          

19 слайд
4. Сызбаны сызыңдар 1. А4 пішім парағына суреттегі сызбаны орындаңдар

20 слайд
Кері байланыс № Тұжырым иә жоқ Мағлұмат жоқ 1 Цилиндрлік немесе конустық беттегі бұрама қобы бұрандасының жанабы, сол беттердің бірқалыпты айнала қозғалуынан пайда болады 2 Бұранда өндірісте шығарылады 3 Бұранда тетіктерді біріктіріп бұйым құрастыру үшін қолданылады 4 Бұранда жанабының сызбада көрсетеді 5 Сырақтағы немесе ойықтағы бұрандалар тұтас жіңішке сызықпен, ал шеңберде ¾ бөлігіне тең доға жүргізіледі. 6. Бұранданы белгілеу сыртқы диаметрден жүргізіледі және өлшем сызығының үстіне немесе оның жалғасының үстіне жазылады.

21 слайд
Бағалау критерийлері  № Бағалау китерийлері Тапсырма Дескрипторлар балл 1. Бұранда және бұранданың белгіленуі туралы түсіндіреді Графикалық тестік сұрақтарға жауап беру Графикалық тестік сұрақтарға жауап береді 5 2. Бұранданың сызбада белгіленуін көрсетеді Семантикалық карта Кесте толтыру Бұранда жанабының түрлерімен белгіленуін жазады Орындарын тауып белгілейді 5 5 3. Бұранданың белгіленуін сызбада сызады Сызба орындау Бұранданың белгіленуін А4 пішім парағына сызады 5 Критерий5 бал 5 4 бал 4 3 бал 3

22 слайд
Үйге тапсырма : 1. Сұрақтарға жауап беріңдер. 2. Бұранда туралы қосымша ақпараттарды оқыңдар. 3. А3 пішім парағына 148- суреттегі сызбаны сызып, белгіленуін көрсетіңдер

23 слайд
Назарларыңызға рахмет!